افزایش همه شاخص های بازار پلیمرها بدون توجه به افزایش قیمت پایه

در هفته ای که گذشت، بر خلاف تصوری که پس از اعلام قیمت های پایه جدید مبنی بر احتمال بازگشت بازار پلیمرها به فاز رکودی ایجاد شده بود، آمارها در تمام شاخص ها اعم از عرضه، تقاضا و حجم معاملات با افزایش مواجه بود و رونق بازار پلیمرها ششمین هفته متوالی را تجربه کرد.

به گزارش صنایع پلاستیک، این هفته یکشنبه ۲۸ بهمن ماه ۱۳۹۷ پس از دو هفته، قیمت های پایه جدید مواد اولیه پلیمری و شیمیایی توسط دفتر توسعه صنایع پایین دستی اعلام شد. با اعلام قیمت های این هفته، که سبب شد تا تمام مواد و گریدهای پلیمری با جهش قیمتی مواجه شوند، انتظار می رفت که رونق بازار پلیمرها که با دوراندیشی دفتر توسعه صنایع پایین دستی ۵ هفته ، ادامه یافته بود با یک دست انداز یا مانع اساسی مواجه شود. برای نمونه کالای پلی اتیلن ترفتالات گرید بطری در قیمت های پایه این هفته نسبت به هفته گذشته ۷ درصد با افزایش قیمت پایه مواجه شد یا پلی استایرن ها انبساطی که دو-سه هفته ای هست که وارد فاز بحرانی شده اند، ۶.۹ درصد رشد در قیمت پایه را تجربه کرد. همچنین پلی پروپیلن نساجی و شیمیایی ۵.۶ درصد با افزایش قیمت پایه مواجه شدند و …. اما این جهش ها نه تنها نتوانست رونق پایان سال تالار محصولات پتروشیمی بورس کالای ایران را با دست انداز و مانع اساسی مواجه سازد، که این هفته پلیمرها در همه شاخص ها رشد و افزایش را به ثبت رساندند.

هفته گذشته که به علت تعطیلی در روزهای شنبه و دوشنبه، تقریبا هفته ای نیمه تعطیل بود، با وجود قیمت های پایه به مراتب پایین تر حجم معاملات بسیار کمتری را به ثبت رساند.

نزدیک بودن به پایان سال و عدم چشم انداز مثبت نسبت به بهبود وضعیت اقتصادی در سطح کلان، روند افزایشی قیمت دلار که چند روزیست شروع شده است و خریداران تخمین زده اند، به دلیل سفرهای نوروزی و نیز واردات کالاهای اساسی مورد نیاز در نوروز، با تشدید تقاضای ارز و کمبود عرضه، باز هم ادامه خواهد داشت شاهد از اهم ادله رشد عمومی همه شاخص ها اعم از عرضه، ثبت تقاضا و حجم معاملات پلیمرها در این هفته بود.

هر چند، در مورد برخی از کالاهای خاص دلایل خاص هم نقش خود را در راستای تشریح چرایی افزایش حجم معاملات به رغم جهش قیمت های پایه بازی می کنند! برای مثال، PET بطری کالای مناسبی است. این ماده پلیمری با بیشترین میزان افزایش قیمت پایه مواجه شد و ۷ درصد رشد قیمت داشت، یعنی به ازای هر کیلوگرم حدود ۷۶۰ تومان به صورت میانگین گران تر شد، انتظار اولیه این بود دست کم میزان رقابت بر سر این کالا در این هفته، در بهترین حالت همان روند هفته های سابق را داشته باشد، حتا منطقی بود که میزان رقابت بر سر تصاحب محموله های پلی اتیلن ترفتالات بطری تندگویان کاهش داشته باشد، اما در عمل چنین نشد و عکس این اتفاق رخ داد. علت آن را به صورت عمده، علاوه بر دلایل عمومی که بر شمردیم باید در استفاده از PETبطری به جای پلی کربنات در کاربردهای ساختمانی و نیز نزدیک شدن به فصل اوج تقاضای این ماده ارزیابی نمود. به بیان مشخص تر، این کالای پلیمری این هفته افزایش تقاضا، در نتیجه افزایش رقابت و قیمت را در بورس کالا تجربه کرد، چرا که برخی از زمان گران شدن پلی کربنات از پت بطری به عنوان جایگزین در عایق های ساختمانی استفاده می کنند. همچنین دلالان، از حالا شروع به جمع آوری انحصاری این ماده کرده اند تا در بهار و تابستان که تقاضای فصلی این ماده پلیمری به اوج می رسد، بتوانند با حفظ انحصار خود بر بازار، محموله های خود را از انبارها خارج کرده و سود کلانی ببرند! درست مانند سناریوی سال گذشته! به این مثال پرداختیم به این علت که بیان نماییم، علاوه بر دلایل عمومی که موجب ادامه رونق بازار پلیمرها شد، برخی از گریدها و مواد خاص دلایل خودشان را هم افزون بر این ادله عمومی جهت افزایش حجم معاملات دارند.

حال با اطلاع از نکات مذکور به عنوان تحلیل از دلایل رشد حجم معاملات بازار پلیمرها با وجود افزایش جهشی قیمت های پایه، نگاهی خواهیم انداخت به میزان عرضه، تقاضا و حجم و ارزش معاملات پلیمرها در این هفته و آنرا با هفته گذشته مقایسه خواهیم کرد. توجه داشته باشید، که دو نکته در مورد عرضه های هفته گذشته قابل ذکرست یکی کمتر بودن قیمت پایه پلیمرها و دومی نیمه تعطیل بودن بازار . این دو نکته را از این حیث باید مدنظر قرار داد، که درک کرد چرا آمارهای هفته گذشته به رغم قیمت های پایه کمتر، نسبت به هفته جاری کمتر بوده است. چه بسا اگر هفته گذشته، نیمه تعطیل نبود، با توجه به اینکه روند رشد قیمت دلار آغاز شده بود، بازار می توانست رکود جدیدی از معاملات را از خود برجای بگذارد . باری، به مقایسه آمارهای هفته جاری و هفته گذشته خواهیم پرداخت:

در این هفته، عرضه ها با رشدی بیش از ۱۵ هزارتن مواجه بودند. این افزایش میزان با توجه به رشد جهشی قیمت های پایه موضوع کاملا قابل پیش بینی بود. به دیگر بیان، پتروشیمی ها که ظرف یک هفته با افزایش زیاد قیمت های پایه مواجه بودند، سعی کردند تا عرضه های خود در گریدهای گوناگون را به حداکثر برسانند و همین موضوع سبب شد تا بیش از ۸۷ هزار تن عرضه مواد پلیمری در بورس کالای ایران برای هفته جاری به ثبت برسد که نسبت به ۷۳ هزار تن عرضه هفته گذشته حدود ۱۷ درصد افزایش داشت.

در بخش ثبت تقاضا، این هفته یکی از معدود هفته های سال بود که خریدارن تقاضایی نزدیک به ۱۲۰ هزارتن را به ثبت رساندند.  به صورت دقیق تر، این هفته خریدارن ۱۱۷.۹۰۰ تن ثبت تقاضا کردند که بدون شک یکی از رکوردهای این شاخص در سال اخیر است. این میزان تقاضا در بازار پلیمرها، در حالی بود که مجموع ثبت تقاضای هفته گذشته بورس کالا با وجود ارزان تر بودن قیمت های پایه، کمی بیش از ۷۵ هزار تن بود. این به معنای بیش از ۴۲ هزار تن افزایش در این شاخص است که از تمایل شدید بازار به خرید در انتهای سال خبر می دهد.

از ثبت تقاضای حددود  ۱۲۰ هزارتنی، رقمی کمی بیش از ۸۰ هزارتن آن به ثبت معامله انجامید. به بیان دیگر حجم معاملات در این هفته به رقم ناباورانه ۸۰ هزارتن رسید که به هیچ وجه قابل پیش بینی نبود و این هفته را به یکی از رکودداران در زمینه بیشترین میزان معاملات در سال جاری یا حتا سالهای اخیر بدل نمود. حجم معاملات ۸۰ هزارتنی این هفته، نزدیک به ۲۲ هزارتن نسبت به هفته گذشته افزایش را تجربه کرد، چرا که میزان معاملات در هفته گذشته کمی بیش از ۵۸ هزار تن بود که از زمان رونق گرفتن بازار پلیمرها در شش هفته اخیر، کمترین میزان حجم معاملات در بازار پلیمرها در طول یک هفته بوده است.

هر چند، چنین ادعایی قابل اثبات نیست، اما با توجه به ارقام ثبت شده در فیلدهای تقاضا و معاملات بازار پلیمرها می توان گفت اگر قیمت های پایه تغییر نکرده یا به این میزان رشد نکرده، این هفته می توانست به هفته رکودشکن حجم معاملات در سه سال اخیر بدل گردد. چرا که وقتی ۱۲۰ هزارتن ثبت تقاضا صورت می پذیرد، و نزدیک به چهل هزار تن از این ثبت تقاضا تبدیل به معامله نمی شود، مفهوم آن اینست که تمایل به خرید در بازار وجود داشته است اما احتمالا دلایلی چون کمبود نقدینگی و رقابت هایی که قیمت ها را به شکل قابل توجهی بالا برده است، مانع از این شده است که همه تقاضای بازار از حالت بالقوه به بالفعل درآید.

به طور کلی باید عنایت داشت که ثبت تقاضای این هفته بازار پلیمرها از میزان عرضه بسیار بیشتر بود و تنها ۷ هزارتن از عرضه ها مورد معامله قرار نگرفت، که همه اینها داده های مثتبی از ایجاد رونق در صنایع پایین دستی هستند. هر چند، بخشی از این تقاضا قطعا کاذب بوده و توسط دلالان و سفته بازان ایجاد شده است، اما این میزان آنقدر نیست که بتواند مانع از این نتیجه گیری، مبنی بر آغاز و ادامه تحرک در صنایع پایین دستی باشد.

به صورت کلی هرگاه حجم معاملات زیر ۵۰ هزار تن باشد، می توان گفت که بازار در فاز رکودی یا در حال حرکت به فاز رکودی است. معاملات بالای ۵۰ هزار تا ۶۰ هزارتن، مبین یک هفته نرمال در بورس کالاست ولی هفته ای که معاملات بالای ۶۰ یا حداکثر ۶۵ هزارتن باشد، آن هفته از جمله هفته های پر رونق بورس کالای ایران و بازار پلیمرها است.

در انتها لازم به ذکرست این موضوع که با توجه به اینکه این هفته با وجود افزایش قابل توجه قیمت های پایه با افزایش قابل توجه معاملات نسبت به هفته گذشته مواجه بودیم، نشان دهنده پیچیدگی در بازار پلیمرها و آیتم ها و عوامل اثرگذار بر آنست در نتیجه نبایست تنها با یک یا دو آیتم اقدام به نتیجه گیری و گمانه زنی درباره بازار پلیمرها نمود. با وجود اینکه بخشی از تقاضای این هفته – به ویژه در مورد PET بطری – تقاضای کاذب بوده است، و به نظر ضروریست که در هفته های آتی برای این کالا سقف خرید تعیین گردد تا از انحصار آن در دستان دلالان جلوگیری شود، در کل رونق نسبی در صنایع پایین دستی پتروشیمی و از جمله صنعت پلاستیک موضوعی است که نمی توان آنرا انکار کرد و مایه خوشحالی است.

انتظار می رود با توجه ه نزدیک شدن به پایان سال، و عدم وجود چشم انداز مثبت اقتصادی برای سال آتی، همین وضعیت رونق با کمی افت و خیر در بازار پلیمرها ادامه داشته باشد.

این هفته پلی پروپیلن نساجی، برای سومین هفته متوالی به توازن خوبی رسیده است و دلیل اصلی آنرا باید در عرضه بیشتر جستجو کرد. این کالا در این هفته پس از پی وی سی ها بیشترین حجم معاملات را از آن خود کرد، بدون آنکه در رقابت ها، نشانی از بحران از خود نشان دهد. لیکن در عوض پلی پروپیلن های تزریقی، دو هفته ایست که بدون اعتنا به سایر موارد وارد فاز بحرانی و رقابت های ۵۰ و ۶۰ درصدی شده اند.

با نگاهی به داده های ذیل، می توان مشاهده نمود که در بخش عرضه پلی پروپیلن تزریقی یا شیمیایی در بین ده بیشترین عرضه نیست، لیکن در بخش تقاضا هفتمین کالای پر تقاضا پلی پروپیلن تزریقی است که به سادگی نشان می دهد چرا این کالا وارد فاز بحرانی و رقابت های بالا شده است و با قیمت های نجومی به فروش می رسد. میزان تقاضای این کالا نزدیک به ۷.۰۰۰ تن است در حالیکه میزان عرضه این کالا بسیار کمتر از تقاضاست، همین بر هم خوردن میزان عرضه و تقاضا مهمترین دلیل بحرانی شدن بازار پلی پروپیلن شیمیایی است.

ده عرضه و تقاضای برتر این هفته

در بخش عرضه و تقاضا و حجم معاملات پی وی سی ها صدرنشین بی چون و چرا معاملات این هفته بودند و در هر سه عنوان، رتبه نخست بازار پلیمرها را از آن خود کردند.

در بخش بیشترین عرضه ها، پس از پی وی سی پلی پروپیلن نساجی، پلی اتیلن سبک فیلم، پلی اتیلن سنگین تزریقی، پلی اتیلن سنگین بادی، پلی اتیلن سبک خطی، پلی اتیلن سنگین اکستروژن، پلی اتیلن سنگین فیلم، پلی اتیلن ترفتالات گرید بطری و پلی اتیلن ترفتالات گرید نساجی به ترتیب رتبه اول تا دهم بیشترین عرضه را از آن خود کردند.

در بخش تقاضا هم پس از پی وی سی ها، پلی اتیلن سبک فیلم، پلی پروپیلن نساجی، پلی اتیلن سنگین بادی، پلی اتیلن سنگین اکستروژن، پلی اتیلن ترفتالات گرید بطری، پلی اتیلن ترفتالات سبک خطی، پلی پروپیلن شیمیایی { یا تزریقی }، پلی اتیلن ترفتالات نساجی و پلی اتیلن سنگین تزریقی رتبه های اول تا دهم بیشترین تقاضا را از آن خود کردند.