صنعت PVC، صنعت بسیار وسیعی است. متاسفانه در بخش پی وی سی نرم، با افزایش تقریبا همه مواد اصلی مورد نیاز این صنعت، شاهد تعطیلی برخی واحدها تا امروز و در صورت ادامه این وضعیت تعطیلی همه واحدهای آن در آینده ای نزدیک خواهیم بود.
به گزارش صنایع پلاستیک، در روز دوشنبه که روز عرضه های بهین یابی پی وی سی و انواع پلی پروپیلن است، مجموعا نزدیک به ۲۲ هزارتن عرضه از سوی پتروشیمی ها صورت گرفت که حدود ۸.۱۰۰ تن معادل ۳۷ درصد آن شامل انواع پی وی سی بود. این هفته شدت رقابت بر سر انواع پی وی سی ها، خاصه گرید S-57 به میزان دو هفته گذشته نبود، اما مانند اکثر هفته های سال که پی وی سی ها، یا به قیمت پایه به فروش می رسیدند و یا با رقابت جزیی معامله می شدندنیز، بازار به کار خود پایان نداد و رقابت های در حدود ۵، ۷، ۸ و حتا ۱۰ درصد نیز برای انواع پی وی سی ها در دوشنبه این هفته به ثبت رسید.
به طور کلی در سه هفته اخیر، بازار پی وی سی دچار شوک شده است و این شوک و کاهش عرضه ها در کنار ثبات نسبی تقاضا، باعث شده است تا پی وی سی سازان بتوانند عرضه های خود را با رقابت هایی در حد ۴۲ و ۴۹ درصد { در هفته گذشته} به فروش برسانند که همین مساله در کنار کاهش عرضه در برخی گریدهای خاص نظیر S-57 سبب شد تا انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پی وی سی با ارسال نامه ای اعتراضی به دفتر توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی نسبت به عواقب خطرناک ادامه این وضعیت در عرضه های پی وی سی هشدار داده و خواستار توزیع منصفانه تر این ماده اولیه پلیمری در بورس کالای ایران گردد.
اما این یگانه مشکل تولیدکنندگانی که در محصولاتشان با پی وی سی – خاصه پی وی سی نرم که قدیمی ها از آن با عنوان پی وی سی دمبه ای نیز یاد می کنند – سر و کار دارند، نیست. متاسفانه بازار DOP کشور نیز به شدت تحت فشار است. به این معنا که این ماده که در بسیاری از کاربردهای پی وی سی نرم به عنوان نرم کننده استفاده می شود، به صورت لحظه ای دچار افزایش قیمت می گردد. هم اکنون قیمت DOP در بازار آزاد به مرز ۳۶ هزارتومان رسیده است، این در حالیست که کمتر از دو ماه پیش قیمت این ماده شیمیایی پرمصرف در صنعت پی وی سی نرم -مع در تولید محصولاتی نظیر کفش، چرم مصنوعی، کابل و …. کاربرد فراوان دارد – کمتر از ۱۱ هزارتومان بوده است. به راستی همین یک فاکتور کفایت می کند، تا یک تولیدکننده محصولات پی وی سی، برای تولید محصولاتش با مشکلات عدیده ای مواجه گردد حال آنکه افزایش قیمت مواد اولیه اصلی یعنی خود پلی وینیل کلراید در دو هفته اخیر، هم باید به آن افزود و این پایان ماجرا نیست.
در هفته های گذشته، بورس کالای ایران شاهد رقابت ۱۵۰ درصدی بر سر دی اتیل هگزانول های عرضه شده توسط پتروشیمی شازند بود. اینکه پتروشیمی شازند در حال شیطنت است یا اینکه مشکل عمیق تر از این حرفهاست، موقتا چندان اهمیتی برای صاحبان کسب و کار پی وی سی نرم ندارد، نکته مهم اینست که با چنین رقابت بی سابقه ای در چهارشنبه های گذشته شاهد رشد قیمت دی اتیل هگزانول هم هستیم و این یعنی افزایش تقریبا همه مواد اولیه و اصلی کار تولیدکنندگان پی وی سی خاصه آنهایی که با پی وی سی نرم سر و کار دارند.
اگر بخواهیم به ریشه های افزایش رقابت بر سر دی اتیل هگزانول بپردازیم، این یک واقعیت غیرقابل کتمانست که کلید افزایش رقابت بر سر این ماده از زمانی زده شد که پتروشیمی شازند به عنوان یکی از تولیدکنندگان عمده و تامین کنندگان اصلی این ماده شیمیایی مورد نیاز صنایع پلیمری خاصه صنعت پی وی سی نرم، ناگهان از انتهای سال گذشته عرضه خود را به نصف تقلیل داد. یعنی عرضه هفتگی ۱۱۰۰ تنی خود در بورس کالا را به میزان ۵۰۶ تن کاهش داد. در یک تحلیل ساده، این سبب شد تا در مقابل تقاضای { در حالت خوشبینانه } ثابت به یکباره یک شکاف کاهنده در عرضه رخ دهد، نتیجه چنین رویکردی افزایش رقابت بر سر تصاحب باقی مانده محموله های دی اتیل هگزانول و در نتیجه افزایش قیمت خرید در بورس کالای ایران است که خود پالسی به بازار آزاد می فرستد مبنی بر پتانسیل افزایش قیمت آین ماده در آن در بازار!!! همچنین در مقاطعی صنایع نظامی کشور هم به خرید این ماده از پتروشیمی شازند اقدام کردند (اواخر فروردین ماه ) که طبعا چون در اولویت قرار داشتند، این خود بر کاهش عرضه و در نتیجه التهابات بازار افزود.
البته مسوولان پتروشیمی شازند در ارتباط با افزایش قیمت دی اتیل هگزانول نظر دیگری دارند و معتقدند: التهابات بازار در ماههای اخیر پیچیدگی های بسیاری دارد و تعدادی از خریداران دی اتیل هگزانول در بورس کالا اقدام به مصرف این کالا در صنایع مختلف مثلا افزودن آن به بنزین می کنند که قبلا به این شدت سابقه نداشته است.
البته پتروشیمی شازند دوباره چند هفته ای است که به عرضه سابق خود برگشته است و در هفته هایی نظیر همین هفته و همین امروز، حتا بیش از رقم ۱۱۰۰ تن معمول خود را برای خریداران بورس کالا عرضه می کند، اما متاسفانه بازار مواد پلیمری و شیمیایی ایران نیز مانند سایر بخشهای اقتصاد و بازار ایرانست و از این قانون عجیب پیروی می کند که اگر جنسی با افزایش قیمت مواجه شد، در هیچ حالتی دیگر به قیمت اولیه خود باز نخواهد گشت. در یک کلام، قیمت دی اتیل هگزانول، علی رغم بازگشت عرضه آن به میزازن سابق و یا حتا بیشتر به قیمت سابق خود بازنگشته است و این هم مشکل دیگری پیش پای واحد تولیدکننده نیازمند این ماده شیمیایی است.
باری، با نگاهی به سیاهه مشکلات فوق و اخباری که مبنی بر تعطیلی واحدهای تولیدکننده ی گرانول به گوش می رسد، اگر به صورت فوری فکری برای این صنعت نشود، در شرایط تحریمی امکان تولید بسیاری از محصولات وابسته به پی وی سی نرم از بین می رود و این برای سالی که نامش ” رونق تولید” نهاده شده است، بسیار دردناک و ناامیدکننده است. البته هم اکنون با افزایش لجام گسیخته DOP، دی اتیل هگزانول و یا حتا انواع گریدهای پی وی سی ها، واردات آنها احتمالا ارزش پیدا می کند، لیکن اگر همین امروز هم برای واردات این ملزومات اساسی صنعت پی وی سی نرم ارز تهیه شده و ثبت سفارش صورت گیرد، دست کم دو سه ماهی طول خواهد کشید تا مواد مورد نیاز به دست کاربرنهایی برسد و این برای صنعتی که بر لبه تیغ گام بر می دارد، شاید در حکم نوشدارو پس از مرگ سهراب باشد.
