به گزارش صنایع پلاستیک، مطابق پیش بینی کارشناسان، که پایان شهریورماه را پایان دوران رکود در بازار پلیمرها می دانستند، دقیقا در آخرین هفته معاملات پلیمرها چنین اتفاقی رخ داد[کلیک کنید]. و پس از سه ماه رکودی که از خردادماه شروع شده بود، و هفته ها معاملات زیر ۴۰.۰۰۰۰ تن صورت می گرفت، این هفته بازار پلیمرها به حجم معاملاتی به اندازه ۷۰.۶۰۰ تن رسید که حدودا ۶۶.۰۰۰ تن آن را؛ معاملات روزهای عرضه های بهین یابی تشکیل می داد. می توان حدس زد، کارشناسان بعدها از این اتفاق تحت عنوان انفجار تقاضای معوق در بازار پلیمرها در آستانه پایان سومین ماه رکود در سال ۹۸ یاد کنند.
البته ما پیشتر هم در این مورد مطلب مفصلی نوشتیم، اما حالا که هفته به پایان رسیده است، و تجمیع معاملات بهین یاب و غیر بهین یاب صورت گرفته است، نکات جالبی دیگری در اعداد و ارقام دیده می شود که حیف دیدیم شما همراهان را در جریان قرار ندهیم.
این هفته پس از مدتها، سرانجام میزان تقاضا از میزان عرضه ها پیشی گرفت که این داده بسیار مثبت برای بازار تلقی می شود. در این هفته ۹۰.۴۰۰ تن تقاضا ثبت شد. در مقابل عرضه های این هفته رقمی در حدود ۸۶.۰۰۰ تن بود که در نتیجه از برتری ۴.۴۰۰ تنی تقاضا نسبت به عرضه خبر می دهد. هفته ها و چه بسا ماهها بود که چنین اتفاقی نیافتاده بود. نسبت به هفته گذشته نیز میزان تقاضا رشدی نزدیک به ۳۰.۰۰۰ تن را ثبت کرد که رقم قابل توجهی است.
نکته دیگری که باید مدنظر داشت، اینست که میزان حجم معاملات این هفته پلیمرها، از میانگین معاملات سال گذشته که رقمی در حدود ۶۲.۰۰۰ تن در هر هفته است، پیشی گرفت. هر چند این موضوع به خودی خود، مساله ای خاصی نیست اما باید به اثر روانی آن بر بازار حتما اشاره داشت و از آن به عنوان یک داده مثبت دیگر در معاملات این هفته نام برد که ما را یک گام دیگر به خروج از رکود نزدیک می کند.
حجم عرضه پتروشیمی ها، دیگر نکته ایست که باید مدنظر داشته باشیم. این هفته ۸۶.۰۰۰ تن عرضه صورت گرفت که نسبت به هفته گذشته نزدیک به ۴.۰۰۰ تن رشد عرضه را شاهد بودیم. به صورت کلی عرضه های بالای ۸۰.۰۰۰ تن را باید در جایگاه یا درجه خیلی خوب ارزیابی نمود. در دو – سه هفته اخیر که بازار از خود علائمی مبنی بر افزایش تقاضای واقعی نشان داده است، شاهد بودیم که عرضه از زیر ۸۰.۰۰۰ به بالای این رقم رسیده است و این نشان می دهد که تحلیل فروشندگان محصولات پلیمری یا همان پتروشیمی ها در بورس کالا هم اینست که بازار در حال تغییراتی بنیادین است و باز هم این یک داده مثبت دیگر تلقی می شود. اهمیت این داده زمانی بیشتر قابل لمس است که بدانیم میزان تقاضا از میزان این عرضه های خیلی خوب هم فراتر بوده است.
در هفته گذشته که دومین هفته ای بود که بازار حرکت رو به رشد خود را آغاز کرده بود، میزان تقاضا رقمی در حدود ۶۰.۰۰۰ تن بود و میزان عرضه ها رقمی در حدود ۸۲.۱۰۰ تن ! یعنی حتا در هفته گذشته، که هفته ای رو به رشد از نظر حجم معاملات بود، چیزی حدود ۲۰.۱۰۰۰ تن اختلاف میان عرضه و تقاضا وجود داشت و میزان عرضه ها ۲۰.۰۰۰ تن بیش از تقاضا بود. در نتیجه وقتی در این هفته و تنها در فاصله شش روز، میزان تقاضا رشدی عجیب می کند و از عرضه بالاتر می رود، باید پرسید چه اتفاقی در بازار افتاده است؟ تازه در نظر داشته باشید که خود عرضه ها هم این هفته نسبت به هفته گذشته با رشد ۴.۱۰۰ تنی مواجه بوده است.
در واقع اکثر کارشناسان حوزه پلیمر و بورس کالا، حدس می زدند که این هفته حجم معاملات به بالای ۵۰.۰۰۰ تن برسد. حتا برخی معتقد بودند که در پی ثبات نسبی در قیمت دلار نیمایی، بازار شاهد افزایش حجم معاملات تا حدود ۶۰.۰۰۰ تن هم خواهد بود، اما حتا خوشبین ترین افراد هم انتظار رشد ۲۲.۰۰۰ تنی در حجم معاملات را نداشتند!
علت این رشد جهشی و چشمگیر فارغ از عواملی نظیر ثبات قیمت دلار نیمایی، تغییرات در بازارهای جهانی، پایین بودن موجودی انبارها به ویژه نزد تامین کنندگان بازار آزاد، یک اتفاق در عربستان سعودی بود. حمله پهبادی منتسب به حوثی های یمن به تاسیسات حیاتی آرامکو، باعث شد تا این بزرگترین تامین کننده نفت و فرآورده های نفتی، به یکباره و در یک روز ۵.۷ میلیون بشکه از محصولاتش را از بازار خارج شده در یابد! این کاهش یکباره عرضه سعودی به معنای کاهش خوراک پتروشیمی ها در عربستان سعودی و نیز در شرق و جنوب شرقی آسیا بود. آرامکو از پتروشیمی های شرق و جنوب شرقی آسیا خواسته است که تا ۵۰ درصد میزان تقاضای خود را کاهش دهند.
با توجه به ثبات نسبی دلار نیمایی در بازار داخل، به نظر می رسید که در سایه این اتفاق، قیمت های پلیمر در بازارهای جهانی با رشد مواجه شود که شد. برای مثال، انواع پلی اتیلن حدود ۴.۵ درصد افزایش قیمت را تجربه کردند، [تحلیل مووسسه وود مکنزی را در این ارتباط بخوانید]. در حالیکه برای هفته گذشته همین گروه کالایی به طور متوسط بیش از ۲.۵ درصد کاهش قیمت را در بازارهای جهانی ثبت کرده بودند و برای مثال بیشترین میزان کاهش قیمت در بازار ایران به پلی اتیلن سنگین اکستروژن با ۴.۷ درصد کاهش قیمت تعلق داشت.
با توجه به این اتفاقات تقاضایی که بیش از سه ماه در بازار ایران فشرده شده بود و به امید خرید در ارزانترین شرایط ممکن، عقب افتاده بود به یکباره متوجه شد این هفته نه تنها قیمت ها ثبات خواهند داشت، بلکه روند قیمتی در سطح جهان به دلیل کاهش شدید عرضه افزایشی خواهد شد که این با عنایت به ثبات نسبی دلارنیمایی به مفهوم افزایشی شدن قیمت ها در بازار ایران بود چون فرمول تعیین و کشف قیمت پایه در ایران از دو فاکتور دلار نیمایی و تغییرات جهانی قیمت ها تبعیت می کند و وقتی یکی ثابت باشد، اهمیت فاکتور دوم دو چندان می شود. لذا این تقاضای انباشته شده و به تاخیر افتاده به یکباره تصمیم به خرید گرفت و در نتیجه همه تحلیل های کارشناسان رنگ باخت و ما شاهد جهش افسانه ای حجم تقاضا و در پی آن حجم معاملات بودیم که شاید در تاریخ بورس کالا – برای پلیمرها – بی سابقه باشد.
حال شاید اساسی ترین پرسش در نزد فعالان صنعت پلیمر این باشد، آیا رکود بازار به پایان رسیده است؟ با توجه به تغییر فصل و طبعا تغییر نیاز در مواد اولیه، و پایان سه ماه رکود اگر رکودهای گذشته را مبنا در نظر بگیریم، می توان گفت بله این دوران سه ماهه طی شده است و این دوره رکودی هم سه ماه بیشتر به طول نیانجامید، اما این تحلیل خوشبینانه است و ما در هفته آتی احتمالا با افت حجم معاملات مواجه خواهیم شد. چرا که خریداران دست نگه خواهند داشت، تا شرایط بازارهای جهانی تثبت شود. در چنین شرایط به نظر اندکی عجولانه است که بگوییم بازار از فاز رکودی به فاز رونق وارد شده است. در علم اقتصاد، زمانی که سه فصل پیاپی رشد یک کشور یا منطقه مثبت باشد، می گویند کشور وارد رونق اقتصادی شده یا از رکود خارج شده است.. در مورد بازار پلیمرها هم باید زمان داد و حداقل یک ماه یا چهار هفته آمارها را رصد کرد و بعد نظر داد که تغییرات بنیادین به سمت رونق رد بازار می رود یا اینچنین نیست و این دوره رکودی بازار پلیمرها، بر عکس الگو سه ماهه رکودهای گذشته، این دوره رکودی بیش از سه ماه به طول خواهد انجامید.
آنچه مسلم است، به ادله داخلی و بین المللی که برشمردیم، این هفته را می توان هفته انفجار تقاضا در بازار پلیمرها نام نهاد، حال باید رصد نمود که این انفجار یک امری مقطعی و گذراست و یا ادامه خواهد داشت گیریم نه با این حجم بالا.
