به گزارش صنایع پلاستیک، در هفته های اخیر، با شدت گرفتن آهنگ رشد قیمت دلار و در پی آن دلار نیمایی، شاهد کاهش رمق تولیدکنندگان صنایع پایین دستی زیر تازیانه های پیاپی دلار نیمایی هستیم. به نظر می رسد، که دیگر حتا انتظارات تورمی نیز نمی تواند، سبب شود تا بازار پلیمرها از ترس هفته های آتی، پر رونق بماند ولو که این رونق، در واقع نوعی بروز و ظهور عوارض و آثار تورمی در بازار پلیمرها باشد.
حجم معاملات هفته گذشته محصولات پتروشیمیایی با کاهش محسوسی همراه شد. هفته گذشته دادوستد محصولات پتروشیمیایی فراز و فرودهای گوناگونی را تجربه کرد. اینکه برخی محصولات پتروشیمیایی با رقابت قیمتی بسیار بالا همراه شدند و حواشی پیش‌نگری این بازارها در ارزیابی بهای ارز را به دنبال داشتند، سبب شد تا اعتبار اینگونه دادوستدهای پررقابت از سوی ناظر بازار مورد تایید قرار نگیرد. این موضوع شاید از جمله دلایل کاهش حجم معاملات به‌شمار رود آن‌هم در شرایطی که قیمت‌های پایه اعلامی آنچنان بالا بود که دومین صعود گروهی این محصولات برای سال‌جاری در کارنامه این بازار به ثبت رسید.
موشکافی دادوستدهای هفته گذشته بورس کالا
هفته گذشته ۸۴ هزار و ۱۰۰ تن از انواع محصولات پلیمری در بورس کالا عرضه شد که نسبت به هفته ماقبل تغییر محسوسی را تجربه نکرد. در برابر این میزان عرضه حدود ۱۱۱ هزار و ۲۷۲ تن تقاضا شکل گرفت که افت ۸۲/ ۱۲درصدی را نسبت به هفته ماقبل خود به‌همراه داشت. در نهایت ۶۹ هزار و ۵۴ تن از میزان عرضه‌ها مورد دادوستد قرار گرفت که افت ۷/ ۷ درصدی را نسبت به هفته گذشته نشان می‌دهد.
ترس از مواجهه با قیمت‌های بالاتر در بین بازیگران اصلی بازار به‌وضوح دیده می‌شود. اینکه این انتظار وجود دارد که نرخ‌های پایه محصولات پتروشیمیایی با وجود آنکه بالا هستند بازهم در هفته‌های بعد روند صعودی خود را حفظ کنند، به این بی‌ثباتی‌ها دامن می‌زند به‌گونه‌ای که تداعی‌کننده روزهای دشوار برای تولیدکننده‌ها است که به‌جای تسهیل بستر تولید و جان‌دادن به بخش‌های تولیدی کشور به‌ویژه پلیمرها که کارنامه سال‌جاری آنها با سلامت مردم در برابر شیوع این ویروس بیگانه و عجیب گره خورده و خوش درخشیدند، تکانه‌های قیمتی هر هفته در این مسیر افزایش می‌یابد. اینکه با هر بار نوسان ارزی شلاقی بر بدنه تولیدات صنایع پایین‌دستی وارد می‌آید به‌تدریج نفس واحدهای تولیدی تنگ‌تر می‌شود و دورنمای خوشایندی را برای نیمه دوم سال به تصویر نخواهد کشید.
رنگ باختن خوش‌بینی شیمیایی
شیمیایی‌های بورس‌کالا هفته گذشته را درحالی سپری کردند که ۵۵ هزار و ۹۱۹ تن انواع مواد اولیه شیمیایی در رینگ فیزیکی بورس‌کالا عرضه شد. این میزان عرضه که افت ۸۶/ ۱۴درصدی را نسبت به هفته ماقبل نشان می‌دهد،
تقاضای ۴۶ هزار و ۹۰۱ تنی را به دنبال داشت. تقابل عرضه و تقاضا در بازار محصولات شیمیایی بورس‌کالا سبب معامله ۴۲ هزار و ۸۱۱ تن از عرضه‌ها شد که افت محسوس ۷۸/ ۱۴درصدی را نسبت به آمارهای هفته ماقبل به همراه داشت.
پایان وقت اضافه رویکردهای مسکنی
درحال‌حاضر نرخ دلار نیمایی در بالاترین قیمت‌های تاریخ خود نوسان می‌کند و در روز ۱۰ مهرماه به بهای ۲۳ هزار و ۵۴۰ تومان رسید. بهای ارز نیمایی که قدرتمندترین محرک در تمام بازارهای کالایی به شمار می‌رود و در بازار محصولات پتروشیمیایی نیز بی‌سابقه‌ترین تحرک‌ها را ایجاد کرده، رسیدن قیمت‌ها به رشد بیش از ۱۰۰ درصدی در بسیاری از گروه‌های کالایی را سبب شده است و متهم اصلی بروز چنین نرخ‌های بی‌بدیلی است که به دادوستدهای این بازار تحمیل شده است.
این موضوع را باید در کنار رقابت‌های قیمتی که به دنبال فاصله نرخ دلار نیمایی و آزاد در معاملات بورس کالا به وقوع می‌پیوندد درنظر گرفت. در آخرین روز هفته گذشته اختلاف بهای دلار نیمایی و دلار صرافی به رقم هولناک ۵ هزار و ۵۶۰ تومان رسید. از آن جهت برای توصیف این فاصله قیمتی از واژه هولناک استفاه شد که بهای ارز نیمایی به دنبال قیمت‌های ارز موجود در صرافی‌ها نوسان می‌کند. ازاین رو باید صعود بهای دلار نیمایی از کانال ۲۳ هزار تومانی را امری محتمل شمرد که سیگنال هراس‌انگیزی بر قیمت‌های بازارهای کالایی مخابره می‌کند آن هم در این شرایط که میزان کشش قیمتی بازارها به نقطه آستانه خود رسیده است و از سوی بسیاری از کارشناسان توان تحمل قیمت‌های بالاتر از نرخ‌های فعلی بی‌ثباتی را به دادوستدها تزریق خواهد کرد.
در بررسی تجارب گذشته بازار به وضوح می‌توان دریافت در شرایطی که نرخ ارز آزاد و نیما با فاصله زیادی از یکدیگر قرار می‌گیرند زمینه‌های بروز انواع واسطه‌گری در بازارها مهیا می‌شود که به دنبال آن چیزی جز آشفتگی را نخواهیم دید. از این رو عموم رویکردهای مسکن‌گونه مدیریتی که تاکنون سعی بر این داشته‌اند به نوعی رقابت‌های قیمتی را سرکوب کنند همچون وصله‌ای ناجور نمایش داده می‌شود که سرانجام از یک بخش دیگر و حتی با شدتی بالاتر بروز خواهد کرد.
نمونه آن را می‌توان در بازبینی سهمیه‌های بهین‌یاب برای پلیمر جذاب این بازار یعنی PVC مدنظر قرار داد. اینکه مسوولان این امر سعی کردند تا با رد کردن سهمیه‌های بهین‌یاب از صافی تقاضا تلاطم بازاری را تاحدودی کاهش دهند، گرچه توانست به مدت چند هفته موفق عمل کند اما در مجموع راهکاری کوتاه‌مدت ارزیابی می‌شود تا دست تلاطم‌های قیمتی را تا حدودی از سر دادوستدهای بورس کالا کمتر کند و به نوعی وقت کافی برای طراحی راهکاری بلندمدت فراهم کند تا متولیان امر بتوانند در سایه آرامش بازار رویکرد بلندمدت خود را پیاده کنند.
اینکه فرآیند دادوستدهای بورس کالا گاه به بی‌ثباتی بازاری دامن می‌زند فرضیه‌ای است که در این وقت اضافه می‌تواند یا شاید بگوییم می‌توانست آزموده شود و پاسخی مناسب برای آن مطرح شود. هفته گذشته نه تنها رقابت‌های قیمتی برای گروه‌های کالایی متلاطم رخ داد بلکه این پلیمر رام‌شده یعنی PVC نیز پس از چند هفته رقابت قیمتی ۱۴ درصد را به خود دید. گرچه این میزان رقابت با روزهای پرچالش معاملات این ماده اولیه فاصله محسوسی دارد اما شاید بتوان گفت زنگ خطر نیاز بازار پتروشیمیایی‌ها برای فاصله گرفتن از مسکن‌های کوتاه‌مدت به برگزیدن راهکار موثر و بلندمدت به صدا درآمده و عزم جدی و همه‌جانبه مسوولان امر و اتحاد آنان با تمامی تشکل‌ها و واحدهای تولیدی را می‌طلبد تا بتوان در این روزهای حساس درکنار هم تصمیم‌های صحیحی اتخاذ کرد.
رخدادهای بازار جهانی
اما این روزها بهای جهانی محصولات پتروشیمیایی گرچه نوسان‌های قیمتی محدودی را نشان می‌دهد اما وزن آن بر قیمت‌های پایه آنقدر نیست که بتوان آن را محرکی اثرگذار تلقی کرد. هفته گذشته معاملات نفت برنت در بازارهای جهانی افت و خیزهای یک تا دو دلاری را تجربه کرد.
بهای نفتا مهم‌ترین خوراک پتروشیمی‌ها نیز پس از ثبات قیمتی در اواسط هفته گذشته سرانجام در روز پنج‌شنبه با افزایش ۶ دلاری به ۳۷۲ دلار رسید.
گرچه متغیرهای اثرگذار بین‌المللی نیز با نوسان همراه هستند، اما این تکانه‌ها نسبت به متغیرهای داخلی چندان قدرتمند نبوده که توانایی ایجاد جهشی بزرگ در نرخ‌های داخلی را داشته باشد.
هر چند با اینکه در روزهای آینده باید در انتظار چه رخدادهایی در بازارهای جهانی باشیم تا حدودی پیچیده است. زیرا وقایع سیاسی بین‌المللی به ویژه بحث‌های داغ انتخابات آمریکا و مناظراتی که چندی است آغاز شده است پتانسیل جهت‌دهی به بازار کامودیتی‌ها را دارد. براین اساس لازم است به دور از پیش‌قضاوت، برای پیش‌بینی دورنمای این بازارها در انتظار شواهد محکم‌تری باشیم.
