سه شنبه ۲۲ مردادماه ۱۳۹۸ پنجمین جلسه از نهمین دوره هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران برگزار شد. ما طی مطلبی به سخنان فرشاد مقیمی، معاون صنایع غیرفلزی وزیر صمت در این جلسه پرداختیم که به بحران سال گذشته بازار پلیمرها و تقاضای کاذب اشاره داشت و در ضمن از یک دیدار سر زده از انبارهای شور آباد و مشاهده تغییر بسته بندی مواد پلیمری برای قاچاق به تفصیل سخن گفت. [اینجا کلیک کنید]. اما وی دیروز تنها کسی نبود که درباره محصولات پتروشیمی و بازار مواد پلیمری و معضلات موجود در آن سخن گفت. در این مطلب به نقل از اتاق تهران، ضمن نگاهی بسیار کوتاه و گذرا بر آنچه فرشاد مقیمی اظهار داشت، به صورت مشروحتر، به سخنان و مواردی خواهیم پرداخت که اعضای اتاق تهران، با معاون وزیر صنعت در میان گذاشتند. از جمله اهم مباحثی که توسط نمایندگان اتاق تهران مطرح شد می توان به ضرورت اصلاح بهین یاب، توسعه صنعت پتروشیمی برای تولید گریدهایی که فعلا قادر به تولیدشان نیستیم، جلوگیری از خام فروشی در صنعت پترو شیمی و اختصاص درصدی از صادرات مواد خام پتروشیمی نظیر متانول برای سرمایه گذاری در صنایع پایین دستی، چگونگی تزریق نقدینگی به صنایع پایین دستی و … اشاره داشت.
به گزارش صنایع پلاستیک، فرشاد مقیمی با بیان اینکه طی چند سال اخیر، تامین مواد اولیه واحدهای تولیدی از طریق بورس کالا به یکی از معضلات جدی کشور تبدیل شده بود، گفت: این نگرانی وجود داشت که عرضه محصولات پتروشیمی مهندسی شده است و واحدهای تولیدی نیز به آن اذعان داشتند.
وی سپس به آمار مواد پلیمری پتروشیمی در سال ۹۶ اشاره کرد و افزود: در این سال، تولید، واردات، صادرات و مصرف محصولات پلیمری به ترتیب به ۷/ ۶ میلیون تن، ۳۵۷ هزار تن، ۶/ ۳ میلیون تن و ۳/ ۳ میلیون تن رسید که طی سال بعد از آن نیز تقریبا همین اعداد و ارقام را شاهد هستیم؛ با این تفاوت که در سال ۹۶ میزان تقاضای محصولات پلیمری ۶/ ۵ میلیون تن بود درحالی‌که سال پس از آن این میزان به ۳/ ۱۰ میلیون تن رسید حال آنکه شاخص‌های تولید نشان از ثبات نسبی در این دو سال داشت.
وی سپس به اقداماتی که برای تنظیم بازار محصولات پتروشیمی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت صورت گرفت اشاره کرد و افزود: قرارگاه رونق تولید به منظور بررسی و پایش آخرین وضعیت میزان تولید، واردات، صادرات، قیمت و حجم معاملات مواد پتروشیمی در وزارت صمت تشکیل شده و علاوه بر آن، کارگروه استانی مدیریت تقاضای مواد پتروشیمی نیز در استان‌ها ایجاد شده است.
اجرای طرح افق
معاون وزیر صمت سپس از پیاده‌سازی طرح افق که به استانداردسازی فاکتور و قیمت مواد پتروشیمی می‌پردازد اشاره کرد و افزود: تا زمان اجرایی شدن این طرح، به‌روزرسانی سهمیه مواد پتروشیمی و اصلاح سهمیه‌ها در سامانه بهین‌یاب در دستورکار قرار گرفته است.
مقیمی ادامه داد: همچنین به منظور تامین حداکثری نیاز داخل و ساماندهی وضعیت صادرات محصولات پتروشیمی، مقرر شده است برای تنظیم بازار محصولات پتروشیمی و جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده، صادرات مواد اولیه پتروشیمی صرفا توسط واحدهای تولیدی عرضه‌کننده در بورس کالا یا با ارائه تاییدیه رسمی اشخاص حقیقی و حقوقی از واحدهای تولیدی مربوطه صورت گیرد. وی با بیان اینکه این بخش از اقدامات منجر به آرامش در بازار محصولات پلیمری پتروشیمی شده است، افزود: تا پایان سال جاری، مدلی که برای محصولات پلیمری پیاده‌سازی شده را به سایر محصولات پتروشیمی تعمیم خواهیم داد.
پس از آنکه مقیمی گزارش خود را ارائه کرد، برخی از اعضای هیات نمایندگان نیز نظرات خود را در این باره مطرح کردند.
مهدی شریفی‌نیک‌نفس با اشاره به اینکه فرمول قیمتی مورد اشاره توسط معاون امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت، رانتی را در حوزه پتروشیمی ایجاد می‌کند، ادامه داد: از۴۰۰ گرید محصولات پتروشیمی، فقط۲۰ گرید در ایران تولید می‌شود و باید اجازه واردات به محصولاتی که در داخل تولید نمی‌شود، داده شود. در واقع باید اجازه دهید که واسطه‌هایی کارآمد که در گذشته وجود داشتند، با استانداردهای شما وارد بازار شوند و کمبودهای مجتمع‌های پتروشیمی را تامین کنند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه صنایع پایین‌دستی با مساله کمبود نقدینگی مواجه هستند، افزود: باید این امکان فراهم شود که این صنایع با کمک بانک‌ها و از طریق ال‌سی داخلی بتوانند محصولات مورد نیاز خود را خریداری کنند. آنها اکنون قادر به تامین نیازهای خود در بورس نیستند و رکود بر این صنایع حاکم شده است. طرحی را با همکاری تعدادی از بانک‌ها برای گشایش ال‌سی داخلی جهت تامین نیازهای واحدهای پتروشیمی تهیه کرده‌ایم که در اختیار وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار می‌دهیم.
محمدرضا نجفی‌منش، رئیس کمیسیون بهبود محیط کسب‌وکار و رفع موانع تولید اتاق تهران با اشاره به اینکه پیش از این، امکان تامین مستقیم مواد اولیه از تولیدکنندگان پس از تعیین قیمت در بورس کالا فراهم بود، خواستار بازگشت به این راهکار شد و در ادامه این پرسش را مطرح کرد که با توجه به تولید تعداد اندکی از گریدهای پتروشیمی در کشور آیا اقدامی در جهت توسعه داخلی‌سازی محصولات پتروشیمی صورت گرفته است؟
محمود نجفی‌عرب، دیگر عضو هیات نمایندگان اتاق تهران با اشاره به اینکه تعدادی از کارخانه‌های تولید دارو و سرم‌سازی، گریدهای خاصی از محصولات پتروشیمی را مصرف می‌کنند، گفت: چنانچه امکان گشایش ال‌سی داخلی فراهم نشود، این شرکت‌ها در تامین مواد اولیه دچار مشکل خواهند شد. ضرورت دارد که سهمیه‌ای خارج از بورس کالا برای این شرکت‌ها اختصاص یابد.
بازنگری در بهین یاب ضروری است
محمدحسن دیده‌ور، دیگر عضو هیات نمایندگان اتاق تهران نیز از ضرورت بازنگری و به‌روزرسانی سایت بهین‌یاب سخن گفت و افزود: بخشی از محصولات پتروشیمی، خام‌فروشی می‌شود، درحالی‌که این محصولات نظیر متانول می‌تواند برای تولید سایر محصولات پلیمری مورد استفاده قرار گیرد.
حسن فروزان‌فرد، دیگر عضو هیات نمایندگان اتاق تهران، نیز با انتقاد از اینکه سیاست‌های ارزی در دولت‌های مختلف، دستگاه‌های اجرایی و البته تولیدکنندگان را در معرض فشار و بی‌نظمی قرار داده‌است، گفت: قانون این ظرفیت را ایجاد کرده‌است که دولت‌ها مکانیزم اصلاح قیمت ارز متناسب با تورم را به رسمیت بشناسند و از تغییرات ناگهانی ارز جلوگیری کنند. افزایش ناگهانی ارز نه‌تنها به صادرات کمکی نمی‌کند که منجر به بی‌نظمی می‌شود. در واقع، مشکلات پیش آمده ناشی از تلاطم‌های ارزی است و دستاوردها و تلاش‌های تولیدکنندگان تحت‌الشعاع این تلاطم‌ها قرار گرفته‌است.
حمیدرضا صالحی، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران، نیز با بیان اینکه بخش عمده‌ای از سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت پتروشیمی به سوی صنایع بالادستی سوق یافته است، گفت: پیشنهادی که برای رونق سرمایه‌گذاری در صنایع پایین‌دستی وجود دارد، این است که صندوقی ایجاد شود که از محل صادرات محصولات خام درصدی به این صندوق اختصاص پیدا کند. این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران همچنین گفت دولت باید در همه عرصه‌ها به سمت رگولاتوری برود تا اقتصاد آزاد رقابت‌پذیر شکل بگیرد.
