در پی اعتراضات کامیونداران در ماه‌های گذشته، نهایتا شورای‌عالی ترابری در مصوبه‌ای کلی، سازمان راهداری و حمل و جاده‌ای را مامور کرد تا نرخ پایه تن ـ کیلومتر را تهیه و برای اجرا به ادارات کل راهداری استان‌ها ابلاغ کند.
به گزارش صنایع پلاستیک به نقل از دنیای اقتصاد، پایین بودن دستمزدها یکی از مهم‌ترین موارد مورد اعتراض رانندگان کامیون در ماه‌های گذشته محسوب می‌شود که به‌نظر می‌رسد با اجرای طرح تن-کیلومتر از ابتدای دی‌ماه، بخش مهم مشکلات این صنف برطرف خواهد شد.
اگرچه تهیه فرمول نرخ پایه تن ـ کیلومتر حدود سه ماه طول کشید اما به‌نظر می‌رسد رقم تعیین شده به همراه ضرایب آن، از سوی رانندگان تا حدودی با استقبال مواجه شده است. به گزارش پایگاه خبری اتاق ایران، براساس برخی محاسبات، در صورت محاسبه کرایه حمل با استفاده از تن ـ کیلومتر، دستمزد رانندگان کامیون‌ها تا حدود دو تا سه برابر ارقام فعلی افزایش می‌یابد اما به گفته فعالان صنفی حمل‌ونقل جاده‌ای، این افزایش دستمزد سبب افزایش قیمت تمام‌شده کالا و درنتیجه گران شدن اجناس و کالاهای مصرفی نخواهد شد چراکه با این فرمول، دیگر شاهد انتقال منابع مالی صنعت حمل‌ونقل جاده‌ای به سمت واسطه‌ها، مراکز اعلام بار و شرکت‌های حمل‌ونقلی نخواهیم بود.
براساس اعلام معاون سازمان راهداری از ابتدای دی‌ماه در سراسر کشور محاسبه کرایه حمل با فرمول تن ـ کیلومتر اجرایی خواهد شد. فرامرز مداح، معاون برنامه‌ریزی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای بیان کرد: نحوه محاسبه تن ـ کیلومتر فرمول فعلی نتیجه ۲۰ جلسه کارشناسی است البته سازمان راهداری مصوبه شورای‌عالی ترابری را به استان‌ها ابلاغ کرده است و در تلاشیم تا نحوه محاسبه را به هر استان به‌طور جداگانه واگذار کنیم. به گفته این مقام مسوول در سازمان راهداری، ۴۵۰ هزار مسیر برای تردد خودروهای باری سنگین در کشور وجود دارد و ناوگان باری نیز در ۷ کلاس طبقه‌بندی شده‌اند. احمد کریمی، دبیر کانون کامیونداران گفت: در نشست هفته گذشته یک نرخ مبنا برای تن ـ کیلومتر مشخص شد.
این نرخ مبنا برای میزان کیلومتری که متوسط همه مسیرهاست، در نظر گرفته شده است. هر چه مسافت پایین‌تر باشد، نرخ تن ـ کیلومتر بالاتر است و اگر مسافت بیشتر باشد، نرخ نهایی تن ـ کیلومتر کاهش می‌یابد. پارامترهایی هم مانند سردسیر یا گرمسیر بودن منطقه، صعب‌العبور بودن، کاربری‌های خاص، با یک سر بار تردد کردن، مواد خطرناک، هزینه لاستیک، سوخت، استهلاک خودرو، قطعات یدکی و شاگرد راننده و بسیاری موارد دیگر نیز در تعیین نرخ نهایی اثرگذار است.
به‌طورکلی تن – کیلومتر به معنی کشف قیمت حمل یک محموله از یک مبدا به مقصد است. وی ادامه داد: در فرمول تن ـ کیلومتر، علاوه بر هزینه‌های جاری و قابل پیش‌بینی، هزینه‌های اتفاقی مانند تعمیرات موتور هم پیش‌بینی شده است. ضمن اینکه سرمایه‌گذاری در خرید ناوگان نیز در رقمی که به‌عنوان نرخ پایه تن – کیلومتر (۱۰۳۳ ریال) تعیین شده، به‌طور متوسط رو به بالا لحاظ شده است. به این معنا که متوسط ناوگان در یک سال چه میزان کارکرد دارد. همه این موارد در رقم پایه اعمال شده است. وی درباره ناوگان مشمول این طرح نیز گفت: ناوگان حمل مواد سوختی مشمول تعرفه‌های سازمان برنامه‌وبودجه هستند و از شمول این طرح خارج هستند. ناوگان حمل تناژ بالا (بوژی‌ها) هم مشمول دستورالعمل «ترافیک سنگین» بوده و از گذشته قاعده تن – کیلومتر برای آنها اعمال می‌شده است. بنابراین این دستورالعمل شامل سایر انواع کامیون‌ها و کشنده‌ها می‌شود؛ درخصوص کامیونت‌ها و خودروهای باری نیمه‌سنگین یا تناژ پایین هم برای آنکه این طرح اجحافی در حق آنها نباشد، برخی ضرایب دیگر را در نظر گرفته‌ایم که در دستورالعمل تن ـ کیلومتر برای آنها اعمال می‌شود. دبیر کانون کامیونداران درباره تاثیر نوع کالای محموله در نحوه اجرای طرح گفت: نوع کالا نیز در تن ـ کیلومتر به‌صورت طبقه‌بندی شده قید شده است اگر محموله جزو کالاهای گران‌قیمت باشد، ضرایبی برای راننده در نظر گرفته می‌شود همچنین اگر نوع کالا از محموله‌هایی باشد که هزینه حمل در قیمت تمام‌شده کالا اثرگذار باشد (مانند محصولات دامی و کشاورزی)، ضرایب کمتری برای رقم پایه تن ـ کیلومتر اعمال می‌شود تا مصرف‌کننده نهایی (مردم) از آن متضرر نشوند.
