وجود فاکتور دلار نیمایی در فرمول کشف قیمتهای پایه؛ قاتل صنایع پایین دستی

دیروز سه شنبه ۱۱ تیرماه ۱۳۹۸ روز عرضه بهین یاب انواع پلیمرها به جز گریدهای مختلف پلی پروپیلن و پی وی سی بود. معاملات دیروز، حتا بیش از معاملات دوشنبه با کاهش مواجه شد که نشان دهنده، وضعیت وخیم بازارست.

به گزارش صنایع پلاستیک، دیروز سه شنبه ۱۱ تیرماه ۱۳۹۸ از بین ۶۲.۵۰۰ تن عرضه ای که از سوی پتروشیمی ها صورت گرفته بود، تنها کمی بیش از ۲۱.۰۰۰ تن معامله صورت گرفت. این میزان حجم معاملات پلیمرها نسبت به سه شنه هفته گذشته با افت نسبتا جدی بیش از ۵.۵۰۰ تنی مواجه شد.

افت تقاضا

مجموع ثبت تقاضا برای محصولات پلیمری رقمی نزدیک به ۲۶.۰۰۰ تن بود که نسبت به هفته گذشته با کاهش مواجه شده بود. این هفته میزان تقاضا حتا به اندازه هفته گذشته هم نبود که تقاضای موجود به اندازه نیمی از عرضه ها باشد. افت تقاضا در بورس کالای ایران در حالی رخ می دهد که قیمت ها در بازار آزاد، تمایل به کاهش دارند و این موضوع بدین معناست که همین حالا هم شاهد برتری عرضه بر تقاضا، و عدم کشش بازار برای خرید در این بازه های قیمتی هستیم.

در معاملات دیروز، تعداد بسیاری از عرضه ها با قیمت پایه صورت گرفت و تعداد نسبتا قابل توجهی هم اصولا به فروش نرفت.

بر اساس گزارشهای دریافتی، تنها ۵ کالا در معاملات دیروز بورس کالای ایران با رقابت به فروش رسیدند و بالاترین رقابت به کالای پلی استایرن انبساطی ۲۰۰ پتروشیمی تبریز تعلق داشت که نسبت به قیمت پایه اش با ۱۶ درصد رقابت مورد معامله قرار گرفت. همچنین پلی اتیلن سنگین ۰۰۷۵ پتروشیمی بندرامام نیز، با ۱۴ درصد رقابت نسبت به قیمت پایه اش مورد معامله قرار گرفت و دومین رکوردار رقابت در میان عرضه های دیروز بود.

سه کالای دیگری که با رقابت معامله شدند عبارتند از: ABS 50 گرید طبیعی پتروشیمی جم که با ۷.۷ درصد رقابت بر سر محموله هایش مواجه شد. پس از آن پلی استایرن انبساطی ۳۰۰ تبریز با ۴ درصد رقابت نسبت به قیمت پایه خود به فروش رفت و نهایتا آخرین کالایی که برای خرید محموله های آن اصولا رقابتی درگرفت، پلی اتیلن سنگین تزریقی ۵۲۵۱۸ پتروشیمی جم بود که یک درصد رقابت را تجربه کرد!!! با در نظر گرفتن این موارد ضعیف رقابت، با اغماض می توان گفت حتا در مقایسه با هفته های معمولی، دیروز بورس کالا اصولا شاهد رقابت خاصی نبود!!!

در معاملات دیروز حدود ۵۰ کالای عرضه شده، با قیمت پایه معامله شدند. کالاهایی نظیر انواع PETهای گرید بطری، انواع گریدهای پلی استایرن، پلی اتیلن سبک فیلم و … که در هفته های معمولی با رقابت های قابل توجهی مورد معامله قرار می گرفتند، دیروز چندان جذابیتی نداشتند و کاهش تقاضای موثر، سبب شد تا این کالاها با قیمت پایه معامله شده و به انبارها بروند.

متاسفانه ۱۲ کالا، شامل برخی گریدهای پلی استایرن، پلی اتیلن سبک تزریقی، پلی اتیلن سنگین اکستروژن و … اصولا خواهانی نداشتند و مورد معامله قرار نگرفتند.

به نظر می رسد که وضعیت بازار پلیمرها،  سه شنبه هم چنگی به دل نمی زند و حتا از دوشنبه که با کاهش حدودا ۷۰۰ تنی حجم معاملات مواجه شد، وضعیت وخیم تر بود. امید فعالان به این بود که این هفته بازار به رشد آرام خود ادامه دهد، اما فعلا شواهد و قرائن حکایت از عدم تحقق این هدف دارد.

در یک کلام، این هفته کشش بازار بسیار پایین بود. ضعف تقاضا مشهود بود و کل حجم تقاضای امروز نسبت به کل عرضه ها را حدود ۴۱ درصد بود. توجه داشته باشید، مجموع تقاضای ثبت شده برای عرضه ها به ۵۰ درصد هم نرسید. این یعنی اصولا برای نیمی از عرضه ها هم متقاضی خرید وجود نداشت!!! همانطور که پیشتر گفته شد هم از مجموع ۲۶.۰۰۰ تن تقاضایی که وجود داشت، نهایتا کمی بیش از ۲۱.۰۰۰ هزار تن معامله صورت گرفت. به بیان دیگر ۳۳.۶ درصد از عرضه ها معامله شد.

مجموع حجم معاملات بهین یاب روزهای دوشنبه (۱۶.۲۰۰ تن) و سه شنبه (۲۱.۱۰۰ تن) معادل با ۳۷.۳۰۰ تن بود که نسبت به هفته گذشته رقمی بسیار نا امید کننده است. البته باید، معاملات غیربهین یابی نیز به این اعداد اضافه شود، اما بعیدست حتا با این وجود مجموع حجم معاملات این هفته پلیمرها به عددی حدود ۴۸ هزارتن که رکورد هفته گذشته بود، برسد و در نتیجه می توان گفت در بهترین حالت، وضعیت بازار پلیمرها در این هفته نسبت به هفته گذشته با کمی کاهش قابل گذشت، ثبات داشت. این ثبات در حالتی که بازار در اغما و رکود فرو رفته است، به مفهوم تعمیق هر چه بیشتر رکودست.

دلار نیمایی در فرمول کشف قیمت ها؛ قاتل صنایع تکمیلی

وقتی که دفتر توسعه صنایع پایین دستی با اهرم دلار نیمایی، هر هفته بر خلاف روال جهانی بازار پلیمرها، اقدام به افزایش قیمت پایه می کرد، می شد چنین روزهایی را متصور شد که صنعتگران به دلایل گوناگون، نظیر عدم بازگشت ارز ناشی از صادرات احتمالی شان، ضعف و کمبود نقدینگی، رکود در بازار محصولاتشان به دلیل شرایط کلی اقتصاد کشور و … توان خرید مواد اولیه را نداشته باشند. در حالیکه این روزها، به دلیل عدم جذابیت و بالاتر بودن قیمت مواد پلیمری در داخل کشور نسبت به همسایگان، حتا قاچاقچیان هم علاقه ای به خرید از بورس کالا ندارند!!!

بازار به دلیل طبیعت خود وقتی با کمبود تقاضا در مقابل عرضه مواجه می شود، ناخودآگاه به سمت کاهش قیمت ها و ایجاد جذابیت در سمت تقاضای بازار برای خرید حرکت می کند، در بازار آزاد پلیمرها هم شاهد تمایل به کاهشی شدن قیمت ها به دلیل طبیعت بازار هستیم، اما متاسفانه دخالت دولتی در نرخ گذاری پلیمرها، یک کف قیمتی ایجاد کرده است که سبب می شود تا تامین کنندگان مواد اولیه بازار آزاد هم نتوانند بیش از حدی قیمت خود را کاهش دهند. این کف قیمتی چیزی نیست جز قیمتهای پایه  به علاوه میزان رقابتی که بر سر خرید محموله های پلیمری صورت می گیرد. حاصل جمع قیمت پایه و رقابتی که در بورس صورت می گیرد، حداقل قیمتی است که در بازار آزاد، فروشنده می تواند ارایه دهد و همچنان قیمتی در این بازه هم چندان جذاب نمی نماید!

در نتیجه، برای بهبود بازار، اگر واقعا دولت قصد ندارد از نرخ گذاری دستوری دست بکشد، باید واقع بیناته عمل نموده و در قیمت پایه مواد پلیمری روندی کاهشی ایجاد نماید. اینکار با وفادر ماندن به فرمول کشف قیمت های مواد پلیمری و شیمیایی غیر ممکن است. چراکه این هفته، بعد از مدتها کاهش شاهد ثبات در بازارهای جهانی پلیمر بودیم و حتا می توان گفت این بازارها با اندک افزایشی مواجه شدند، همچنین دیگر فاکتور اثرگذار در این فرمول قیمت میانگین دلار نیمایی است که تا امروز نسبت به دوم تیرماه، که آخرین اعلام قیمت های پایه بود، با حدود ۲۰۰ تومان افزایش همراه بوده است. پس اگر قرار باشد بنا به فرمول رسمی عمل شود، این هفته نیز باید قیمت ها افزایشی باشند و در برخی گریدها با جهش قیمتی مواجه خواهیم بود.

طبیعی است افزایش قیمت پایه در حالیکه حتا نصف عرضه ها، تقاضا وجود ندارد در بورس کالا سبب ریزش و کاهش بیشتر معاملات خواهد شد و در بازار آزاد نیز کف قیمتی ایجاد شده را بالاتر می برد و سبب می شود تا فروشندگان بازار آزاد نیز نتوانند، قیمتهای خود را تا سطحی که برای تولیدکنندگان جذابیت داشته باشد، کاهش دهند.

ما با پیش بینی چنین روزهایی، بارها از اینکه قیمت پلیمرها را به بازار ارز، که بازار بی ثباتی است گره بزنند، انتقاد کرده و خواستار حذف فاکتور ارزی فرمول محاسبه و کشف قیمت های پایه مواد اولیه پلیمری شده ایم، یا اگر چنین امری ممکن نیست، باید میزان اثرگذاری ارز را در قیمت های پایه کاهش داد. چرا که امروز، همین نرخ میانگین قیمت دلار نیمایی، باعث شده است تا همه محاسبات بر هم بریزد، و در حالیکه که شش هفته متوالی بازار جهانی پلیمرها با کاهش در قیمت مواجه بود، ما در داخل با افزایش قیمت پایه رو به رو باشیم. این عملکرد معکوس به دلیل اثر دلار نیمایی در کشف قیمت های پایه، امروزه به قاتل صنایع پایین دستی پتروشیمی بدل شده است.

به هر روی، اگر این وضعیت ادامه بیابد، رکودی عمیق در انتظار صنایع تکمیلی است، هر چند همین حالا هم که این سخن را بر زبان می آوریم شاید در همین وضعیت باشیم.