موسسه S&P Global هفته جاری در گزارشی به بررسی پیش‌بینی‌ها از وضعیت بازار محصولات پتروشیمی در آسیا در نیمه اول سال ۲۰۱۹ پرداخته و با اشاره به اینکه سال جدید میلادی برای این بازارها سالی با نشیب و فراز زیاد است می‌نویسد: افزایش سرعت و شتاب تولید محصولات پتروشیمی و سیاست‌هایی مثل ادغام مجتمع‌های قدیمی، ایجاد مجتمع‌های جدید، استفاده از ظرفیت پتروپالایشگاه‌ها، سرمایه‌گذاری‌های مجدد در صنعت پتروشیمی و… همگی باعث شده انتظار رشد تولید محصولات این گروه را در سال جاری داشته باشیم.
به گزارش صنایع پلاستیک به نقل از دنیای اقتصاد، در این بین تلاش چین برای جلوگیری از افت بیشتر رشد اقتصادی و کاهش مشکلات تجاری بین واشنگتن و پکن نیز به کمک این بازار خواهند آمد و به این ترتیب انتظار می‌رود شاهد بهبود اوضاع صنعت و بازار پتروشیمی در سال جاری در آسیا باشیم. شرکت‌های بخش خصوصی در اقصی نقاط قاره زرد و در منطقه منا به خصوص در کشورهای عربی مثل عربستان و امارات و حمایت‌های دولتی از این صنعت همگی برای رونق امسال صنعت پتروشیمی کافی است.
کشش بازار برای تغییرات قیمتی
سوالی که در این بین مطرح می‌شود آن است که آیا بازارهای جهانی قابلیت جذب این میزان عرضه محصول را دارند؟ آیا مازاد عرضه این محصولات باعث افت قیمت آن نخواهد شد؟ کارشناسان معتقدند پاسخ به این سوال بستگی بالایی به وضعیت اقتصادی چین و آمریکا دارد. S&P Global در این گزارش بخش‌های مختلفی را در صنعت پتروشیمی بررسی کرده است که در این گزارش به خلاصه‌ای از وضعیت اتیلن خواهیم پرداخت. بنا بر این گزارش در نیمه دوم سال جاری حاشیه سود تولید اتیلن به میزان قابل توجهی کاهش یافت که دلیل این امر نیز افت قیمت بسیاری از محصولات پتروشیمی در همان دوره ناشی از تزلزل در قیمت نفت و نفتا بود.
قیمت نفتا در فاصله ۶ ماه گذشته بیش از ۱۰۰ دلار افت کرده و این موضوع روی قیمت بسیاری از محصولات اثر مستقیم داشته است. با این حال احتمال اینکه قیمت در سال جاری باز هم کاهش یابد بعید نیست. بر اساس این گزارش قیمت اتیلن در بازارهای آسیا در نیمه اول سال جاری در سطوحی پایین تر از میانگین قیمت‌های سال گذشته قرار خواهد گرفت. این موضوع به دلیل آن است که انتظار می‌رود سطوح بهره برداری از این محصول در سال جاری افزایش یابد. در ژاپن و کره جنوبی انتظار می‌رود میزان تولید اتیلن در سال جاری افزایش یابد.
به‌عنوان مثال در کره جنوبی پیش بینی می‌شود میزان تولید در سال جاری ۷/ ۸ درصد افزایش یابد که این رقم بالایی برای تولید این محصول محسوب می‌شود. در ژاپن در سال گذشته از ۱۲ مجتمع ۴ تای آنها در حالت اورهال به سر می‌بردند که امسال به بهره برداری می‌رسند یا برخی خطوط بسته تولیدی در کره‌جنوبی امسال به مرحله تولید خواهند رسید. در جنوب شرقی آسیا پروژه‌های توسعه مجتمع پالایشگاهی و پتروشیمی RAPID با بهره‌برداری از امکانات جدید در سال ۲۰۱۹ تولید خود را افزایش می‌دهند. این امکانات شامل راه‌اندازی کراکر بخار است که قادر به تولید ۲/ ۱ میلیون تن در سال اتیلن بیشتر است. با این حال احتمالا راه‌اندازی این پروژه به نیمه اول امسال نرسد و تاثیر آن در این مدت چندان بالا نباشد.
پراکندگی در بازارهای مختلف اتیلن
این گزارش در ادامه می‌نویسد در سال ۲۰۱۹ میزان مصرف اتیلن در آسیا ۵/ ۳ درصد افزایش می‌یابد که در مقایسه با رشد بالای تولید می‌تواند افت قیمت‌ها را تقویت کند و هم اکنون نیز نگاهی به قیمت‌ها در بازارهای آتی اتیلن آسیا برای نیمه دوم سال این موضوع را تایید می‌کند. قیمت اتیلن در بازارهای آسیایی در سه ماه چهارم سال گذشته حدود ۳۰۰ دلار از میانگین قیمت‌های این محصول در فاصله ماه‌های ژانویه تا سپتامبر پایین‌تر بود و از محدوده هزار و ۳۰۰ دلار در هر تن به زیر هزار دلار در هر تن رسیده بود که دلیل این امر را نیز افزایش عرضه این محصول از سمت خاورمیانه و جنوب شرق آسیا اعلام می‌کنند. در این رابطه حتی پیش بینی می‌شود میزان تولید و صادرات این منطقه امسال باز هم بالاتر برود. ژاپن احتمالا ۷۰۰ هزار تن اتیلن را از محل بازگشت مجتمع‌های تعطیل شده در سال قبل به بازار تزریق خواهد کرد که این موضوعات برای بازار خسارت‌بار است.
مالزی و کره‌جنوبی نیز وضعیتی مشابه را در تولید بیشتر این محصول تجربه خواهند کرد زیرا ۵ پروژه را با مجموع ظرفیت ۲۴/ ۲ میلیون تن در سال در سه ماه سوم و چهارم سال گذشته نهایی کرده‌اند که انتظار می‌رود تا اواسط امسال به بازار وارد شود. حدود ۳۸۷ هزار تن محصول در کره جنوبی به دلیل بازگشت چهار کارخانه که به منظور تعمیر و نگهداری بسته شده بودند به تولید اضافه خواهد شد و در مالزی با تغییراتی که شرکت پتروناس در خطوط تولیدی خود داده میزان تلفات تولید کاهش خواهد یافت. در این بین بعید نیست در سال جاری میزان نقل و انتقال محصولات پتروشیمی از آمریکا به بازار آسیا افزایش یابد.
کارشناسان معتقدند به دلیل چالش‌هایی که در حوزه تجارت آمریکا با چین اتفاق افتاده واشنگتن بازارهایی را در سایر کشورهای آسیایی به دست آورده که ورود محصولات آمریکایی می‌تواند باز هم مازاد عرضه را در این منطقه تقویت کند که این موضوع روی سایر محصولات زنجیره اثر کاهشی به همراه خواهد داشت. آمریکا اکنون به یک کشور با خالص صادرات اتیلن تبدیل شده است و این موضوع باعث شده حجم صادرات به سایر کشورهای منطقه تحت الشعاع قرار بگیرد. در چنین شرایطی اختلاف قیمت‌ها بین بازارهای آسیایی و سایر نقاط دنیا افزایش می‌یابد اما بازار دیر یازود شرایط را متعادل خواهد کرد زیرا با افت قیمت‌ها در منطقه آسیایی روبه‌رو می‌شویم و برای صادرکنندگان آمریکایی مقرون به صرفه نیست محصول خود را با این قیمت‌ها به فروش برسانند.
این در شرایطی است که در آسیا هم یکنواختی در مصرف وجود ندارد و برخی کشورها مثل چین نقش مهم‌تری در مصرف این محصولات برای رشد صنایع پایین دستی ایفا می‌کنند که به عقیده برخی ممکن است تقاضای وارداتی را حتی تقویت کند. به هر حال آنچه مشخص است وضعیت بازار اتیلن در آسیا به شدت به متغیرهای متعددی وابسته است اما آنچه در مجموع می‌توان از آینده این بازار پیش بینی کرد روند کاهشی قیمت در نیمه اول سال است.
رشد ارزش بازار تا ۲۰۲۶
در پایان ذکر این نکته اهمیت دارد که بازار اتیلن در دنیا ۱۱۵ میلیارد دلار ارزش دارد و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۶ ارزش این بازار به ۲۴۶ میلیارد دلار برسد. اتیلن با توجه به نقشی که در تولید پلیمرها دارد برای صنایع مختلف ارزش بالایی دارد و همین موضوع باعث شده تا سامان دهی این بازار از اهمیت زیادی برخوردار شود. در شمال آمریکا و خاورمیانه استفاده از پروپان و بوتان به‌عنوان ماده اولیه تولید اتیلن مرسوم است که از نفتا ارزان تر است اما در آمریکای شمالی به دلیل دسترسی به ذخایر گاز شیل استفاده از اتان منجر به افزایش ظرفیت‌های تولید اتیلن در این مناطق شده است.
در آسیا، اقیانوس آرام و غرب اروپا استفاده از نفتا مرسوم است که در این رابطه تغییر قیمت نفتا می‌تواند روی قیمت این محصولات و هزینه‌های تولید آن اثر بگذارد. این در شرایطی است که یکی از محصولات مهم که از اتیلن مشتق می‌شود پلی اتیلن است که در قالب انواع سنگین، سبک، خطی و… عرضه می‌شود بنابر این هرگونه تغییر در قیمت اتیلن می‌تواند بازار پلی اتیلن را نیز در دنیا تحت تاثیر قرار دهد. در حال حاضر انتظار می‌رود بخش اکسید اتیلن از مشتقات اتیلن، سریع ترین رشد مصرف و قیمت را در سال جاری داشته باشد. این محصول عمدتا به‌عنوان مواد خام در بخش‌های مختلف تولیدات شیمیایی استفاده می‌شود.
ترکیبات مونو اتیلن گلیکول که در تولید الیاف پلی استر در صنایع نساجی، رزین ها، PET بطری و محصولات ضد یخ استفاده می‌شود از مشتقات اتیلن هستند. اتیلن اکسید شامل اتوکسیلات، اکسید گلیکول، اتانولامین و سایر محصولات نیز که در تولید پاک‌کننده‌های آشپزخانه، شامپو ها، سوخت‌ها، حلال‌ها و… استفاده می‌شود همگی متاثر از تغییرات قیمتی بازار اتیلن در سال جاری خواهند بود.
