مبادلات آزمایشی در بازار متشکل ارزی در حال انجام است تا طبق وعده مسوولان بانک مرکزی این بازار تا پایان اردیبهشت ماه کار خود را آغاز کند و به مرجعی برای نرخ‌گذاری اسکناس ارز تبدیل شود.
به گزارش صنایع پلاستیک، بازار متشکل ارزی، بازاری است که در بسیاری از کشورهای جهان در حال فعالیت است و در ایران نیز مدل بومی‌سازی شده آن تا پایان اردیبهشت ماه راه‌اندازی می‌شود.
هدف نهایی این بازار این است که معاملات در یک اتاق شیشه‌ای قرار گیرد تا نرخ‌ها برای همه مشخص باشد و همچنین امنیت مبادلات و نقل و انتقال وجوه را تضمین کند و نظارت بانک مرکزی از طریق سیستم‌ها قابل اعمال باشد.
ساماندهی بازیگران بازار اسکناس ارز از دیگر اهداف راه‌اندازی بازار متشکل ارزی است، به گفته مسئولان، این بازار برای حذف هیچ بازیگری ایجاد نشده و صرافی‌های مجاز، صرافی‌های بانکی و بانک‌ها در این بازار به صورت قانون‌مند فعالیت خواهند کرد.
بازار متشکل ارزی مخصوص مبادلات عمده اسکناس ارز بین صرافی‌ها و بانک‌ها است و خرده‌فروشی ارز همچون گذشته توسط صرافی‌ها انجام خواهد شد هر چند که موفقیت این سیستم می‌تواند دریچه‌ای را به سمت راه‌اندازی بازاری مشابه برای خرده‌فروشی آنلاین ارز توسط خود صرافی‌ها بگشاید.
یکی از مهم‌ترین اهداف راه‌اندازی بازار متشکل ارزی تبدیل شدن آن به مرجعی برای کشف نرخ و نرخ‌گذاری است و سیاست‌گذاران امیدوارند که این بازار نگاه‌ها را از دوبی، هرات و سلیمانیه به سمت تهران بازگرداند و ساختمان بانک مرکزی در خیابان فردوسی تهران مرجع تعیین نرخ ارز در کشور شود. بدین صورت که اولین معامله‌ای که هر روز صبح در بازار متشکل ارزی انجام می‌شود، نرخ ارز را تعیین کند. به این ترتیب نرخ ارز براساس عرضه و تقاضا تعیین خواهد شد و امکان مداخله در نرخ‌گذاری وجود نخواهد داشت.
نرخ‌گذاری در این بازار به این صورت است که سیستم، پیشنهادهای عرضه از سوی فروشندگان را از پایین‌ترین قیمت به بالاترین و پیشنهادهای خرید را از بالاترین قیمت به پایین‌ترین مرتب می‌کند، این پیشنهادات توسط سیستم به هم متصل می‌شود و با اولین معامله، قیمت افتتاحیه روز کشف می‌شود و در ادامه روز فروشندگان و خریداران پیشنهادات خود را با این نرخ تنظیم می‌کنند.
تمامی صرافی‌ها و بازیگران این بازار موظف هستند یک حساب ریالی و یک حساب ارزی مبتنی بر اسکناس معرفی کنند که شرکت بازار متشکل ارزی به این حساب‌ها دسترسی خواهد داشت، به محض ارائه پیشنهاد، مبلغ عنوان شده در حساب آنها مسدود می‌شود و بنابراین پیشنهادهای اعلامی مبتنی بر موجودی حساب خواهد بود و معاملات به صورت کاملا شفاف و واقعی انجام خواهد شد.
دست‌اندرکاران این بازار معتقدند که جذابیت‌های حضور در آن به اندازه‌ای است که می‌تواند به مرور زمان همه صرافی‌ها را به ورود به این بازار ترغیب کند و حتی افزایش عمق بازار متشکل ارزی در آینده موجب خواهد شد تا دلالان ارز نیز برای ورود به بازار با یکدیگر مجتمع شوند و پیش‌بینی می‌کنند در آینده نزدیک شاهد هجمه‌ای از درخواست‌ها به بانک مرکزی برای گشایش صرافی‌های جدید باشیم.
طبق گفته مسوولان انتظار می‌رود جذابیت بازار متشکل ارزی، بخش عمده ای از صادرکنندگان را تشویق به عرضه ارز حاصل از صادرات در این بازار کند و در آینده رقابت در این بازار در جهت کاهش نرخ ارز باشد، یعنی به مرور زمان نرخ ارز در بازار متشکل ارزی به نرخ ارز در سامانه نیما نزدیک شود و شکاف قیمتی بین این دو نرخ از بین برود یا به کمترین میزان برسد.
همچنین بازار از طرف بانک مرکزی مکلف می‌شود که مانند بورس تابلویی داشته باشد که نرخ را به صورت لحظه به لحظه و آنلاین نمایش دهد. در مورد تعیین نرخ نیز بازار موظف است آیین‌نامه معاملاتی مورد تایید بانک مرکزی را تدوین کند که بر اساس آن نرخ کلوزینگ هر روز با نوسان ۵ تا ۱۰ درصد تعیین‌کننده اعلام نرخ روز آینده خواهد بود، البته در شرایط خاصی که اتفاق ویژه‌ای رخ دهد مدیر بازار با کسب مجوز از هیئت مدیره و با اطلاع بانک مرکزی دامنه نوسان را تغییر می‌دهد. کف و سقف تقاضا نیز تعیین خواهد شد که به مرور زمان سقف تقاضا در این بازار افزایش خواهد یافت.
بازار متشکل ارزی اکنون در مرحله دریافت مدارک از صرافان متقاضی ورود به بازار است و همزمان با آن معاملاتی به صورت پایلوت و آزمایشی در سامانه این بازار در حال انجام است تا طبق وعده بانک مرکزی در اردیبهشت ماه اجرایی شود.
منبع: ایبِنا
