به گزارش صنایع پلاستیک، در اولین ساعات سومین روز از سال جدید میلادی در ایران، یک عملیات تروریستی از سوی دولت ایالات متحده، بار دیگر منطقه را تا آستانه جنگی دیگر پیش برده است. ترور کوری که باید دید، عواقب دامنه دار تا کجا ادامه خواهد داشت؟ در این مطلب اما نگاهی انداخته ایم به حداقل نتیجه ترور فرمانده سپاه قدس بر صنعت پتروشیمی ایران و نیز به بررسی عواقب این عمل خطرناک بر بازارهای جهانی و معاملات پلیمرها نیز نگاهی داشته ایم.
در حالی که صنعت پلیمر جهان و بیشتر کمپانی بین المللی پلیمری در آرامش ناشی از آغاز سال نو قرار داشته و عملا بازارهای جهانی نیمه تعطیل بودند، در خاورمیانه یک تنش سیاسی، اثر مستقیمی روی صنعت پتروشیمی و به دنبال آن مواد پلیمری داشته است. در سومین روز از سال جدید میلادی، یک ترور دولتی توسط دولت ایالات متحده، وضعیت سیاسی و امنیتی منطقه را به شدت در معرض تهدید قرار داد. ما به خوبی می دانیم کمترین تنش در منطقه خاورمیانه، بازار سوخت های فسیلی را ملتهب می کند. آخرین بار هدف قرار گرفتن آرامکو در ۱۴ سپتامبر سال ۲۰۱۹ میلادی، باعث شد تا قیمت نفت با یک رشد کم سابقه مواجه گردد و این موضوع و عواقب آن، یعنی کاهش ۵۰ درصدی تولید سعودی، باعث التهاب در بازار نفت و سپس بازارهای پلیمری گردید.
در جریان ماجراجویی سوم ژانویه ۲۰۲۰ آمریکا نیز، بازارهای جهانی، نسبت به ترور سپهبد سلیمانی، فرمانده سپاه قدس عکس العمل نشان دادند اما بگذارید، ابتدا از بورس اوراق بهادار ایران شروع کنیم. در بورس ایران، شرکت های پتروشیمی که یکی از بهترین، مطمئن ترین و سودآورترین سهام ها را طی سالیان اخیر داشته اند، در اولین روز کاری پس از ترور سپهبد سلیمانی، و در پی تهدید ضمنی سناتور لینزی گراهام مبنی بر اینکه ما اهداف پالایشی در خاک ایران را در صورت عکس العمل این کشور هدف قرار خواهیم داد، با کاهش شدید ارزش مواجه شدند و بسیاری سهام پالایشی و پتروشیمی خود را به فروش رساندند. این عرضه عظیم، ضربه سنگینی به سهام پتروشیمی – پالایشی در بورس ایران پس از سالها بود. هر چند در روز یکشنبه (یک روز پس از موج فروش سهام توسط افراد حقیقی)، دولت ۴۰ هزار میلیارد ریال سهام حقیقی را توسط مووسسات حقوقی خریداری کرد اما بزرگترین سقوط بازار سرمایه در ایران، در هر حال رقم خورده بود. البته حال که این مطلب به نگارش در می آید، اوضاع اندکی آرامتر شده است اما روند بورس در پایان روز یکشنبه هم منفی بود.
در سطح جهانی، قیمت نفت اولین واکنش را به ترور شهید سلیمانی نشان داد و در یک روز نزدیک به چهار دلار افزایش را تجربه کرد. ادامه جنگ لفظی ترامپ و مسوولان ایرانی و تاکید بر انتقام سخت توسط دولتمردان ایرانی، باز هم موجب افزایش بیشتر نفت شد تا اینکه نرخ نفت برنت از هفتاد دلار گذشت. امروز نفت با دو دلار کاهش به رقم ۶۸ دلار عقب نشینی کرده است. اما به نظر نمی رسد این به معنای پایان تلاطم در قیمت نفت باشد. احتمال ادامه تنش های لفظی و حتا نظامی، احتمال گرفتن انتقام ایران در تنگه هرمز و … از عواملی هستند که ریسک تجارت نفت از این تنگه را افزایش داده و به افزایش بهای نفت خواهند انجامید.
همچنین بحث خروج نیروهای آمریکایی از عراق و تبعات آن، کاهش احتمالی تولید و صادرات نفت عراق، اعمال تحریم های احتمالی علیه صنعت نفت عراق و …. همه و همه چشم انداز میان مدت بازار نفت را تحت شعاع خود نگه خواهد داشت. عدم قطعیت در بازارهای نفتی و التهاب قیمتی این کالا موجب افزایش قیمت تمام شده پلیمرها در بازارهای جهانی خواهد شد. در سایر بازارهای کالایی مهم، پس از ترور شهید سلیمانی قیمت طلا به بالاترین حد خود در هفت سال اخیر رسید، که خود از اهمیت تبعات این عملیات کورست.
اما در سطح داخلی، با توجه به اینکه بازار پلیمرها چند هفته ایست در رونق به سر می برد، کاهش جزیی حجم معاملات در هفته گذشته چندان به چشم نمی آمد اما با توجه به اینکه این هفته نیز برای هفتمین هفته متوالی قیمت های پایه با افزایش قابل توجه قیمت مواجه شدند، به نظر می رسید که روند کاهش حجم معاملات ادامه یابد. چراکه از یکسو قیمت ها حالا پس از هفت هفته متوالی رشد، به عدد بالایی رسیده اند که در شرایط عادی برای تولیدکننده خرید آنها ارزش ندارد و از سوی دیگر شاهد پر شدن انبارهای تامین کنندگان بازار آزاد در هفته های قبل بودیم، لذا آنها نیز به صورت طبیعی دست کم حداکثر خرید را انجام نخواهند داد. اما این ترور کل معادلات را بر هم زد. ترور سپهبد سلیمانی، باعث شده است تا بازاری که به دلایل مذکور در حال عقب نشینی از خرید بود، حالا احتمال درگرفتن یک تنش نظامی خارج از کنترل را چندان دور از ذهن تصور نکند و همین موضوع انگیزه خرید را به شدت افزایش داده است.
برای مثال، در چنین شرایط غامضی، یک کارخانه دار حتما سعی می کند که در روزهای آتی، و پیش از اینکه وضعیت سیاسی – نظامی به نقطه ای بازگشت ناپذیر و خارج از کنترل برود – و در نتیجه قیمت ها به یکباره با جهش غیر قابل پیش یینی مواجه گردد – مواد اولیه چندماه آتی خود را تامین نماید. این پالسی است به تامین کنندگان بازار آزاد که علی رغم اینکه انبارهایشان به دلیل خریدهای قوی در هفته های گذشته اشباع شده است، باز هم دست به خرید مواد بزنند، چرا که به نظر می رسد بازار از ترس عواقب آتی این ترور، تشنه خرید شده است و در صورت بروز هر نوع تنش جدیدی احتمال افزایش قیمت ها به ویژه در بازار آزاد بسیار زیادست.
دیگر فاکتوری که در این زمینه وجود دارد، بحث صادرات پتروشیمی های ایرانست که مهمترین منبع فعلی درآمدهای ارزی ایران به شمار می رود. بنا به گزارش ها، صادرات محصولات پلیمری ایران به عراق فعلا در شرایط عادی قرار دارد و خللی در آن ایجاد نشده است اما به نظر می رسد که در صورت وقوع تنش نظامی، که آرزو می کنیم رخ ندهد، این صادرات نیز با اخلال مواجه گردد. لذا، با کاهش صادرات پتروشیمی ها درآمدهای ارزی کاهش خواهد یافت و به این ترتیب اثر خود را بر مجموعه اقتصاد ایران خواهد گذاشت اما موقتا این فاکتور در معاملات و معادلات این هفته بازار پلیمرها، نقش چندانی بازی نخواهد کرد.
