کف عرضه بهانه ای برای عدم تامین نیاز بازار بحران زده پی وی سی

به گزارش صنایع پلاستیک، در مطلب پیشین، عمده ترین دلیل کاهش حجم معاملات  بازار پلیمرها در هفته ای که گذشت را، کاهش حجم عرضه به میزان یازده درصد خواندیم. هر چند زمانی که پتروشیمی ها، در مجموع بیش از هشتاد هزار تن مواد عرضه می کنند، سخن گفتن از عرضه قطره چکانی شاید لفظ مناسب و گویایی نباشد، اما واقع امر آنست که در گروهها  و گریدهای محبوب و دارای خریدار، پتروشیمی ها حالا به بهانه کف عرضه، حاضر نیستند به اندازه نیاز بازار مواد تامین کنند!!!

در گذشته ها دلسوزان صنایع پایین دستی، ابرو می چروکانده و صدا خشن می کردند که پتروشیمی ها کف عرضه را رعایت کنند، به عبارت دیگر یعنی کف عرضه ها رعایت نمی شد و دیده نشد، با پتروشیمی خاصی از این حیث برخورد شود. اما حالا، همین کف عرضه تبدیل به ابزاری شده است تا پتروشیمی ها به صورت قانونی از تامین نیاز واقعی داخل سر بزنند!! برای مثال همین ماجرای دامنه دار پی وی سی !!

در حالی حجم نسبتا پایینی که اسباب رقابت هایی تا نزدیک به هشتاد درصد را راه انداخته است، عرضه می شود که اخبار موثق، از دپوی حجم متنابهی انواع پی وی سی از جمله پی وی سی S 65 در انبارهای تولیدکنندگان پی وی سی خبر می دهند. پی وی سی در آستانه شکستن رکورد ۲۰ هزارتومان در هر کیلوگرم در بازارست و انبارهای غدیر، اروند، بندرامام و سایر تولیدکنندگان پی وی سی به محل دپوی این محصول بدل شده است. این قیمت بالای که ناشی از رقابت شدید در بورس کالا بر سر محموله هاست، سبب شده است تا نیمی از صنعت پی وی سی به تعطیلات برود، حال یا موقت یا دائم!!!

منشاء این پی وی سی های دپو شده کجاست؟ 

شاید این پرسش پیش بیاید که میزان مصرف صنایع پایین دست و تولید پتروشیمی های تولیدکننده پی وی سی که روشن است، پس این میزان دپو شده، از کجا آمده است! پاسخ به این پرسش، اندکی اطلاعات و حافظه می طلبد. در مقطعی از سال گذشته، به طور دقیقتر در بهار سال ۹۸، به علت گرانی خارج از عرف دی اتیل هگزانول،روغن DOP تا بیش از سی هزارتومان هم افزایش قیمت یافت. در این دوره زمانی نسبتا طولانی، صنعت پی وی سی نرم، عملا توان خریداری فیلرهای خود را نداشت از خرید خود پی وی سی هم اجتناب می کرد، در این دوره زمانی حجم زیادی پی وی سی دپو شد.

به این میزان، که به علت تحریم در صادرات آنها هم نتوانستیم به بهترین شکل عمل کنیم، اضافه کنید تولید روزانه تولیدکنندگان و عدم امکان صادرات را در چند ماه گذشته به علت بسته بودن مرزها!! در نتیجه ذخیره پی وی سی سازان بسیار بالاست، اما آنها عملا حاضر نیستند با توسل به قانونِ کف عرضه بیش از آنچه قانونا گفته شده است را روانه بازار کنند و همین موضوع سبب شده است تا بحرانی در بازار پی وی سی شکل بگیرد که تولیدکنندگانی که خوراک اصلی فعالیتشان پی وی سی است زمین گیر شوند. همین عدم عرضه های مورد نیاز صنایع پایین دستی، سبب شده است که پی وی سی به مرز ۲۰ هزارتومان برسد که یک رقم تاریخی است.

در واقع برعهده این پتروشیمی هاست که عمری از مزیت نسبی گاز و نفت این مملکت سود برده اند، که در چنین مواقعی که بازار دچار سفته بازی می شود، با عرضه های به هنگام و به اندازه، تعادل را به بازار بازگرداند، اما آنها با این استدلالال که پی وی سی ای که بازار می آید توسط دلالان جمع آوری می شود از این مهم طفره می روند، حال آنکه نقدینگی دلالان هم اندازه ای دارد. دفترتوسعه یا کمیته تخصصی پتروشیمی یا بورس کالا هم تا امروز سقف خریدی برای گریدهای مهم و حساسی چون S 65 قرار نداده است، تا به این شکل توزیع عادلانه تری شکل بگیرد.

اصل ماجرا اینست که با افزایش قیمت دلار در بازار آزاد تا نزدیک ۱۸ هزارتومان، صادرات بسیار جذاب شده است و تولیدکنندگان پی وی سی حاضر نیستند، برای حمایت از صنایع پایین دستی هم شده است، از خیر سود صادرات خود بگذرند و بازار داخل را متعادل نمایند. مقامات مسوول در وزارت صمت و بهین یاب هم که به فکر فیلترکردن درست و دقیق سامانه توزیع مویرگی پر شکاف خود نیستند، و در حالی سهمیه بهین یاب عده ای صنعتگر را مسدود و تعلیق کرده اند، که هنوز سفته بازان در بورس کالا جولان می دهند! نتیجه زنجیره پر اشکالی از این رویکردها روشن است! خیلی روشن! ورشستگی آنچه از صنعت پی وی سی باقی مانده است.

بهار گذشته بخش قابل توجهی از صنعت پی وی سی نرم، مثل تولیدکنندگان چرم مصنوعی، کابل و … ورشکست شدند و حالا نوبت باقی مانده صنعت پی وی سی مانند تولیدکنندگان پروفایلها و لوله و اتصالات است، که یکی پس از دیگری قربانی بی کفایتی مسوولان وزارت صمت، شرکت ملی پتروشیمی، و سفته بازی دلالان و زیاده خواهی پتروشیمی ها گردند.

صنعت پی وی سی از بهار ۹۸ تا بهار ۹۹، در یکسال در حال ورشکستگی و نابودیست در حالیکه روزانه ۶۵۰ تن پی وی سی در پتروشیمی بندرامام، ۱۰۰۰ تن پی وی سی در پتروشیمی اروند و ۴۰۰ تن پی وی سی هم در پتروشیمی غدیر تولید می شود. بگذریم از پتروشیمی هایی مانند پتروشیمی آبادان، که فعلا مدتی است لااقل در برخی از گریدها به دلایل نامعلومی عرضه ندارند!!! این پتروشیمی ها، خوراکی تقریبا رایگان دریافت می کنند و با پول و سرمایه ملی تاسیس شده و سالها اداره شده اند و حالا حاضر نیستند، به عنوان بخشی از وظیفه اجتماعی خود، بازار پر تلاطم پی وی سی را به ساحل امن بکشانند! بعد آقایان مصاحبه می کنند که لازم باشد، صادرات راتعطیل می کنیم!!! تعطیل کردن صادرات پیشکش، شما با نگاه به داخل، همانطور که رهبر خواسته اند در سال جهش تولید، به نابود نشدن صنعت پی وی سی کمک کنید، ما روزی هزار بار سپاسگزار خواهیم بود. هر چند پاسخ این را هم  در آستین دارند!!! ما سهام دارانی داریم که باید به فکر منافع آنها باشیم و این سیر متسلسل متاسفانه ادامه دارد و نتیجه نابودی صنعتی است با بیش از نیم قرن سابقه روشن!

بد نیست بدانید، که پتروشیمی آبادان اولین پتروشیمی ایران و پی وی سی اولین پلیمریست که در ایران تولید شده است. برای کسب اطلاع بیشتر بد نیست در ادامه این بخش از تاریخچه پتروشیمی آبادان را بخوانید:

در اواخر سال ۱۳۴۲ انستیتو نفت فرانسه از طریق سازمان برنامه و بودجه مامور شد تا در مکان ایجاد صنایع پتروشیمی در ایران مطالعات جامعی به عمل آورد . این مطالعات منجر به تاسیس شرکت سهامی پتروشیمی آبادان با مشارکت ۷۴ % سهم شرکت ملی پتروشیمی و ۲۶% سهم شرکت ب اف گودریج آمریکا گردید. در سال ۱۳۴۶ عملیات ساختمانی مجتمع توسط شـرکت لاماس آمریکا آغاز و در سال ۱۳۴۸ رسما به بهره برداری رسید . ظرفیت اولیه تولیـــد سالانه ۲۰۰۰۰ تن پی وی سی , ۱۰۰۰۰ تن دودسیل بنزن و ۲۴۰۰۰ تن ســـــود سوز آور بوده است. در سال ۱۳۵۴ طرح گسترش به منظور افزایـــــــش تولید پی وی سی به ۶۰۰۰۰ تن در سال به اجرا در آمد.