به گزارش صنایع پلاستیک، به نظر می رسد که صنعت پتروشیمی، فارغ از همه ایرادات و مشکلات اصولی که بر آن واردست، لااقل نسبت به بسیاری از صنایع در مسیر توسعه پرشتاب تری قرار دارد، و به زودی با متنوع سازی سبد محصولات، طراحی فرآیندهای جدید و آمایش سرزمینی گسترده، آماده جهش های دوم و سوم می شود. از میان این موارد متنوع سازی سبد محصولات در جهش دوم و سوم صنعت پتروشیمی مهمترین خصیصه این جهش هاست.
تمامی طرح‌های در حال اجرای صنعت پتروشیمی براساس پیشرفت فیزیکی و پیش‌بینی زمان راه‌اندازی در قالب طرح‌های جهش دوم و سوم تقسیم‌بندی شده‌اند، و انتظار می رود که طرح‌های جهش دوم صنعت پتروشیمی که پیشرفت‌های بسیار خوبی نیز دارند تا پایان سال ۱۴۰۰ و در واقع تا پایان برنامه ششم توسعه به نتیجه برسند که براساس آن ظرفیت تولید صنعت پتروشیمی به ۱۰۰ میلیون تن در سال می‌رسد.
طرح های در دست اجرای صنعت پتروشیمی بر مبنای پیشرفت فیزیکی از یکسو و گمانه ای که از زمان راه اندازی آنها وجود دارد، در چهارچوب یکی از دو جهش صنعت پتروشیمی، یعنی جهش دوم یا سوم دسته بندی می گردند. بر مبنای تعاریف انجام شده، طرح هایی که تا پایان سال ۱۴۰۰ وارد مدار می شوند، جزو طرح های جهش دوم پتروشیمی به شمار می روند که قرارست، ظرفیت اسمی تولید صنعت پتروشیمی کشور را به یکصد میلیون تن در سال برساند.
جهش سوم پتروشیمی اما قرارست تا سال ۱۴۰۴ اجرایی شود. در این گام، سی و سه درصد دیگر به حجم تولیدات صنعت پتروشیمی کشور افزوده شده و مجموع ظرفیت اسمی پتروشیمی ایران به رقم ۱۳۳ میلیون تن در سال خواهد رسید. لازم به ذکرست که اجرای طرح های راهبردی در جریان این دو گام، و با استفاده از خوراک ترکیبی و طرح های پیشران، امکان افزایش تولید به ۱۵۰ میلیون تن در سال ۱۴۰۵ نیز محتمل است.
در جریان دو جهش پتروشیمی ایران، و با اجرای طرح های فعال و طرح های راهبردی برنامه ریزی شده بناست تعداد مجتمع های پتروشیمی از ۵۶ مجتمع در سال ۹۹ به ۱۳۴ مجتمع در سال ۱۴۰۵ فزونی یافته و با سیاست گذاری های انجام شده تعریف طرح های جدید پتروشیمی به سمت استفاده از خوراک های پایه این صنعت نظیر متانول سوق داده خواهد شد.
تنوع محصولات پتروشیمی نیز پس از بهره‌برداری از طرح‌های جهش دوم و سوم پتروشیمی افزایش قابل ملاحظه‌ای خواهد داشت و تأمین نیاز داخل در اولویت شرکت ملی صنایع پتروشیمی است و پس از تحقق این جهش‌ها می‌توان برخی از محصولات وارداتی را در داخل تولید کرد.
باید بر این مهم تاکید موکد داشت که هدف اصلی و بنیادین از جهش دوم و سوم پتروشیمی، کاهش خام فروشی و تکمیل زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی است. در همین راستا تولید محصولات جدید، متنوع و استراتژیک با هدف تامین نیاز داخل در درجه نخست و پس از آن صادرات محوری، برای جهش ها دو گانه پتروشیمی تا سال ۱۴۰۵ هدف گذاری شده است.
عنایت داشته باشید، صنایع پایین دستی پتروشیمی یکی از مهمترین و اشتغالزاترین سرمایه گذاری هایی هستند، که در کشور ما می توانند پیشران صنعتی شدن کشور به شمار آیند. صنایع پایین دستی پتروشیمی، بسیار متنوع می باشند و از این رو، با توجه به اینکه می توانند در اندازه کارگاههای کوچک و متوسط و بزرگ اجرایی شوند، این پتانسیل را دارند تا بخش خصوصی را با توان حداکثری به کار گیرند. امید این صنایع آنست، که آینده مانند حال نباشد، چه اینکه کشور در جهش اول صنعت پتروشیمی، که به حق می توان بیشتر آنرا به پای دولت اصلاحات نوشت، نتوانستند ازمزیت نسبی که پتروشیمی های کشور به وفور از آن استفاده کرده و می کنند، بهره مند شوند. متاسفانه به دلیل سود آوری بیشتر، صادرات محوری در برنامه پتروشیمی ها به یک اصل اساسی بدل شد و تامین نیاز به نسبت ناچیز داخل، صورت نپذیرفت، به وجهی که ما در برخی از گروه های پلیمری نیازمند واردات بوده و هستیم.
ضمن ابراز خوشبینی به جهش دوم وسوم صنعت پتروشیمی امیدواریم، تامین نیاز داخل برای واحدهایی که قرارست به مجتمع های پتروشیمی اضافه شوند، به عنوان یک پش فرض در نظر گرفته شود و بعد از آن صادرات در برنامه کاری این واحدهای جدید التاسیس قرار گیرد.
بخشی از این مطلب از نیپنا، اقتباس شده است و با ویرایش بخش قابل توجهی از آن و افزودن مطالبی، منتشر می گردد.
