متاسفانه بیش از یک دهه پیش به اینسو به یکبار طوفان رسانه ای آغاز شد که طی آن ظروف یکبار مصرف پلیمری، مضر و سرطان زا خوانده شدند و افکار عمومی جامعه در این مورد دچار سوء زنی گشت، که علی رغم تلاشهای انجمن تولیدکنندگان ظروف یکبارمصرف ایران، که به همت بنیانگذار رسانه های صنایع پلاستیک تشکیل شده است، همچنان باقیست. در این مدت افرادی چون مهندس حمید صمدی، مهندس امامی آل آقا و سرکار خانم هاشمی در این انجمن زحمات بی دریغی کشیدند، اما متاسفانه مسایلی غیرفنی و گاها غیرشفاف، این سوء ظن را نسبت به ظروف یکبارمصرف پلیمری حفظ نمود. ماهنامه صنایع پلاستیک نیز در دفعات متعدد نسبت به روشنگری در این زمینه زد، لیکن کسانی که خواستار ضربه زدن به این صنعت بودند، آنقدر قوی بودند که در مقابل استدلالات علمی و فنی، قوه قهریه و دادگاه به پا می کردند و در آخرین مورد همین چندماه پیش، پس از یک سخنرانی در شیراز، دوباره مهندس ساعت نیا را به شکایت و شکایت کشی تهدید کردند. به هر حال در آخرین نمونه از تلاشهای صورت گرفته برای کشف حقیقت، ریاست خانه صنعت و معدن، از سازمان غذا و دارو خواسته است تا تکلیف را روشن نماید و معلوم نماید که این ظروف یکبارمصرف پلیمری سرطان زا هستند یا خیر؟ ذیلا به این استعلام و پاسخ آن پرداخته ایم و اسناد آن را نیز منتشر نموده ایم.
به گزارش صنایع پلاستیک، مرتضوی ریاست خانه صنعت و معدن استان تهران در نامه ای به پیرصالحی ریاست سازمان غذا و دارو، به اخبار ضد و نقیض در ارتباط با استفاده از ظروف یکبار مصرف اشاره کرده و از این سازمان به عنوان متوالی تشخیص سلامت یا عدم سلامت این ظروف، استعلام به عمل می آورد که آیا استفاده از این ظروف مجاز و بلامانع است؟ در بخشی از نامه مرتضوی آمده است: ” … لذا خواهشمندست با توجه به اینکه شرکتهای متعددی دارای پروانه بهداشت و استاندارد از سوی آن دو سازمان محترم هستند، صراحتا در مورد سرطان زا بودن ظروف یکبار مصرف پلیمری اعلام نظر فرمایید.”
پیرصالحی در پاسخ به این نامه در نامه ای که تاریخ آن به ۱۸ اسنفدماه سال گذشته بر می گردد، خطاب به ریاست خانه صنعت و معدن استان تهران می نویسد، با توجه به نامه ای که در آن شما استعلام کردید که آیا ظروف یکبار مصرف پلیمری سرطان زاست یا خیر؟ به استحضار می رساند که احتمال سرطان زایی محصولات پلاستیکی، با میزان مهاجرات فلزات سنگین، اجزای مواد اولیه و افزودنی های شیمیایی استفاده شده در حین فرآوری و تولید محصولات مرتبط می باشد. شایان ذکرست این موضوع در زمان صدور پروانه های بهره برداری و ساخت، توسط این اداره کل و یا معاونت های غذا و دارو دانشگاهی علوم پزشکی منطبق با قوانین بین المللی مورد بررسی و آزمون قرار می گیرد. لذا محصولات پلیمری دارای پروانه ساخت و یا پروانه بهداشتی ، ایمن تلقی می گردد و در صورتی که محصول فاقد پروانه بهداشتی ذکر شده باشد، از نظر این اداره کل مورد قبول نمی باشد. این نامه به امضای دکتر وحید مفید، مدیر کل امور فرآورده های غذایی و آشامیدنی رسیده است که از طرف دکتر انوشه رحمانی صورت گرفته است.
یک نامه دیگر هم وجود دارد که از سوی آقای مرتضوی خطاب به سازمان غذا و دارو نوشته شده و در آن بیان شده نظر به اینکه این استعلام ها در مورد سرطان زا بودن ظروف یکبارمصرف پلیمری ابتدا از سازمان استاندارد صورت گرفته است و سازمان استاندارد، سازمان غذا و دارو را به عنوان متولی این امر معرفی کرده است. لذا خواهشمندست که نسبت به این نامه ها که همگی متعلق به بهمن و اسفند گذشته هستند، پاسخ مقتضی داده شود.
اصل ماجرا چیست ؟
اما واقعیت ماجرا چیست ؟ واقعیت ماجرا اینست که ظروف یکبار مصرف پلیمری دارای مجوز از سازمان غذا و دارو و اداره استاندارد، در صورت اینکه از سوی مصرف کننده با سوءمصرف یا مصرف نادرست مواجه نشوند، به هیچ عنوان سرطان زا نیستند. برای نمونه اگر مصرف کنندگان درون ظروف بطری PET یا ظروف و لیوانهای ساخته شده از پلی استایرن، نوشیدنی یا غذای داغ نریزنند و آنها را در معرض نور آفتاب قرار ندهند، هیچ مهاجرتی صورت نخواهد گرفت و مصرف کنندگان را هیچ خطری تهدید نمی کند. متاسفانه همه این سر و صداهای رسانه ای، که در رد و سرطان زایی ظروف یکبار مصرف پلیمری به راه افتاده است، بخشی از کمپین بزرگی است که در پشت پرده آن ردپای برخی تولیدکنندگان ظروف یکبار مصرف گیاهی دیده می شود.{ توجه داشته باشید، ما هرگز مدعی نیستیم که همه تولیدکنندگان ظروف یکبارمصرف گیاهی در این کمپین تبلیغاتی با هدف غصب بازار یکبارمصرف شریک هستند و استفاده از عبارت برخی به همین دلیل است. انشالله که اکثریت تولیدکنندگان ظروف یکبارمصرف گیاهی از مظان چنین اتهاماتی دور هستند. }
رسانه صنایع پلاستیک، به عنوان یک رسانه تخصصی در این صنعت که وظیفه دارد مصالح عمومی و نیز منافع اهالی این صنعت را به دقت مدنظر داشته باشد، بارها و بارها در این مورد پرونده هایی را گشوده است و در آن با بسیاری از معتبرترین آزمایشگاهها، صنعتگران، اساتید و پژوهشگران بحث و تبادل نظر کرده است. حتا در این راستا، مهندس ساعت نیا با شکایت یکی از اداره های استاندارد مواجه شده و راهی دادگاه شدند. برای آخرینن بار در شماره ۳۳۱ ماهنامه صنایع پلاستیک در پرونده ای به صورت کامل از دیدگاه معاونت آب و خاک محیط زیست، یک تولیدکننده ظروف پلاستیک یکبارمصرف و یک تولیدکننده ظروف یکبارمصرف گیاهی به این مساله پرداختیم و نتیجه نهایی همان شد که ابتدا گفته شد و در پاسخ استعلام نیز آمده است. واحدهای مجاز که مجوزشان مورد تایید سازمان غذا و دارو و اداره استاندارد می باشد، در صورت مصرف درست از سوی مصرف کننده هیچ خطری ندارند و بقیه لفاظی ها بیشتر، هجمه های رسانه ای برای در اختیار گرفتن کل بازار یکبارمصرف کشور توسط تولید کنندگان موسوم به گیاهی است.
حال ما در این مجال وارد این موضوع نمی شویم که کسانی که مدعی تولید ظروف یکبارمصرف گیاهی هستند، به واقع از چه موادی برای تولیدات خود استفاه می کنند و اطلاق نام گیاهی به محصولات آنها کاری صحیحست یا خیر؟ ما در ماهنامه صنایع پلاستیک با کمک آزمایشگاههای معتبر صنعت پلاستیک نظیر آزمایشگاه خاتم محصول برخی از این مدعیان را آزموده ایم و نتایجش را منتشر نموده ایم که در دسترس می باشد.
البته شاید این پرسش پیش آید که این همه اصرار شما برای استفاده از ظروف یکبارمصرف پلیمری سنتی چیست؟ چرا از ظروف یکبارمصرف گیاهی استفاده نشود؟ پاسخ ما همواره این بوده است که ما با بازار این محصولات کار خاصی نداریم. تنها دو موضوع را باید مدنظر داشت. چند ده هزارنفر در صنعت یکبارمصرف مشغول به کار هستند، اگر این صنایع بی هیچ دلیل منطقی و مشخصی تعطیل شوند، آنگاه هزاران فرصت شغلی از بین خواهد رفت. آنهم در شرایط امروز مملکت، که بیکاری هر یک نفر به معنای کاهش قدرت خرید خانوارها و روی دادن انواع مفاسدست. نکته دومی که باید مدنظر داشته باشید، اینست که ظروف یکبارمصرف گیاهی، اگر واقعا گیاهی باشند، چه خوبست در بازار با ظروف یکبارمصرف پلیمری سنتی رقابت کنند، و مطابق قوانین بازار، نهایتا مصرف کننده نهایی است که تعیین خواهد کرد که کدامیک از این دو گروه چه میزان از بازار یکبارمصرف کشور در اختیار داشته باشند.
ضمن اینکه ما در زمینه تولید ظروف یکبارمصرف گیاهی از تکنولوژی های مدرن اروپایی ها محروم هستیم و باید مواد اولیه این صنعت را با قیمت های گزاف، وارد نماییم. چرا که بسیاری از مواد، افزودنی ها، ضدقارچ ها و … برای تولید ظروف یکبارمصرف گیاهی در انحصار شرکتهای خاص اروپایی و آمریکایی هستند و اگر به دنبال ظروف یکبارمصرف با پایه نشاسته هم برویم مساله ی کمبود آب پیش روی ماست. در حالیکه ایران کشوری با منابع هیدروکربوری فراوانست و مواد اولیه محصولات پلیمری در داخل ایران به وفور تولید می شود و می تواند از خروج ارز از کشور جلوگیری نماید.
با این حال، همانطور که پیشتر ذکر شد، انشالله همه تولیدکنندگان دارای مجوز، چه گیاهی و چه سنتی همان چیزی را که مدعی هستند، تولید می کنند و در نهایت بازار سهم آنها را با توجه به قوانین عرضه و تقاضا تعیین خواهد کرد. اگر بازار سهم بیشتری برای ظروف گیاهی در نظر گیرد، ما اعتراضی نداریم. اعتراض ما به روندهایی خارج از قاعده بازارست که صورت می پذیرد و در این شرایط اقتصادی وحشتناک، مشاغل هزاران کارگر را هدف گرفته است تا یحتمل عده ای سودِ بیشتری ببرند! با انحصاری که از طریق شانتاژهای رسانه ای صورت گرفته است نه از راه درست آن.
عکس نامه از کانال تلگرام خانه صنعت و معدن استان تهران برگرفته شده است.
