به گزارش صنایع پلاستیک، مجموعه یا مدول متورمشونده رفت و برگشتی (Inflatable Retrievable Packer) یکی از مهمترین و پرکاربردترین تجهیزات صنعت نفت است که در فرآیندهای مربوط به تعمیر، نگهداری و تحریک چاههای نفت و گاز مورد استفاده قرار میگیرد و بدون نیاز به دکل، وارد چاه نفت میشود. این سیستم از درون یک پیستون مرکزی عبور داده میشوند و پس از رسیدن به عمق مورد نظر، متورم شده و عملیات آببندی لوله جداری چاههای نفت و گاز را انجام میدهند. بسته ی متورم شونده پس از اتمام عملیات مورد نظر، تا رسیدن به ابعاد اولیه، جمع شده و از چاه خارج میشود.
مزیت این نوع بسته ها در مقایسه با سیستم های دایمی (Permanent Packer) در این است که امکان خروج و تعمیر بسته ی دایمی از عمق ۳۰۰۰ متری چاه وجود ندارد. بنابراین، باید با ابزاری خاص تراشیده شده، به عمق چاه سقوط کند و با ابزار دیگری به سختی از چاه خارج شود که مستلزم صرف زمان طولانی و هزینههای سنگین است. در صورتی که بسته های رفت و برگشتی با بازگرداندن نیروی تعریف شده از داخل محفظه حامل آزاد شده و به راحتی خارج میشوند.
سیستم قابل رفت و برگشت متورمشونده که توسط یک شرکت ایرانی طراحی و ساخته شده، بخشی از تجهیزات درون چاهی است که نقش قابل توجهی در کاهش زمان و هزینه انواع عملیاتهای درون چاهی دارد. این قطعه پس از قرارگرفتن در عمق حدود ۳۵۰۰ متری از سطح زمین در محدوده دمایی ۱۱۰ تا ۱۴۰ درجه سانتیگراد، با سیستم فرمان هیدرولیکی از طریق تزریق آب یا گازوئیل فعال شده و متورم میشود. پس از نصب سیستم، امکان انجام عملیات در بالا یا پایین آن وجود دارد. بهطور مثال، در عملیات اسیدزنی انتخابی، اسید با فشار زیاد به ناحیه مورد نظر تزریق میشود و این مجموعه اختلاف فشار ایجادشده در حین عملیات را تحمل مینماید.
این تجهیزات به کمک ابزاری تحت عنوان ابزار رانش (Running Tools) به لوله مغزی سیار و یا کابل متصل میشوند. هنگام راندن ابزار به درون چاه و یا بیرون کشیدن آن، ممکن است این مدول درون چاه گیر کند. با توجه به ظرفیت محدود پیستون مرکزی سیار و کابل در تحمل کشش، باید مکانیزمی در ابزار رانش تعبیه شود تا در صورت لزوم، لوله مغزی سیار و یا کابل از ابزار جدا شوند و پس از آن، ابزار به کمک عملیات فیشینگ از چاه خارج شود.
المان آببندی متورمشونده به عنوان هسته فناوری این محصول شناخته میشود. قطعات الاستومری در آببندی ابزارهای درونچاهی و همچنین آببندی موقت و دایمی لولههای جداری و حفرههای باز کاربرد گستردهای دارند. الاستومرها با توجه دمای بالا و همچنین وجود H2S، CO2، کلر و … در چاههای نفت و گاز، شرایط بسیار خورنده و حادی را تجربه میکنند.
همچنین، این تجهیزات تحت نیروهای شدید کششی و فشاری قرار میگیرند. در نتیجه الاستومرهای مورد استفاده در این صنعت از تکنولوژی و دانش فنی بسیار بالایی برخوردار هستند. ویژگیها و مزایای المانهای آببندی متورمشونده عبارتند از: عملکرد سطح بالا حتی در تورم سه برابر نسبت به اندازه اولیه، تحمل اختلاف فشار بالا و دمای بالا و مناسب برای انواع لولههای جداری. به منظور دستیابی به خواص مذکور، از الاستومر تقویتشده با نانوذرات تولید شده است تا علاوه بر حفظ استحکام مورد نیاز، قابلیت ازدیاد طول بیش از ۷۰۰ درصد را فراهم نماید.