ارزیابیها نشان میدهد که بعد از مصوبه تیرماه هیات وزیران مبنیبر ضوابط جدید برای کارتهای بازرگانی، بروکراسی اداری در این زمینه افزایش یافته است. این موضوع سرعت عمل در تمدید و صدور کارتها را با دستاندازهای جدید روبهرو کرده که علل بررسی شده است.
به گزارش صنایع پلاستیک، چرا روند صدور و تمدید کارتهای بازرگانی با تاخیر انجام میشود؟ آمار صدور و تمدید یکساله و پنجساله کارتهای حقیقی و حقوقی بازرگانی در ماه آبان از کاهش شدید نسبت به مدت مشابه سال قبل حکایت دارد. ارزیابیها نشان میدهد که بعد از مصوبه تیرماه هیات وزیران مبنیبر ضوابط جدید برای کارتهای بازرگانی، بوروکراسی اداری در این زمینه افزایش یافته است. این موضوع سرعت عمل در تمدید و صدور کارتها را با دستاندازهای جدید روبهرو کرده که علل آن بررسی شده است.
تمامیکارتهای تمدید شده و صادر شده اعم از حقیقی و حقوقی و یکساله و ۵ساله در آبان ۹۷ با افت شدیدی نسبت به مدت مشابه سال قبل روبهرو بوده است. بیشترین سهم از این افت مربوط به صدور کارتهای بازرگانی حقوقی یکساله در آبان امسال است. صدور و تمدید کارتهای بازرگانی در اتاق بازرگانی تهران در آبان ۹۷ نشان میدهد مجموع کارتهای تمدید شده و صادر شده یکساله اعم از حقوقی و حقیقی ۱۳۶۰ فقره بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت نزدیک به ۷۰ درصدی داشته است. همچنین تمدید و صدور کارتهای ۵ساله اعم از حقوقی و حقیقی نیز در ماه دوم پاییز ۳۷ فقره بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افت ۶ درصدی را تجربه کرده است. در مجموع ۱۳۹۷ فقره کارت بازرگانی در آبان امسال توسط اتاق تهران صادر و تمدید شده است. پیش از این اظهارات برخی از متقاضیان، درخصوص تاخیر در صدور و تمدید کارتها در اتاق تهران، کاهش نمایان شده در آمارهای تمدید و صدور کارت بازرگانی در آبان امسال به ذهن متبادر میکرد. از این رو «دنیای اقتصاد» به منظور پیگیری علل این تاخیر، از اعظم رضایی، مدیر واحد امور عضویت و کارت بازرگانی اتاق تهران سوال پرسیده است.
اعظم رضایی، مدیر واحد امور عضویت و کارت بازرگانی اتاق تهران در مورد تاخیر در صدور کارتهای بازرگانی عنوان کرد: پیش از مصوبه ۲۱ تیر هیات وزیران در مورد صدور کارت بازرگانی، روال تمدید کارتها گاهی حتی یک روز بیشتر زمان نمیبرد. صدور کارتها هم نهایتا ۳ تا ۴ روز طول میکشید. در پرتال هر یک از کارشناسان اتاق بازرگانی هم نهایتا ۱۰۰ مورد برای صدور و تمدید وجود داشت. سازمان صنعت، معدن و تجارت هم درخصوص تایید اطلاعات، سرعت عمل داشت. اما باید توجه داشته باشید که اتاق بازرگانی تنها صادرکننده کارت است. با ابلاغ مصوبه ۲۱ تیرماه، روند صدور و تمدید کارت قفل شد.
او در توضیح ایرادهای این مصوبه گفت: پیش از این اجارهنامههای دستی با سربرگ شرکتها هم برای اتاق قابل قبول بود. اما در مصوبه جدید، تمام درخواستکنندگان برای صدور و تمدید کارت، ملزم به ارائه اجارهنامه دارای کد شناسه رهگیری شدند. در این صورت تمامیافراد متقاضی باید برای دریافت این کد رهگیری به دفترخانهها یا بنگاههای معاملات املاک مراجعه میکردند. این درحالی است که مثلا فردی که سرقفلی یک مغازه در بازار را در اختیار دارد، نیازی به اجارهنامه ندارد. اما براساس مصوبه هیات دولت، همین فرد هم بهدلیل نداشتن مالکیت، باید اجارهنامهای را با کد رهگیری ارائه دهد. حال آنکه در هیچ بنگاهی این کار انجام نمیشود. دومین ایراد این مصوبه به اداری بودن موقعیت ملک بر میگردد. براساس مصوبه هیات وزیران، موقعیت ملک باید صد در صد اداری باشد. البته در ابتدا گفتند کاربری ملک هم باید اداری باشد. اما اتاق بازرگانی تهران جلسات متعددی با مسوولان ذیربط برگزار و با این مورد مخالفت کرد. نتیجه این شد که مسوولان قبول کردند اگر کاربری ساختمان مسکونی باشد، اما موقعیت ملک اداری باشد، مدارک قابل قبول است. از طرفی دیگر الزام بازدید کارشناسان اتاق بازرگانی از محل فعالیت نیز خود مشکل دیگری بود. در جلسات اتاق تهران با مقامات تصمیمگیر این موضوع مطرح شد که نمیشود تهران را با شهرهای کوچکتر مقایسه کرد. مسیرهای طولانی و تعداد درخواستها برای صدور و تمدید کارتهای بازرگانی در تهران، روند کار را طولانی میکند. اما پاسخی که شنیدیم این بود که اگر سازمان صنعت، معدن و تجارت استان، عین مصوبه را اجرا نکند و سازمان بازرسی کل کشور یک مورد را مغایر با آنچه احراز شده، پیدا کند، این سازمان زیر سوال میرود. در نهایت تصمیم بر این شد که چنین سختگیریهایی در مورد صدور کارت و تمدید کارتها برای سال اول، لحاظ شود و تجاری که سالهاست عضو اتاق هستند و چند بار کارت خود را تمدید کردهاند، شامل بازدید حضوری نباشند. البته سازمان صنعت، معدن و تجارت شرط دیگری نیز گذاشت که براساس آن کارشناسان اتاق بازرگانی تایید اهلیت و صلاحیت تجاری که برای دومین سال متوالی نسبت به تمدید کارت خود اقدام کردهاند را بر عهده بگیرند و برای آن امضا بدهند. چنانچه کارشناسی این موضوع را فراموش کند، تمام مدارک مجددا برگشت میخورد.
او ادامه داد: مصوبه ۲۱ تیر امسال، عملا دو ماه کارهای مربوط به صدور و تمدید کارتهای بازرگانی را قفل کرد. در این مدت بیش از ۱۰ جلسه برای حل این مشکلات برگزار کردیم تا توانستیم مشکلاتمان را به حداقل برسانیم. اما همین دو ماه موجب شد تا پرتال کارشناسان ما انباشته از تقاضاهایی باشد که رسیدگی نشدهاند. پرتالها از ۱۰۰ تقاضا به ۱۰۰۰ تقاضا رسید و رسیدگی به آنها زمانبر بود. اما در مهرماه مجددا تصمیم جدیدی گرفته و باز هم روند کار ما مختل شد. براساس مصوبه ۲۱ تیرماه امسال، سقف واردات برای کسانی که یک سال و دو سال از صدور کارتشان میگذرد، تعیین شده بود. البته این سقف واردات را برای تولیدکنندگان در نظر گرفته بودند. اما آنچه در مهر امسال از سوی وزیر صنعت، معدن و تجارت ابلاغ شد این بود که کلیه کارتهای صادره از اول اسفند ۹۶، حق ثبت سفارش کالا را ندارند. به اتاق هم اعلام کردند که این مساله را در سایت اتاق بازرگانی اطلاعرسانی کنید. پس از آن اعلام کردند که هیچ کارتی را نباید صادر کنید. اما مجددا آقای خوانساری، رئیس اتاق تهران با این مساله مخالفت کرد.
رضایی همچنین گفت: پیش از این اتفاقات، سازمان صنعت، معدن و تجارت نسبت به اطلاعاتی که از سوی اتاق بازرگانی ارسال میشد، اطمینان داشت و بررسیهایی که انجام میداد، زمانبر نبود. اما با این مصوبهها و تصمیمگیریها، واو به واو اطلاعات را چک میکنند. در مورد اجارهنامهها مشکلاتی را مطرح میکنند که گاهی حتی در آییننامه اجرایی مصوب شده نیز نیامده است. اما میخواهند محکمکاری کنند. گاهی حتی مدارک یک کارت بیش از ۵ تا ۶ بار از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت برگشت میخورد و ما مجبوریم مجددا مشکلات را برطرف کنیم. به گفته او، آنچه با توجه به این مصوبه اتفاق افتاده نهتنها مشکلی را حل نکرده، بلکه مشکلات دیگری را هم پیشپای ما قرار داده است. برخی از متقاضیان صدور و تمدید کارت بازرگانی برای راه افتادن کارشان، مجبور به جعل سند میشوند. از طرفی اتاق بازرگانی را با انباشت تقاضاهای رسیدگی نشده مواجه کردهاند که موجب نارضایتی بسیاری از مراجعان شده است.
آمار صدور و تمدید کارتهای بازرگانی در تهران
آمارهای منتشر شده از سوی اتاق تهران نشان میدهد، صدور کارتهای حقوقی یکساله توسط اتاق تهران در آبان امسال ۱۷۵ فقره و صدور کارتهای حقوقی ۵ ساله در همین ماه ۸ فقره بوده است. این درحالی است که در آبان سال گذشته ۴۲۴ فقره کارتهای حقوقی یکساله و ۹ فقره کارتهای حقوقی ۵ ساله در این اتاق صادر شده بود که نشان میدهد در صدور کارتهای حقوقی یکساله، در آبان امسال افت بیش از ۷۰ درصدی را شاهد بودیم و در کارتهای حقوقی ۵ ساله با افت یک درصدی مواجه شدیم. در مجموع، صدور کارتهای حقوقی افت ۷۰ درصدی نسبت به آبان ۹۶ داشته است.
اما صدور کارتهای حقیقی در آبان امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۲۰ درصد افزایش داشته است. اتاق بازرگانی تهران در آبان امسال ۱۴۱ کارت حقیقی یکساله و ۲ کارت حقیقی ۵ ساله را صادر کرده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، صدور کارتهای یکساله، ۲۰ درصد افزایش و صدور کارتهای ۵ ساله مشابه سال قبل بوده است. تمدید کارتهای حقوقی در آبان ماه امسال نیز نسبت به آبان ۹۶ رشد ۱۷ درصدی را تجربه کرده است. بر این اساس، کارتهای حقوقی تمدیدی یکساله در آبان امسال ۸۵۳ فقره بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۲۳ درصدی داشته و کارتهای حقوقی تمدیدی ۵ ساله، ۲۴ فقره بوده که نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل، افت ۶ درصدی را تجربه کرده است.
کارتهای حقیقی تمدیدی یکساله در آبان امسال ۱۹۱ فقره بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۲ درصد افزایش داشته است. کارتهای حقیقی تمدیدی ۵ ساله نیز ۳ فقره بوده که نسبت به آبان ۹۶ رشد یک درصدی را نشان میدهد. در مجموع تمدید کارتهای حقیقی با رشد ۳ درصدی نسبت به مدت مشابه روبهرو بوده است.
آخرین آمار از صدور تمدید کارت بازرگانی در کل کشور
آخرین آمار منتشرشده درخصوص صدور کارت بازرگانی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان میدهد از ابتدای امسال تا انتهای مهرماه سالجاری ۴ هزار و ۱۶۳ فقره کارت بازرگانی در سراسر کشور صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، افت بیش از ۷ درصدی داشته است. همچنین در مهر امسال، نسبت به ماه قبل (شهریور ۹۷) صدور کارت بازرگانی ۵/ ۴۴ درصد افزایش داشته است. به عبارتی تعداد کارتهای بازرگانی صادر شده در مهرماه ۶۸۸ فقره و در شهریور ماه ۴۷۶ فقره بوده است. در مهرماه بیشترین تعداد کارت بازرگانی توسط اتاق تهران صادر شده که شامل ۲۰۰ فقره است. اتاق اصفهان با صدور ۵۹ فقره کارت در رده دوم و اتاق مشهد با صدور ۴۷ فقره کارت در رده سوم قرار گرفته است. در سایر اتاقها به ترتیب، در تبریز ۲۸ فقره، شیراز و بوشهر هر یک ۲۷ فقره، گرگان ۲۶ فقره، بندرعباس ۲۵ فقره، ارومیه و کرج هر یک ۲۳ فقره و ساری ۱۹ فقره کارت بازرگانی صادر شده است. بر اساس همین آمار، اتاق بازرگانی اهواز توانسته ۱۵ فقره کارت بازرگانی صادر کند. اتاق بازرگانی یزد ۱۴ فقره، اراک و رشت هر کدام ۱۳ فقره، خرمشهر ۱۲ فقره، ایلام و قم هریک ۱۱ فقره، قزوین ۱۰ فقره، کرمان و همدان هریک ۹ فقره، سمنان ۸ فقره، آبادان، زاهدان و یاسوج هریک ۷ فقره، بیرجند، زنجان، شهرکرد و کاشان هرکدام ۶ فقره، سنندج و اردبیل هریک ۵ فقره و کرمانشاه ۴ فقره کارت بازرگانی صادر کردهاند. اما در دو اتاق خرمآباد و بجنورد هیچ کارتی صادر نشده است.
از ابتدای امسال تا انتهای مهر، اتاق تهران ۱۲۹۱ فقره، اتاق اصفهان ۳۲۹ فقره، اتاق مشهد ۳۰۵ فقره، اتاق تبریز ۱۹۱ فقره، اتاق شیراز ۱۷۷ فقره، اتاق ارومیه ۱۴۰ فقره، اتاق بندرعباس ۱۳۰ فقره، اتاق اهواز ۱۱۳ فقره، اتاق کرج ۱۱۲ فقره، اتاق یزد ۱۰۸ فقره و اتاق ساری ۱۰۷ فقره کارت بازرگانی صادر کرده است. همچنین اتاق بوشهر ۹۵ فقره، اتاق کرمان و اتاق گرگان هر یک ۸۷ فقره، اتاق زاهدان ۷۵ فقره، اتاق خرمشهر ۷۰ فقره، اتاق سنندج ۶۵ فقره، اتاق قم ۶۴ فقره، اتاق رشت ۵۸ فقره، اتاق کرمانشاه ۵۶ فقره، اتاق زنجان ۵۳ فقره، اتاق قزوین ۴۶ فقره، اتاق اراک ۴۴ فقره، اتاق همدان ۴۲ فقره، اتاق شهرکرد ۴۰ فقره، اتاق خرمآباد ۳۸ فقره، اتاق بیرجند،۳۷ فقره، اتاق آبادان و ایلام هریک ۳۶ فقره، اتاق سمنان۳۴ فقره، اتاق اردبیل ۳۳ فقره، اتاق کاشان ۳۲ فقره و اتاق بجنورد و اتاق یاسوج هر یک ۱۶ فقره کارت در مدت زمان مورد بررسی صادر شده است.
تمدید کارتهای بازرگانی در هفت ماه منتهی به مهر امسال ۱۰ هزار و ۳۴۸ فقره بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد بیش از ۶ درصدی داشته است. همچنین در مهر امسال ۱۶۶۵ فقره کارت توسط اتاقهای سراسر کشور صادر شده که نسبت به ماه گذشته (شهریور ۹۷) رشد بیش از ۱۹ درصدی را در آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت منعکس کرده است. جزئیات آمار تمدید کارتهای بازرگانی در مهرماه امسال نشان میدهد اتاق بازرگانی تهران، اصفهان، تبریز، شیراز و مشهد بیشترین کارتهای بازرگانی را تمدید کردهاند. بر این اساس، اتاق تهران ۸۰۷ فقره، اتاق اصفهان ۷۱ فقره، اتاق تبریز ۶۸ فقره، اتاق شیراز ۶۶ فقره و اتاق مشهد ۵۹ فقره کارت را در ماه مهر تمدید کرده است. علاوه بر این اتاق بوشهر ۵۷ فقره، اتاق کرمان ۴۲ فقره، اتاق ارومیه و اتاق قم هر یک ۳۷ فقره، اتاق رشت ۳۲ فقره، اتاق کرمانشاه و اتاق ساری هر یک ۲۸ فقره، اتاق همدان ۲۶فقره، اتاق اهواز ۲۵ فقره، اتاق ایلام و اتاق کاشان هر یک ۲۴ فقره، اتاق بندرعباس، زاهدان، یزد و کرج هر یک ۲۲ فقره و اتاق خرمشهر و گرگان هر یک ۲۱ فقره کارت را تمدید کردهاند. همچنین اتاق سنندج ۱۷ فقره، زنجان و اتاق شهرکرد هر یک ۱۴ فقره، اردبیل ۱۱ فقره، اتاق قزوین ۱۰ فقره، آبادان و اتاق اراک هر یک ۸ فقره، اتاق بیرجند ۷ فقره، اتاق سمنان ۶ فقره، اتاق یاسوج ۴فقره، اتاق بجنورد ۳ فقره و اتاق خرمآباد ۲ فقره کارت را در مدت زمان مورد بررسی تمدید کرده است.
در هفت ماه منتهی به مهر امسال نیز بیشترین کارت بازرگانی از سوی اتاق بازرگانی تهران با ۴۷۶۳ فقره، اتاق بازرگانی اصفهان با ۵۶۴ فقره، اتاق بازرگانی تبریز با ۴۲۹ فقره، اتاق بازرگانی مشهد با ۴۱۲ فقره و اتاق بازرگانی شیراز با ۳۷۱ فقره تمدید شده است. تمدید کارت توسط مابقی اتاقها نشان میدهد اتاق بوشهر ۲۸۱ فقره، اتاق اهواز ۲۴۳ فقره، اتاق کرمانشاه ۲۳۶ فقره، اتاق کرمان ۲۲۸، اتاق ارومیه ۲۱۶ و اتاق کرج ۲۰۴ فقره کارت را تمدید کردهاند. علاوه بر این اتاق بندرعباس ۱۷۷ فقره، اتاق زاهدان ۱۷۵ فقره، اتاق رشت ۱۷۱ فقره، اتاق ساری۱۶۶ فقره، اتاق قم ۱۵۶ فقره، اتاق گرگان ۱۵۱ فقره، اتاق یزد ۱۵۰ فقره، اتاق ایلام ۱۴۳ فقره، اتاق سنندج ۱۴۲ فقره، اتاق خرمشهر۱۳۵ فقره، اتاق کاشان ۱۱۹ فقره و اتاق همدان ۱۱۴ فقره کارت را در بازه زمانی مورد بررسی تمدید کردهاند. در اتاق شهرکرد ۹۰ فقره، اتاق قزوین ۸۷ فقره، اتاق زنجان ۷۷ فقره، اتاق آبادان ۶۶ فقره، اتاق اردبیل ۶۰ فقره، اتاق اراک ۵۸ فقره، اتاق سمنان ۵۶ فقره، اتاق خرمآباد ۳۶ فقره، اتاق بجنورد ۳۰ فقره، اتاق بیرجند ۲۴فقره و اتاق یاسوج ۱۸ فقره کارت تمدید شده است.
منبع: دنیای اقتصاد