روزهای آرام بازار پلیمرها در انتهای تابستان ۹۸ و ادامه فاز رکودی

به گزارش صنایع پلاستیک، به نظر می رسد که رکود در بازار پلیمرها بسیار عمیق شده است. این هفته به علت کاهش قیمت میانگین قیمت دلار نیمایی به میزان ۱.۷ درصد و همزمان کاهش قیمت پلیمرها در بازارهای جهانی، قیمت های پایه برای بورس کالا با ریزش مواجه شد و این کاهش شدید، این خوشبینی را به وجود آورد تا بعد از دو هفته (با یک روز تعطیلی در روزهای دو یا سه شنبه ) رکود شدید و حجم معاملات زیر ۴۰.۰۰۰ تن، این هفته معاملات جانی بگیرد و بازار از ناحیه رکود سخت خارج شود و حجم معاملات بالای ۴۰.۰۰۰ هزار تن برسد، اما به نظر نمی رسد که تفاوت زیادی در میزان معاملات پلیمرها در هفته جاری ثبت گردد. هر چند باید، تمام معاملات بهین یاب وغیر بهین یاب جمع شده و نتیجه به عنوان مجموع حجم معاملات این هفته در روز پنجشنبه بررسی گردد، اما عرضه های بهین یابی چنگی به دل نزدند و این امید وجود ندارد که تغییر قابل توجهی در حجم معاملات پلیمرها در این هفته ایجاد شود.

سه شنبه ۵ شهریورماه، روز عرضه بهین یاب همه پلیمرها به جز گریدهای گروه های کالایی پلی پروپیلن و پی وی سی است. در این روز در مجموع تالار محصولات پلیمری ۴۷.۶۰۰ تن عرضه مواد پلیمری را تجربه کرد. انتظار این بود که دست کم نزدیک یا حتا کمی بیش از ۳۰.۰۰۰ تن از این عرضه ها، تبدیل به معامله گردند اما چنین نشد.

امروز تقاضای ثبت شده برای عرضه ها، بسیار مقتصدانه و هدفمندانه صورت گرفت. معامله گران بورس کالای ایران، امروز ۲۵.۹۰۰ تن تقاضا برای خرید مواد پلیمری ثبت کردند و از این میزان، بیش از ۲۱.۵۰۰ تن آن را خریداری نمودند. تنها ۴.۴۰۰ تن تقاضا بیش از معاملات ثبت شد که بخشی از آن برای ۱۶ گریدی بود که امروز برایشان تقاضا ثبت شد ولی در نهایت، خریداران تصمیم گرفتند خرید نکنند تا در هفته های آتی همین محموله ها را ارزانتر به انبارهایشان ببرند. بخش دیگری از این تقاضای تبدیل نشده به داد و ستد، مربوط به تقاضاهایی است پشت رقابت ها بر سر گریدهایی که بیش از عرضه، تقاضا داشتند، باقی ماندند. به نظر نمی رسد بخش دوم، حجم زیادی از تقاضاهایی بالقوه باقی مانده و تبدیل به معامله نشده ار تشکیل دهند، چرا که امروز تنها هشت کالا با رقابت معامله شد که ۵ تا آنها، رقابت های کمتر از سه درصد را تجربه کردند.

متاسفانه با وجود اینکه ۵ هفته است قیمت ها نزولی شده اند دورنمای کاهش بیشتر قیمت ها و نیز کمبود نقدینگی در  نزد تولیدکنندگان دست به دست هم داده است، تا حجم معاملات هر هفته نسبت هفته قبل کمتر شده و هر هفته شاهد ادامه عدم خروج از ناحیه رکود سخت زیر ۴۰.۰۰۰ تن باشیم. (هر چند شاید این هفته تا ۴۱ یا ۴۲ هزار تن هم حجم معاملات افزایش یابد، اما این تغییر نه دایمی و نه چندان معنادارست.)

ادامه این وضعیت رکودی باعث تغییر رفتار بازار هم شده است. معامله گران، در مورد گریدهایی که در این دوران رکودی با افزایش قیمت همراه بوده اند، رغبت بیشتری به خرید نشان داده اند، چرا که ترسیده اند در هفته آتی، نتوانند با همین قیمت هم محموله های مورد نظرشان را به دست آورند. دست کم در ۵ هفته اخیر رفتار بازار اینگونه بوده است.

همچنین یکی دیگر از تغییراتی که خیلی آرام صورت گرفته و بازار را دچار تحول کرده است، کاهش تعداد رقابت علاوه بر میزان آنهاست. در ابتدای رکود، و تا همین چند هفته اخیر شاهد بودیم که در طول هفته مثلا دوشنبه ها، سه یا چهار رقابت بالای ۲۰ و ۳۰ درصد شکل می گرفت و یکی دوتا کالاهای پلیمری هم در دامنه رقابت ۱۱ تا ۲۰ درصد به فروش می رفت و تعداد بیشتری هم در دامنه ۱ تا ۱۰ درصد رقابت وجود داشت. اما در هفته های اخیر، مجموعا تعداد رقابت ها انگشت شمار شده است. تا جایی که امروز اگر از پلی استایرن ۲۰۰ پتروشیمی تبریز صرف نظر کنیم، در بین بیش از هشتاد  عرضه انجام شده، تنها ۷ عرضه با رقابت معامله شد و همه آنها هم زیر ۹.۴ درصد رقابت را تجربه کردند. این بدان معناست، که تنها چند گرید خاص هنوز برای تولیدکنندگان آنقدر ارزش دارد، که حاضرند تا حدود ۲۰ درصد برای به دست آوردن آن رقابت کنند، و اگر در سایر گروههای کالایی رقابتی در بگیرد، خیلی زود رقبا از میدان خارج می شوند و در نتیجه رقابت های شدیدی شکل نمی گیرد.

به زبان ساده، اگر تا اواسط دوران رکود اخیر، تولیدکنندگان برای برخی گروههای محبوب کالایی حاضر به رقابت بودند، در حال حاضر هیچ اصراری به خرید این کالاها به جز با قیمتی نزدیک به قیمت پایه (حداکثر ۱۰ درصد رقابت ) ندارند. از این موضوع می توان دریافت که مشکل نقدینگی در بین تولیدکنندگان تا چه حد عمیق است. به جز دو یا سه گرید پلی پروپیلن شیمیایی، گرید S 57 پی وی سی سوسپانسیون پتروشیمی آبادان، پلی استایرن ۲۰۰ پتروشیمی تبریز، هیچ  کالای دیگری این هفته ها رقابتی بالای ده درصد را ثبت نکرده است.

به نظر می رسد ماجرا از این قرارست که چون روند قیمت ها کاهشی است و آینده بازار هم با توجه به رصد قیمت دلار نیمایی در طی روزهای هفته و عدم وجود دورنمایی از بهبود وضعیت قیمت پلیمرها در بازار جهانی قابل پیش بینی شده است، تولیدکنندگان مگر آن دسته ای که به علت قراردادهایی که دارند ناچارند، دست از خرید کشیده اند و به انتظار ارزان تر شدن قیمت موادشان نشسته اند.

تامین کنندگان بازار آزاد که یکی دیگر از گروه هایی هستند که از بورس کالا خریدهای عمده می کنند هم چون می دانند بازار آزاد کشش چندانی ندارد، که اگر وضعیت صنعت پلاستیک جالب بود، تولیدکنندگان از بورس کالا خرید می کردند، و در عین حال، با توجه به روند کاهشی قیمت های پایه و ثبات یا کاهش در بازار آزاد ارز، وضعیت این بازار هم کاهشی است، اصلا نمی توانند حاشیه سود چندانی داشته باشند در نتیجه دست از خرید کشیده اند و به انتظار هفته های بعدی مانده اند.  وانگهی، تامین کنندگان بازار آزاد می ترسند از بورس خرید کنند، و بعد برای مواد و محموله هایی که می خرند در بازار متقاضی وجود نداشته باشد، آنگاه تنها ظرف یک هفته، با توجه به روند کاهشی قیمت های پایه، برای هر محموله ای که روی دستشان بماند در هر کیلو چند صد تومان متضرر خواهند شد. همه اینها سبب شده است تا در بازه زمانی مرداد و شهریورماه ۹۸، یکی از راکدترین دوره های بازار پلیمرها را شاهد باشیم.

برخی از کارشناسان معتقدند، با توجه به دوره های رکودی گذشته، این دوره رکودی نیز باید تا پایان شهریورماه به انتهای خود برسد، اما فعلا شواهد محکمی برای این حکم دیده نمی شود. فعلا آنچه دیده می شود، تنها تعمیق هر چه بیشتر رکود، به دلایل فوقست.

تکانی در بازار PET بطری!

در معاملات امروز دو گرید BG735 و BG 821 با رقابت معامله شدند. این یک نشانه مثبت است. هر چند، امروز تنها ۲.۵۰۰ تن پلی اتیلن ترفتالات بطری از مجموع ۵.۳۰۰ تن عرضه صورت گرفته به فروش رفت، یعنی وضعیت کلی بازار PET بطری در اوج تقاضای فصلی اش، نامناسب بود اما دو گرید از چهارگرید بطری دارای آن میزان خریدار بود که کار به رقابت کشیده شود. یعنی میزان تقاضا بیش از عرضه بوده است در این دو گرید مذکور. این تحرک نسبی در بازار پلی اتیلن ترفتالات هم دلایلی دارد، نخست نزدیک شدن به محرم و انبار کردن این مواد و گریدهای بیشتر مورد استفاده آن، برای این ماه و دوم اخباری که ابتدای هفته مبنی بر آزاد شدن صادرات این ماده پس از بیش از یکسال ممنوعیت صادرات پت شنیده شد.

رکورد داران رقابت: 

امروز برای چهارمین یا پنجمین هفته متوالی، پلی استایرن ۲۰۰ پتروشیمی تبریز با رقابتی معادل ۲۲ درصد نسبت به قیمت پایه، رکورددار بیشترین میزان رقابت بود. اما سایر رقابت ها زیر ده درصد بود.

همانطور که پیشتر ذکر شد ۷ کالای دیگر هم بین ۱ تا ۱۰ درصد رقابت را به ثبت رساندند. پلی استایرن مقاوم ۷۲۴۰ با ۹.۴ درصد رقابت در جایگاه دوم بیشترین رقابت ها قرار گرفت و اکریلونیتریل بوتادین استایرن نیز با حداکثر ۵ درصد رقابت جایگاه سوم رکورد داران رقابت ها را از آن خود کرد. بقیه ۴ کالای دیگر هم با رقابت ناچیز کمتر از ۳ درصدی به فروش رفتند.

۵۱ گرید هم امروز شاهد معامله بود.اما میزان تقاضا برای این ۵۱ گرید، به اندازه میزان عرضه نبود و در نتیجه همه آنها با قیمت پایه معامله شدند.

۱۶ گرید دیگر هم امروز برایشان ثبت تقاضا صورت گرفت، اما به هر دلیلی این تقاضاهای ثبت شده تبدیل به معامله نشدند و فروش نرفتند. اما ۳ گرید از گروه کالایی پلیمری هم اصولا تقاضایی نداشتند که بر سر آنها معامله ای شکل بگیرد. در نهایت می توان نتیجه گرفت، عملا ۱۹ گرید این هفته هم متقاضی جدی نداشت.

اگر حدودا ۱۵.۵۰۰ تن حجم معاملات دوشنبه را نیز به تقریبا ۲۱.۵۰۰ تن حجم معاملات بهین یاب سه شنبه اضافه کنیم، خواهید دید که مجموعا ۳۶.۵۰۰ تن داد و ستد بهین یاب پلیمری در این هفته ثبت شده است که با توجه به ریزش قیمت پایه پلیمرها بسیار نا امید کننده است.

عدم دخالت دفتر توسعه؛ نگاه درازمدت به بازار پلیمرها

به نظر نمی رسد که حجم معاملات غیر بهین یابی این هفته پلیمرها، آن میزانی باشد که نهایتا بتواند در نتیجه گیری کلی ما از بازار پلیمرهای تالار محصولات پتروشیمی بورس کالای ایران تغییر چندانی ایجاد کند.

برخی معتقدند در این شرایط رکودی، دفتر توسعه صنایع پایین دستی باید در بازار دخالت کرده و پیش بینی پذیری بازار را بر هم بزند، آنگاه ما شاهد رشد معاملات خواهیم بود. این سخن شاید درست باشد، و برای چند هفته ای رشد معاملات را تجربه نماییم، اما این راهکار تنها در کوتاه مدت جوابگوست و در بلندمدت، همه می دانند و دفتر توسعه نیز می داند که این قیمت ها برای صنعتگر بسیار بالاست و هیچ حاشیه سودی باقی نمی گذارد.

دخالت در بازار باعث بهبود در درازمدت نخواهد بود و بهترست در حال حاضر وضعیت رکودی را تحمل کرده، اما قیمت ها به میزانی پایین آیند که بتوانند به شکسته شدن رکود حاکم بر صنایع پایین دستی کمک نمایند، چه اینکه تا زمانی که این رکود در هم شکسته نشود، از رونق در بازار پلیمرها خبری نخواهد بود. پر واضحست، شرایط حاکم بر اقتصاد، دیگر عامل مهم و موثر رکود عمیق صنایع پایین دستی است. تحریم ها، مشکلات ساختاری، فساد و … از جمله ادله این رکود سنگین است، که نیازست برای بهبودِ پایدار بازار، آنها نیز برطرف یا لااقل بهبود وضعیت یابند.