ادامه حرکت به سمت رونق یا توقف به دلیل ترس از افزایش قیمتهای پایه!

به گزارش صنایع پلاستیک،ذات رشد قیمت‌ها در بازار آزاد در روز گذشته خود نشان می‌دهد که تغییر در این بازار آغاز شده و داده‌های این هفته می‌تواند این تغییر را به گونه دیگری اثبات کند. با توجه به وضعیت کلی بازار می‌توان امیدوار بود که یک هفته خوب دیگر در این بازار مهم به ثبت برسد و چهره جدیدی از بازار را مشاهده کنیم؛ چیزی که ماه‌هاست بازار پلیمرها منتظر آن است. اما پرسشی که در این رابطه مطرح می‌شود آن است که آیا این رشدها در بورس که در هفته قبل شاهد ثبت رکورد ۴۵ درصدی در معاملات بود، به دلیل نگرانی از رشد قیمت‌ها در هفته‌های پیش رو اتفاق افتاده یا رونق در انتظار بخش‌های پایین‌دستی است؟ به بیان ساده شاهد ادامه حرکت به سمت رونق یا توقف به دلیل ترس از افزایش قیمتهای پایه! خواهیم بود؟

در پاسخ به این پرسش باید گفت اگرچه برخی پیش‌بینی‌ها از افزایش بیشتر قیمت‌های جهانی خبر می‌دهند با این حال رشد نرخ روز گذشته در بازار آزاد پلیمرها و معاملات نسبتا جذاب بورس کالا هر دو نشان می‌دهد که جریان غالب در بازار پتروشیمی‌ها به سمت بهبود حرکت کرده است و اگر معاملات امروز در بورس کالا هم پرحجم ظاهر شود می‌توان گفت تغییر فاز بازار قطعی است و از این به بعد خرید مواد اولیه از بورس و بازار توجیه کافی دارد.

این روند البته در شرایطی خودنمایی می‌کند که بازار داخلی با محوریت تقاضای واقعی محصولات نهایی هم تحریک شده است و به مرور زمان اوضاع در این بازار چهره جدیدی به خود خواهد گرفت. این روند عمومی خبر از تغییر واقعی در بازارهای برجسته‌ای دارد که آینده این صنعت و بازار را دگرگون ساخته و به این معنی است که بحران‌های پیشین، پشت سر گذاشته شده و واقعیت‌های موجود خروج از رکود را قطعی ترسیم می‌کند.

این ادعا البته کمی دشوار است ولی در شرایطی که شاخص قیمت پلیمرهای دنیای اقتصاد در کمترین حد از سال گذشته تاکنون قرار گرفته است افت قیمت‌ها بالاخره در مسیر تحریم تقاضای داخلی و حتی صادراتی برای محصولات نهایی اثرگذاری واقعی خود را نشان خواهد داد. این روند البته برای همه گروه‌های کالایی به یک شکل نخواهد بود ولی رشد حجم معاملات کل می‌تواند کل بازار را با خود به حرکت در آورد. معاملات روز گذشته برای گریدهای جذاب هم نشان داد که هنوز امیدواری‌های بزرگ را باید در حجم معاملات امروز و تمام هفته جاری جست‌وجو کنیم تا بتوانیم برآورد منطقی‌تری از دورنمای بازار داشته باشیم.

  کاهش شاخص قیمت پلیمرهای دنیای‌اقتصاد در هفته گذشته

هفته پیش زمان مهمی در بازار پلیمرهای بورس کالا بود آن‌هم در شرایطی که با رشد حجم معاملات، شاهد افت قیمت‌ها در بورس کالا بودیم تا جایی که شاخص قیمت پلیمرهای دنیای اقتصاد به ۹ هزار و ۴۵۳ تومان رسید که کمترین رقم ثبت شده از هفته منتهی به دوم اسفند سال گذشته تاکنون بوده است.

این در حالی بود که هفته گذشته قیمت دلار نیمایی مورد محاسبه در قیمت‌های پایه در بورس کالا نزدیک به نیم درصد رشد کرده بود که خود یک سیگنال مهم برای احتمال تغییر فاز در بازار بود. البته این اولین هفته‌ای نبود که قیمت دلار نیمایی در نرخ‌های پایه افزایشی اعلام می‌شود ولی همین داده نشان داد که پتانسیل تغییر فاز قیمتی دلار نیمایی وجود دارد. از سوی دیگر شاهد هستیم که دلار نیمایی میل به افت نرخ خود را از دست داده و بعد از یک ثبات نسبی و شکننده، با جرقه‌هایی از رشد نرخ همراه شد. روز گذشته هم قیمت‌های پایه پلیمرها در بورس کالا افزایشی اعلام شد که به معنی نبود دلیلی قطعی برای افت نرخ است مگر آن‌که تقاضا و رقابت‌ها کاهش یابد.

همان‌گونه که در نمودار شاخص قیمت پلیمرهای دنیای اقتصاد مشهود است، این بازار روند نزولی شدیدی داشت و با توجه به تکانه‌های دلار نیمایی، تغییر فاز قیمتی در بورس کالا با محوریت قیمت‌های پایه چندان هم دور از ذهن نبود. از سوی دیگر تکانه‌های مهمی در بازارهای جهانی نفت خام و حتی فرآورده‌ها و خوراک صنایع پتروشیمی با محوریت عربستان رخ داده که از نگاه فعالان بازار دور نماند.

در هر حال بازارهای جهانی بعد از یک دوره افت نرخ جدی، خود را برای ثبات قیمت‌ها و حتی تغییر فاز نرخ آماده می‌کردند که داده‌های منتشره از آرامکو این روند را تسریع کرد. در کنار آن تغییر فصل در نیمکره شمالی هم به این موارد افزود آن هم در شرایطی که سبد تقاضای کل در زمان‌های مختلف تغییر کرده و تجربه نشان داده که تقاضای محصولات صنعتی چه در بازار پتروشیمی و چه در بازارهای مشابه، در روزهای سرد سال افزایش می‌یابد.

همان‌گونه که در قیمت‌های پایه در بورس کالا قابل تشخیص است، نرخ‌های جهانی محصولات پتروشیمی به یک ثبات نسبی دست یافته و حتی رشد نرخ نسبی را هم شاهد هستیم. این روند اگر تغییر واقعی کرده باشد و بازارها به سمت رشد نرخ قطعی حرکت کنند، دیگر تغییر را باید با صراحت در بازار داخلی رهگیری کرد زیرا دیگر دلیلی برای افت قیمت‌ها وجود نخواهد داشت.

از سوی دیگر روزهای گرم سال زمانی برای تولید در صنایع بزرگ بالادستی پتروشیمی است و برخی از واحدهای تولیدی ترجیح می‌دهند تا دوره تعمیر و نگهداری خود را به روزهای سرد موکول کنند اگرچه این داده را نمی‌توان جهان‌شمول به شمار آورد.

در مورد عربستان و حوادث آرامکو هم باید گفت که در ابتدای بحران شاهد بزرگ‌نمایی این رخداد بودیم ولی به مرور زمان، عربستانی‌ها تلاش می‌کنند تا ابعاد حادثه را کوچک‌نمایی کنند. تجمیع این موارد به این معنی است که از هم‌اکنون نمی‌توان در مورد حجم واقعی تولید در این کشور با محوریت پتروشیمی‌های خوراک مایع اظهارنظر قطعی داشت آن هم در شرایطی که اگر به هر دلیل این بحران‌ها ادامه یابد، تغییر در وضعیت تولید این کشور جدی‌تر خواهد شد.

در هر حال بازارهای جهانی باور کرده‌اند که عرضه محصولات پتروشیمی ممکن است با توقف یا تعویق یا کاهش حجم (عرضه) همراه شود بنابراین میل به رشد قیمت‌ها که از روزهای قبل آغاز شده بود، تسریع شده است. به‌صورت کلی حتی قبل از بحران آرامکو؛ بازارهای جهانی از نگرانی‌های بزرگ پیشین فاصله گرفته و اندکی آرامش را تجربه کردند ولی مشخص نیست که آیا باز هم شعله‌های جنگ تجاری بین چین و آمریکا ادامه خواهد یافت یا خیر اگرچه شواهد کلی از تداوم این تنش و حتی عمیق‌تر شدن احتمالی آن خبر می‌دهد.

در هر حال بازار محصولات پتروشیمی میل به تغییر جهت پیدا کرده است آن هم در وضعیتی که نگرانی از حجم تولید و عرضه عربستان در بازارهای جهانی جدی شده اگرچه هنوز داده قطعی در این خصوص مخابره نشده است.

 رشد شدید حجم معامله پلیمرها

حجم داد و ستد پلیمرها در بورس کالا در هفته قبل به نسبت هفته قبل از آن، نزدیک به ۶۴/ ۴۴درصد رشد داشت که بیشترین رشد هفتگی از هفته منتهی به ۳۰ خردادماه تاکنون است. این رشد جدی موجب شد تا حجم داد‌و‌ستد پلیمرها به بالاترین رقم ثبت شده از هفته منتهی به ۱۲ اردیبهشت‌ماه تاکنون افزایش یابد که یک داده بسیار مهم در بازار پلیمرهاست.

در هفته قبل ۷۰ هزار و ۶۱۳ تن از انواع پلیمرها در بورس کالا مورد معامله قرار گرفت که با توجه به عبور از مرز ۵۰ هزار تنی، از فاز رکود خشن فراتر رفت و همچنین با پشت‌سر گذاشتن متوسط معاملات سال قبل یعنی مرز معاملاتی ۶۲ هزار و ۸۰۰ تن از رکود نسبی هم فراتر رفت. این رفتار در حالی رخ می‌دهد که بازار نزدیک به ۳ ماه در رکود قرار داشت و می‌توان گفت که این تغییر به معنی اولین داده رسمی و قطعی برای خروج از رکود است. همچنین تقاضا به بیش از ۹۰ هزار تن رسید که نشان‌‌دهنده رشد ۴۸ درصدی تقاضای هفتگی است و در نهایت موجب شد تا حجم تقاضای کل بیشتر از حجم عرضه‌های کل باشد.

اگر به داده‌های پیشین باز گردیم می‌توان گفت که روند نزولی حجم معاملات و ورود به رکود از خردادماه آغاز شده و با توجه به رفتار سنتی بازار در سال‌های اخیر، دوره‌های رکود نزدیک به ۳ ماه بوده و به‌مرور زمان بازهم رفتار بازار عادی شده است. هم‌اکنون بازهم می‌توان به این داده استناد کرد و عنوان داشت که رشد جدی حجم معاملات هفته قبل، ممکن است اولین داده قطعی و رسمی برای خروج از رکود باشد. البته با توجه به عدم افت قیمت‌های پایه و حتی رشد نسبی آن و تحرک قیمتی در بازار دلار نیمایی، روند عمومی بازار پلیمرها می‌تواند چیزی شبیه به کف قیمتی در بازار آزاد باشد. البته این کف قیمتی به این معنی نیست که نرخ‌های موجود از سطوح فعلی کمتر نخواهد شد آن‌هم در شرایطی که بسیاری از گریدهای معاملاتی بالاتر از قیمت تمام شده در بورس کالا با احتساب حمل و نقل و ارزش افزوده مورد معامله قرار می‌گیرند.

هر چند جو روانی حاکم بر بازار به‌صورت کلی تغییر کرده و خرید از بورس یا بازار را توجیه‌پذیر جلوه‌ داده است که همین رفتار خود به معنی مهم‌ترین سرعت‌گیر بازار پلیمرها در برابر افت نرخ است. بازار از روز گذشته وارد یک فاز افزایشی شدیدتر از قبل شده بنابراین اگر این روند افزایشی ادامه یابد هم نباید تعجب کرد. از سوی دیگر بازار از همین روزها به فکر تخمین قیمت‌های پایه هفته بعد است، بنابراین حدس بازار از رشد احتمالی قیمت‌های پایه برای هفته آینده هم در این مسیر موثر خواهد بود.

موارد فوق همگی از پتانسیل تغییر فاز بازار و ورود به دوره‌ای همراه با رونق حکایت دارد ولی چیزی که این ادعا را اثبات خواهد کرد رشد انتظاری حجم معاملات در هفته جاری است. اگر بازار پلیمرها در این هفته با افزایش حجم داد‌و‌ستد همراه شد، می‌توان با قطعیت از اتمام رکود حرف زد اما کاهش محدود حجم معاملات هم چیزی از جذابیت‌های این بازار کم نخواهد کرد.

حجم بالای معاملات در هفته گذشته شواهدی از تغییر فاز روانی اهالی بازار است آن‌هم در وضعیتی که بازار با فرض پیش‌داوری در مورد رشد احتمالی قیمت‌های پایه، به خطا نرفته است اگرچه میزان رقابت برای خرید هم در برخی گریدها جالب بود و خروجی آن داد و ستد حجم بزرگی از مواد اولیه پلیمری بود که ماه‌ها منتظر آن بودیم. داده اصلی در این بازار را باید در میزان واقعی حجم تولید در صنایع تکمیلی به‌شمار آورد که البته اطلاعات متقنی در این‌خصوص وجود ندارد اما از طریق داده‌های جانبی می‌توان این رفتار را با دقت نسبی مورد موشکافی قرار داد. همین‌ که تقاضا در بورس کالا به‌شدت بالا رفته اولین داده قطعی از بهبود حجم تولید در صنایع تکمیلی است ولی در کنار آن می‌توان به رفتار معاملاتی در بازار شیمیایی‌ها نیز اشاره کرد که در صورت همراهی این دو داده، می‌توان به رشد قطعی حجم تولید دست یافت.

در هفته گذشته حجم داد و ستد ترکیبات شیمیایی در بورس کالا با ۲۰ درصد رشد به بیش از ۲۵ هزار و ۸۰۰ تن رسید که در بالاترین رقم از هفته منتهی به ۲۰ تیرماه تاکنون است. این وضعیت نشان می‌دهد که به‌رغم روند افزایشی در بازار شیمیایی‌های بورس کالا، اما بازار پلیمرها هنوز یک سر و گردن بالاتر از بازار شیمیایی‌هاست یعنی از این مسیر نمی‌توان به خروج قطعی بازار از فاز رکود رأی داد اگرچه از یک روند افزایشی احتمالا مستمر حکایت دارد. البته توالی روند صعودی معاملات در دو بازار شیمیایی‌ها و پلیمرها به معنی روند افزایشی قطعی حجم تولید در بازار است ولی همین روند صعودی تنها از بهبود بازار سخن گفته و هنوز این داده به تنهایی قطعیت خروج از رکود را مطرح نمی‌کند.  در فاز بعدی می‌توان گفت که اختلاف قیمتی دلار آزاد و نیمایی روز یکشنبه هم می‌تواند جذابیت خرید را به همراه داشته باشد. در گذشته عنوان شد که هرگاه قیمت دلار آزاد و نیمایی اختلاف بیشتری با یکدیگر داشته باشند، پتانسیل رشد تقاضا را با خود همراه می‌کنند.

حال با فرض رقمی نزدیک به ۱۱ هزار و ۴۰۰ تومان برای دلار آزاد، اختلاف دلار آزاد و نیمایی چیزی نزدیک به ۴۶۴ تومان است که اختلاف نرخ قابل‌توجهی است آن‌هم در شرایطی که این اختلاف در هفته گذشته ۳۳۱ تومان بود. از این مسیر می‌توان گفت که پتانسیل رشد تقاضا از مسیر یک داده جانبی در بازار پلیمرها وجود دارد، بنابراین از هم‌اکنون انتظار داریم که جذابیت خرید نسبی در بازار پتروشیمیایی‌های بورس کالا برای هفته جاری وجود داشته باشد.

دنیای اقتصاد