چین سرمایه گذار اصلی توسعه صنعت پتروشیمی ایران

به گزارش صنایع پلاستیک، مووسسه S & P Global در گزارشی از شواهد و قرائن نتیجه گرفته است که اولا ایران قصد دارد فروش محصولات پتروشیمی را جایگزین نفت نماید و بعد از آن با توجه به قرارداد ۴۰۰ میلیارد دلاری بین تهران و پکن برای سرمایه گذاری در زیرساخت های ایران، نتیجه گرفته است چین سرمایه گذار اصلی توسعه صنعت پتروشیمی ایران خواهد بود.

مووسسه S & P Global در این ارتباط با استناد به صحبت‌های وزیر نفت کشور به بررسی توان صادراتی ایران در حوزه پتروشیمی پرداخته و معتقد است ایران در آینده خواهد توانست با جایگزینی نفت و این نوع از محصولات درآمدهای ارزی خود را جبران کند. زنگنه طی برگزاری نمایشگاه ایران پلاست با اشاره به اینکه پتروشیمی‌ها از زمان صادرات بزرگ‌ترین عامل درآمد ارزی در ایران از صادرات شده‌اند سهم صنعت پتروشیمی را با سایر صنایع مقایسه کرده بود و چنین نتیجه‌گیری کرد که سهم پتروشیمی‌ها در بازگشت ارز بالاتر بوده است.

مووسسه S & P Global معتقد است همین موضوع اهمیت تقویت بخش پتروشیمی کشور را چند برابر می‌سازد؛ موضوعی که از زبان معاون وزیر نفت و امور پتروشیمی و مدیرعامل شرکت ملی پتروشیمی شنیده شد. به گفته محمدی ایران قصد دارد تقریبا دو برابر سرمایه‌گذاری را در صنعت پتروشیمی داخلی به‌عنوان راهی برای جبران خسارت‌های ناشی از تحریم‌های نفتی انجام دهد. این گزارش می‌افزاید: طبق برنامه‌های دولت، این افزایش سرمایه‌گذاری‌ها رقمی در حدود ۴۰ میلیارد دلار ظرف ۶ سال آینده خواهد بود به‌طوری‌که حجم سرمایه‌گذاری‌ها به ۹۳ میلیارد دلار خواهد رسید.

پتروشیمی جایگزین نفت

این گزارش با اشاره به این نکته که میزان تولید نفت ایران در ژوئن ۲۰۱۷ به ۸/ ۳ میلیون بشکه در روز رسیده بود می‌نویسد در اوایل ماه سپتامبر براساس بررسی پلاتس این رقم به به ۳/ ۲ میلیون بشکه در روز رسیده است. این مساله را وقتی در کنار کاهش شدید خرید ۸ کشور اصلی خریدار نفت قرار می‌دهیم کاهش درآمدهای ارزی خودنمایی می‌کند و این همان موضوعی است که به‌نظر می‌رسد کلید حل آن در دستان صنعت پتروشیمی است.

بررسی‌ها نشان می‌دهند ایران صادرات محصولات پتروشیمی را مستقیما از طریق مبادله کالایی برای جبران کاهش فروش نفت به‌دلیل تحریم‌های آمریکا تقویت کرده است؛ این درحالی است که در ماه نوامبر ۲۰۱۸ پتروشیمی‌ها هم تحریم شده بودند اما ظاهرا اثر این تحریم‌ها بر صنعت پتروشیمی چندان قابل‌توجه نبوده است.

درحال‌حاضر به گزارش شرکت ملی پتروشیمی، سالانه ۳۱ میلیون تن محصولات پتروشیمی تولید می‌شود که از این میزان ۲۲ میلیون تن آن صادر می‌شود. این در شرایطی است که پیش‌بینی می‌شود تولید پتروشیمی کشور تا سال ۲۰۲۱ به رقم ۱۰۰ میلیون تن در سال خواهد رسید که اگر نسبت کنونی رعایت شود ۷۰میلیون تن صادرات محصولات مذکور در انتظار کشور است؛ این یعنی لااقل ۲۵ میلیارد دلار ارزش محصولات پتروشیمی در ایران که ۵۶ درصد از رقم کنونی آن بالاتر است. به‌عنوان مثال وزیر نفت معتقد است تولید اتان می‌تواند در سال ۲۰۲۱ به ۱۶ میلیون تن در سال برسد. وی می‌افزاید: این تولید در سال ۲۰۱۸ به ۳/ ۷ میلیون تن رسیده است. اما این امر قطعا نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان در حوزه پتروشیمی کشور است.

چین به دنبال پتروشیمی ایران

نشریه فوربس در این زمینه اخیرا در گزارشی با اشاره به همکاری‌های اقتصادی چین با ایران، پکن را یکی از منابع اصلی تامین مالی طرح‌های توسعه صنعت پتروشیمی اعلام کرده است. فوربس در این ارتباط با اشاره به تنش‌های شدید پکن با واشنگتن بر سر مسائل تجاری این‌طور تحلیل کرده است که این تنش‌ها فرصت را برای تقویت همکاری‌های اقتصادی ایران با چین افزایش داده است به‌طوری‌که پکن تلاش می‌کند همکاری‌های استراتژیک خود را با تهران دو برابر کند و در این مسیر به تلاش‌های ایالات‌متحده برای جداسازی جمهوری اسلامی ایران از بازارهای جهانی هم توجهی ندارد.

پس از سفر ماه گذشته محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران به پکن، دو کشور توافق کرده‌اند که برنامه ۲۵ ساله امضا شده در سال ۲۰۱۶ را که براساس آن چین ۴۰۰ میلیارد دلار در اقتصاد ایران سرمایه‌گذاری خواهد کرد به روز کنند و باید گفت تحقق این موضوع انقلاب بزرگی در صنعت پتروشیمی ایران رقم می‌زند.

این سرمایه‌گذاری البته منحصرا برای بخش پتروشیمی نیست، اما در پروژه‌های پتروشیمی در حوزه‌های مختلف زیرساختی و فرآیندی را شامل می‌شود. فوربس در ادامه این گزارش می‌افزاید: اتفاقا بخش اصلی توافق همکاری دو کشور به بخش نفت و پتروشیمی برمی‌گردد؛ زیرا براساس توافق جدید چین برای توسعه بخش‌های نفت، گاز و پتروشیمی ۲۸۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خواهد کرد و ۱۲۰ میلیارد دلار دیگر برای ارتقای زیرساخت‌های حمل‌ونقل و ساخت سرمایه‌گذاری خواهد شد.

این مساله به معنای آن است که علاوه بر دستیابی قطعی به تولید ۱۰۰ میلیون تن محصول پتروشیمی تا سال ۱۴۰۰ که انقلاب دوم صنعت پتروشیمی نامیده می‌شود، انقلاب سوم پتروشیمی نیز که مدنظر وزیر نفت است قابلیت تحقق دارد. آن‌طور که زنگنه می‌گوید: دستیابی به تولید ۱۳۰ میلیون تن محصول پتروشیمی هدف آینده صنعت پتروشیمی ایران است که اگر جهش سوم صنعت پتروشیمی با رونق تولیدات صنایع پایین‌دستی همراه باشد علاوه ‌بر ایجاد اشتغال فراوان، ارزش‌افزوده بسیاری را نیز برای کشور به همراه دارد.

طرح‌های جهش صنعتی پتروشیمی

به گزارش شرکت ملی پتروشیمی درحال‌حاضر از ۱۰۳ طرحی که در این شرکت تعریف شده ۳۹ طرح در حد مجوز آماده‌سازی، تامین دانش فنی و تامین سرمایه هستند و پیشرفت کلی آنان زیر ۲۰ درصد قرار دارد. ۶۴ طرح بالای ۲۰ درصد پیشرفت دارند که از این میزان ۵ طرح زیرساختی مثل خط اتیلن غرب و مرکز توسعه مخازن و اسکله صادراتی و یوتیلیتی متمرکز در‌هاب‌های توسعه است. ۶ طرح تامین خوراک وظیفه خوراک‌رسانی به طرح‌های ۵۳ گانه پتروشیمی را بر عهده دارند که از بین آنها دو طرح مربوط به استحصال اتان است، ۴ طرح باقی‌مانده نیز در تامین خوراک صنعت در بالادست و میادین نفتی برای جلوگیری از فلرینگ است. ۵۳ طرح زنده و فعال نیز در صنعت پتروشیمی وجود دارد که از این تعداد ۳۰ طرح زیر ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته ۲۳ طرح بالای ۴۰ تا ۹۹ درصد پیشرفت دارند از بین این ۲۳ طرح ۱۸ طرح منتخب شده که بهره‌برداری و تولید سه طرح قرار است امسال و ۱۵ طرح در سال ۹۹ صورت بگیرد. آن‌طور که رئیس شرکت ملی پتروشیمی می‌گوید بعد از بهره‌برداری از ۱۸ طرح در دو سال آینده میزان درآمد از ۱/ ۱۷ میلیارد دلار با افزایش ۸ میلیارد دلار به ۲۵ میلیارد دلار می‌رسد و صنعت پتروشیمی با ۴۶ درصد افزایش ظرفیت و ۷۰ درصد افزایش ظرفیت و تولید محصولات قابل فروش و۴۶ درصد افزایش درآمد ناشی از فروش محصولات روبه‌رو خواهد بود.