صنعت پی وی سی نرم در هفته ها و ماههای گذشته، روزهای بسیار دشواری را تجربه کرد. چرا که علاوه بر افزایش تقریبا مداوم قیمت پایه پی وی سی به عنوان ماده اصلی این صنعت، دی اتیل هگزانول در بورس کالا با رقابت های ۱۷۰ درصدی معامله می شد و روغن DOP هم در بازار آزاد به قیمتی بالاتر از ۳۵ هزار تومان رسیده بود. اما از هفته گذشته، اندک اندک علائم بهبود در این صنعت ملاحظه می شود.
به گزارش صنایع پلاستیک، چهارشنبه گذشته، برای ۱۳۲۰ تن عرضه دی اتیل هگزانول پتروشیمی شازند، ۱۵۰۷ تن تقاضا وجود داشت در نتیجه رقابت حداکثر ۳ درصدی بر سر این کالا درگرفت و همه عرضه ها معامله شد. رقابت ۳ درصدی هفته گذشته، نسبت به هفته قبلتر ۵۴ درصد کاهش را تجربه کرد.
علت این امر، اتمام ذخیره تامین کنندگان بازار ارزیابی می شود. چرا که آنها در هفته های قبلتر {دو هفته قبلتر و پیش از آن } رقابت های صد درصدی و حتا بیشتر ایجاد می کردند، تا کالاهایی را که در اوج قیمت دی اتیل هگزانول خریداری کرده بودند و در انبارهایشان بود، به قیمت مناسب به فروش برسانند. همین رقابت کاذب، سبب شد در برهه ای از زمان قیمت دی اتیل هگزانول به بالای سی هزارتومان نیز برسد. اما با پایان ذخیره تامین کنندگان بازار، آنها دیگر تمایل به ورود نقدینگی در حجم بالا به بورس کالای ایران و تالار محصولات پتروشیمی نداشتند، و در نتیجه با وجود تقاضای بیشتر از عرضه حاضر نشدند تا بیش از حداکثر سه درصد، رقابت بر سر محموله های دی اتیل هگزانول شازند را به انجام رسانند. همین موضوع سبب شد تا به جای ارقامی نظیر ۲۲ هزارتومان یا بیش از آن، در هفته گذشته محموله های دی اتیل هگزانول با قیمتی کمی بیش از ۱۱ هزارتومان به فروش رفته و راهی انبارهای تامین کنندگان بازار آزاد گردد.
البته نباید از واردات ۲۰۰۰ تنی دی اتیل هگزانول توسط پتروشیمی فارابی و اثر روانی و عملی بر آن بازار، و نیز عرضه ۱۳۲۰ تنی پتروشیمی شازند اراک علی رغم اینکه این پتروشیمی در اورهال به سر می برد، نیز به عنوان ادله دیگر که در بهبود بازار دی اتیل هگزانول نقش داشتند، به سادگی گذشت. پتروشیمی شازند اراک، با وجود اینکه در تعمیرات اساسی به سر می برد، برای چهار هفته متوالی ۱۳۲۰ تن دی اتیل هگزانول عرضه کرد، که این امر در تثبیت بازار و جلوگیری از تلاطم بیشتر بسیار موثر بود. امکان حفظ این حجم عرضه دی اتیل هگزانول شازند، به لطف واردات ۳۰۰۰ تنی دی اتیل هگزانول توسط این پتروشیمی و با مجوز دفتر توسعه صنایع پایین دستی میسر شد.
متاسفانه اما، این هفته برخی از عدم عرضه دی اتیل هگزانول توسط پتروشیمی شازند خبر می دهند، که این موضوع سبب شده است که فروشندگان بازار آزاد فعلا قصد فروش در حجم های بالا نداشته باشند و منتظر چهارشنبه بمانند تا ببینند، که آیا پتروشیمی شازند عرضه خواهد داشت یا خیر؟ با توجه به قرائن موجود، میزان واردات پتروشیمی شازند به اتمام رسیده است، اما در عوض می دانیم که پتروشیمی فارابی ۲۰۰۰ تن واردات دی اتیل هگزانول داشته است، که می تواند جایگزین عرضه شازند تا زمان خروج کامل از اورهال و تولید مجدد این ماده گردد و به این ترتب ثبات ایجاد شده در بازار دی اتیل هگزانول را حفظ نماید. باید منتظر ماند و دید تا روز عرضه بهین یابی مواد شیمیایی یعنی چهارشنبه، چه رخ خواهد داد. اما فعلا، می توان از آرامش شکننده در بازار دی اتیل هگزانول یاد کرد.
ماده دیگری که در ماههای گذشته بحران شدید در صنعت پی وی سی نرم را سبب شده، و باعث شد تا صادرات کفش و منسوجات ایران به افغانستان و عراق از بین برود، روغن DOP بود.
مطابق اطلاعات واصله، قیمت بازار آزاد DOP در روزهای اخیر بیین ۱۷ تا ۱۸ هزارتومان در نوسان بوده است که نصف اوج قیمت آن در ماههای گذشته است. علت کاهش قیمت DOP، کاهش قیمت دی اتیل هگزانول عنوان می شود، چرا که از نظر فنی دو ماده دی اتیل هگزانول و فتالیک اثر مستقیمی بر قیمت DOP دارند. دی اتیل هگزانول که به شرحی که توضیح دادیم در شیبی نزولی قرار گرفته و قیمت بورسی آن هفته گذشته تنها ۱۱.۶۰۰ تومان بوده است و فتالیک هم بازاری نسبتا با ثبات دارد. عنایت داشته باشید که قیمت مذکور برای روغن DOP در بازار آژاد با احتساب ۹ درصد مالیات ارزش افزوده است.
در حالیکه قیمت DOP در بازار آزاد در بازه ۱۷ تا ۱۸ تومان بازی می کند، گفته می شود پتروشیمی فارابی قیمت DOP خود را کمی بیش از ۲۱ هزارتومان اعلام کرده است، که پتانسیل ایجاد افزایش در بازار آزاد را ایجاد می نماید و دست درکاران باید نسبت به رفع این تهدید از بازار DOP هر چه سریعتر اقدامات لازم را مبذول دارند.
کارشناسان معتقدند، که در حالت عادی و با ثبت قیمت دی اتیل هگزانول، قیمت روغن DOP باید به رنج یا دامنه قیمتی ۱۳ تا ۱۴ هزار تومان عقب نشینی کند.
در چنین شرایطی، اگر تکانه های منفی چون قیمت بالای DOP فارابی یا عدم عرضه دی اتیل هگزانول در هفته جاری، بر بازار اثر منفی قابل توجهی نگذارند، می توان انتظار داشت وضعیت بازار پی وی سی در آینده نه چندان دور بهبود قابل توجهی بیابد.
در روزهای دوشنبه که عرضه های پی وی سی صورت می پذیرد، تا پیش از این بحران تقریبا تمام عرضه ها مورد خریداری قرار می گفت و پی وی سی همواره یکی از دو ماده پلیمری بود که در بورس کالا بیشترین حجم معاملات را ثبت می کردند، اما در پی بروز بحران در مواد دی اتیل هگزانول و DOP، و برخی دلایل دیگر نظیر عدم بازگشت ارزهای ناشی از صادرات، ضعف و کمبود نقدینگی تولیدکنندگان و …. در هفته های اخیر حدود سی درصد از عرضه های بهین یاب پی وی سی به فروش می رسد، که رقم بسیار نا امیدکننده ای است. انتظار می رود که اولین نشانه های بهبود وضعیت صنعت پی وی س ی نرم، در پی نمایان شدن افق بهبود در بازارهای دی اتیل هگزانول و DOP در حجم معاملات پی وی سی بروز نماید. از همین رو، امروز یا دوشنبه آتی حجم معاملات پی وی سی ها بسیار مهم ارزیابی می شود و انتظار می رود که با افزایش رو به رو باشد.
مخلص کلام اینکه، مجموعه تدابیری که مسوولان و انجمن ها برای آرام کردن بازار دی اتیل هگزانول و DOP در حال به بار نشستن است، مگر اینکه پتروشیمی فارابی با بالا بردن قیمت DOP از ۱۷ هزارتومان به ۲۱ هزارتومان از یکسو و عدم جایگزینی عرضه دی اتیل هگزانول وارداتی خود، در صورت نیاز به جای عرضه های پتروشیمی شازند به بحران دامن بزند و دوباره قیمتها را در مسیر صعودی قرار دهد. در واقع به نظر می رسد این هفته، ریش و قیچی صنعت پپی وی سی نرم در دستان پتروشیمی فارابی است.
برای بهبود وضعیت صنعت پی وی سی نرم، کافیست که شرایط کنونی تقریبا حفظ شود و بازار به یکباره با کاهش شدید دی اتیل هگزانول یا افزایش قیمت DOP مواجه نگردد. انعکاس درک و پیش بینی تولیدکنندگان را می توان دوشنبه این هفته و هفته آتی در حجم معاملات پی وی سی در بورس کالای ایران دریافت.
