عدم کشش و ضعف تقاضا؛ واقعیت بازار پلیمرها

امروز از مجموع بیش از ۵۵.۴۰۰ تن عرضه پتروشیمی ها، تنها نزدیک به ۲۱.۰۰۰ هزارتن معامله صورت گرفت که نسبت به هفته قبل با کاهش مواجه بودیم. تازه توجه داشته باشید، امروز ۳.۰۰۰ تن از حجم معاملات هم به پلی پروپیلن نساجی تعلق داشت که روز تخصصی عرضه بهین یابی آن نبود. امروز میانگین نسبت معاملات به عرضه ها کمتر از ۳۸ درصد بود.

به گزارش صنایع پلاستیک، امروز با کاهش بیش از ۴.۳۰۰.تنی در عرضه ها، مجموعا ۵۵.۴۰۰ تن انواع پلیمرها توسط پتروشیمی ها در تالار محصولات پتروشیمی بورس کالای ایران عرضه شد.

هفته گذشته ۵۹.۷۰۰ تن ماده پلیمری برای روز سه شنبه عرضه شده بود. در نتیجه روز سه شنبه و عرضه بهین یاب انواع پلیمرها به جز پلی پروپیلن و پی وی سی با یک داده منفی یعنی کاهشی به میزان ۴.۳۰۰ تن آغاز شد. از مجموع این عرضه تنها کمی بیش از ۲۹.۵۰۰ تن تقاضا ثبت شد که این آیتم نیز نسبت به هفته گذشته
کاهشی بود.

از تقاضای ثبت شده ۲۹.۵۰۰ تنی امروز حدودا ۲۵.۳۰۰ تن از محموله مورد معامله معامله گران بورس کالای ایران قرار گرفت. متاسفانه پس از عرضه و تقاضای منفی، معاملات این هفته نیز نسبت به هفته گذشته روندی نزولی داشت و کمی بیش از ۲.۴۰۰ تن کاهش در معاملات امروز پلیمرها به ثبت رسید.

درصد رقابت ها:

برای دومین هفته پیاپی، کالای پلی استایرن انبساطی ۲۰۰ پتروشیمی تبریز، رکوردار درصد رقابت بود. این هفته این کالا نسبت به قیمت پایه اش حداکثر تا ۱۳ درصد رقابت را تجربه کرد.

بعد از این کالا، پلی استایرن ۳۰۰ پتروشیمی تبریز، با ۵ درصد رقابت نسبت به قیمت پایه فروخته شد تا جایگاه دوم بیشترین میزان رقابت هم به کالایی از پتروشیمی تبریز برسد.

سومین کالایی که امروز با بیشترین رقابت مواجه شد، اکریلونیتریل بوتادین استایرن ۵۰ طبیعی یا ABS 50 پتروشیمی قائد بصیر بود که با ۴.۴ درصد رقابت نسبت به قیمت پایه اش معامله شد.

به جز این سه کالا، ۶ کالای دیگر هم امروز رقابتی معامله شدند، اما میزان رقابت در همه آنها بسیار ناچیز و کمتر از یک درصد بود. نکته جالب این بود که از میان هشت کالایی که بین ۰.۱ تا ۱۰ درصد رقابت را تجربه کردند، ۶ کالا متعلق به پتروشیمی تبریز، یک کالا متعلق به پتروشیمی شازند و یکی هم متعلق به قائد بصیر بود.

امروز ۴۶ کالای پلیمری مشتمل بر انواع پلی اتیلن ترفتالات گرید بطری، با قیمت پایه معامله شدند. این به معنای آنست که برای نزدیک به ۵۰ کالا در معاملات امروز، به میزان عرضه تقاضا وجود نداشت و در نتیجه قیمت های پایه، قیمت های نهایی معاملات این کالاها شدند. به ویژه با توجه به کاهش قیمت قابل توجه PET بطری، انتظار این بود که این هفته، با توجه به فرا رسیدن اوج مصرف تقاضای فصلی این کالا، رقابت هایی بر سر این گرید سر بگیرد اما چنین نشد و برای همه عرضه های PET بطری تندگویان هم تقاضا وجود نداشت. این نکته به خوبی از ضعف تقاضا در بازار پرده بر می دارد، متاسفانه یک سال مانند پارسال با تقاضای کاذب و قیمتهای آنچنانی مواجه هستیم و یکسال در رکود به سر می بریم و در فصل اوج تقاضا، تمام محموله ها به انبارها نمی رود.

طرفه آنکه برای ۱۴ عرضه صورت گرفته نیز اصولا تقاضایی وجود نداشت تا معامله ای شکل گیرد و مثلا به کف قیمت ممکن این مواد به فروش برسند.

علت عدم تخفیف پتروشیمی ها چیست؟

برای چندمین هفته متوالی شاهد هستیم که عرضه هایی صورت می گیرد و اصولا تقاضایی برای آن عرضه وجود ندارد، اما در طی این دوره رکود هیچ پتروشیمی هم حاضر نشده است که با تخفیف تقاضای بازار را تحریک نماید. اما چرا؟ مگر پتروشیمی ها از اینکه اجناسی که به تالار محصولات پتروشیمی بورس کالا می برند، بی تقاضا بماند ضرر نمی کنند؟! اگر ضرر می کردند، احتمالا تا امروز به فروش قسطی یا تخفیف بر خریدهای کلان و ….. روشهایی برای فروش محصولشان روی می آوردند. اما متاسفانه به نظر می رسد که دست کم برخی از پتروشیمی ها از عدم وجود تقاضا برای محصولشان راضی هستند !!!! چرا؟ چون اگر یکبار دیگر این عرضه تکرار شود و خریدار نداشته باشد، محموله های آن پتروشیمی مجوز صادرات را به صورت خودکار دریافت می کنند.

صادرات پتروشیمی ها همواره خاری در چشم صنایع پایین دستی و ابزار برای انعطاف ناپذیری پتروشیمی ها در مقابل صنایع پایین دستی در دوران مشقت بوده است. تسهیلاتی که برای صادرات محصولات پتروشیمی در نظر گرفته شده است، مانند عدم پرداخت مالیات بر صادرات و … همه و همه سبب می شود تا پتروشیمی ها بین بازار داخل و خارج، بازار خارج را انتخاب نمایند و به جاری ریال، ارزهایی نظیر دلار و یورو و … را دریافت می کنند. این در حالیست که در ماههای اخیر فروش این ارزها برای پتروشیمی ها، بسیار هم مقرون به صرفه شده است و حتا در بازه هایی از زمان شاهد پیشی گرفتن قیمت دلار سامانه نیما (سامانه ای پتروشیمی ها موظف به فروش ارزهای حاصل از صادراتشان در آن هستند. ) نسبت به بازار آزاد بوده ایم.

در واقع اگر بازار ارز را در طی ماههای اخیر دنبال کرده باشید، از یکسو شاهد کاهش مستمر قیمت ارز در بازار آزاد بوده ایم و از سوی دیگر شاهد افزایش لاینقطع قیمت دلار در سامانه نیما!! این مهم برای تشویق صادرکنندگان به بازگرداندگان ارزهای ناشی از صادرات به چرخه اقتصاد کشور صورت گرفته است و یک برنامه مدون و حساب شده بانک  مرکزی بوده است. ضمن اینکه دولت جهت تک نرخی ارز همواره سیاست به هم رساندن قیمت این دو ارز، یعنی ارز نیمایی و ارز آزاد را دنبال کرده است و به احتمال زیاد با آغاز به کار بازار متشکل ارزی، این مهم نیز رخ خواهد داد. لذا تعجب نکنید، اگر در هفته های متوالی محصولات پتروشیمی ها یا کامل به فروش نمی رود و یا اصلا تقاضایی ندارد و آنها ککشان هم نمی گزد! واقع امر اینست آنها علاقمند هستند تا با عرضه دوباره محصولات بدون متقاضی خود، مجوز صادراتشان را دریافت نمایند و از چرخه ای که شرحش رفت، سودهای کلان تری ببرند. موضوعی که سبب می شود، از تخفیف و تقسیط و سایر اقسام روشها برای تحریک تقاضا در داخل توسط پتروشیمی ها خبری نباشد.

ترین های امروز:

امروز سه شنبه اول مردادماه ۱۳۹۸، بیشترین حجم معاملات به شکل زیر رقم خورد:

امروز کمی بیش از ۵.۴۰۰ پلی اتیلن ترفتالات بطری عرضه شده بود که حدود ۳.۷۰۰ تن آن معامله شد. به این ترتیب در این روز کم رمق معاملات، همانطور که پیشتر حدس زده بودیم بیشترین میزان معامله به PET بطری تعلق گرفت. البته با توجه به کاهش قیمت پایه و نیز اوج فصل مصرف و تقاضای این کالا، انتظار این بود که حجم بیشتری معامله PET بطری صورت بگیرد، که ضعف تقاضا، کمود نقدینگی و نیز امید به کاهش بیشتر قیمت ها در هفته های آتی مانع از این امر شد. با این حال PET بطری در میان کالاهایی از نظر حجم فروش بالا نشین بودند، در کنار پلی پروپیلن های نساجی تنها ماده ای بود که بیش از ۵۰ درصد معامله بر سر آن صورت گرفت.

پلی اتیلن ترفتالات گرید نساجی یا PET نساجی، امروز با رقم ۶.۶۶۶ تن عرضه، ۳۰۸۰ تن معامله را به ثبت رساند که با توجه به میانگین حدودا ۳۸ درصدی معاملات پلیمرها در روز سه شنبه، به نسبت رقم مناسبی است.

امروز روز تخصصی عرضه بهین یابی پلی پروپیلن ها نبود، با این حال نزدیک به ۳.۰۰۰ تن پلی پروپیلن نساجی عرضه شد که از این میزان، همه آن به فروش رفت. در واقع از نظر حجمی پلی پرپیلن نساجی در رده سوم کالاهایی قرار گرفت که بیشترین فروش را ثبت کردند، اما از نظر درصد معامله نسبت به عرضه، پلی پروپیلن نساجی در جایگاه نخست جدول قرار گرفت.

امروز پلی اتیلن سبک تزریقی بدون معامله، پلی استایرن معمولی با کمی بیش از ۱۵۰ تن حجم معامله و استایرن بوتادین رابر با ۳۰۰ تن حجم معامله حائز کمترین میزان حجمی معاملات سه شنبه اول مردادماه ۱۳۹۸ شدند.

اما ببینیم چه بر سر موادی آمد که امروز بیشترین عرضه را داشتند. با یک نگاه کلی می توان گفت، کالاهایی که امروز از نظر حجم عرضه صدرنشین بودند، معاملات چندان مناسبی را به ثبت نرساندند. سه کالای نخست از نظر عرضه را در ادامه بررسی کرده ایم.

این هفته پس از مدتها، پلی اتیلن سنگین اکستروژن دیگر بیشترین عرضه را نداشت و به جای آن پلی اتیلن سبک خطی با بیش از ۸.۸۰۰ تن عرضه در مقام نخست بیشترین عرضه های بهین یاب، امروز قرار گرفته بود اما از این حجم عرضه تنها ۲.۴۰۰ تن پلی اتیلن سبک خطی معامله شد.

امروز از ۷.۳۰۰ تن پلی اتیلن سبک فیلم که دومین عرضه بزرگ روز بود، کمتر از ۱.۳۵۰ تن معامله صورت گرفت که رقم بسیار ناامید کننده ای  است.

پلی اتیلن سنگین اکستروژن که با ۶.۷۷۰ تن عرضه جایگاه سوم را در بین عرضه های بزرگ روز در اختیار داشت،  در نهایت تنها ۲.۳۰۰ تن معامله برایش ثبت شد تا حتا به اندازه نصف عرضه هم معامله نداشته باشد.

نتیجه گیری: 

به نظر احتمال کاهش قیمت های پایه بر همه فاکتورهای دیگر، نظیر ثبات نسبی قیمت ها با گرایش کاهشی غلبه کرد و ضعف محسوس تقاضای ناشی از رکود در فروش محصولات نهایی هم مزید بر علت شد تا معامله گران یا نخواهند یا نتوانند که امروز به میزانی که در بازار حرکت ایجاد نمایند، خرید کنند.

آنها که نقدینگی داشتند اما خرید نکردند، منتظر شدند که در هفته های آتی محموله های موردنظرشان را به قیمت ارزانتری به انبارها ببرند.این گروه بیشتر شامل تامین کنندگان بازار آزاد مواد اولیه پلیمری و بنگاهها و شرکتهای تولیدی بزرگ هستند.

گروهی که نتوانستند خرید کنند هم تولیدکنندگانی خرد و میانه ای بودند که به علت عدم فروش محصولاتشان در بازار داخلی به خاطر رکود اقتصادی و تورم افسار گسیخته  یا با وجود  فروش محصولاتشان در بازارهای صادراتی ولی به خاطر عدم بازگشت ارزهای ناشی از صادراتشان به چرخه اقتصادی بنگاهشان، نقدینگی لازم را در اختیار نداشتند تا بتوانند ولو اگر صلاح می دانستند، خرید کنند. یکی از ادله کاهش ثبت تقاضا در معاملات امروز و رقابت های بسیار محدود و ناچیز نیز همین امر بود.

گروهی از تولیدکنندگانی که به خاطر تعهداتی که دارند، ناچارند تولید کنند و برخی تامین کنندگان بازار آزاد که می دانند برای محصولاتی که می خرند مشتری خواهند داشت هم کسانی بودند که امروز نزدیک به ۲۱.۰۰۰ محموله های پلیمری را به انبارهایشان بردند.

حال باید منتظر ماند و دید که مجموع ۳۵.۵۰۰ تن معامله بهین یابی که صورت گرفته است، با مجموع معاملات غیر بهین یابی این هفته که تجمیع شوند، چه عددی حاصل خواهد شد. اما به نظر نمی رسد که این هفته شاهد افزایش حجم معالات باشیم حتا به نظر محتمل ترست که این هفته کاهش نسبتا خشن حجم معاملات ثبت شده و بازار در رکود بیشتری فرو رود.