چین به عنوان دومین اقتصاد جهان، مشتری همیشگی محصولات پایه (commodity) پتروشیمی ما در کنار نفت خام بوده است. هر بار که تحریم ها علیه ایران افزایش یافت، ایران نگاه ویژه تری به بازار چین پیدا کرد.
به گزارش صنایع پلاستیک به از وبسایت ICIS در گزارشی به تحلیل وضعیت صادرات محصولات متانول و پلی اتیلن پرداخته است که ذیلا آنرا مطالعه می کنید.
پیش از سال ۲۰۱۵ و امضای قرارداد موسوم به برجام، چین حجم انبوهی از متانول و پلی اتیلن را در کنار نفت خام از ایران وارد کرده است که البته تفاوتی که میان نفت خام و این محصولات پایه پتروشیمی وجود دارد؛ ظرفیت مازاد بالقوه برای تولید نفت خام و جایگزینی راحت یک تامین نظیر روسیه به جای تامین کننده دیگر یعنی ایران است.
در سال ۲۰۱۷ حدود ۳۱ میلیون تن واردات نفت خام از طرف چین صورت گرفته است که سهمی حدود ۷.۵ درصدی از واردات نفت خام این کشور را به خود اختصاص داده است و از این حیث به دلیل وجود رقبایی که حاضر به افزایش میزان فروش خود می باشند؛ مسیر دشواری پیش روی چین برای قطع و یا کاهش واردات نفت خام ایران، وجود نخواهد داشت. در کنار وجود صادرکنندگان جایگزین دیگر، در حال حاضر ظرفیت تولید پالایشگاه های چین بیشتر از میزان تقاضای فراورده های نفتی این کشور است و این نیز نقطه قوتی برای چین است که در برابر قطع واردات نفت خام ایران و همچنین نبود فروشنده دیگر، ضربه چندانی به صنعتش وارد نمی گردد. (البته که بخشی از درآمد خود را از دست خواهند داد.)
اما در خصوص محصولات پتروشیمی مسیر به نحو دیگری است. جنگ تجاری آمریکا و چین بر سر تعرفه های اقتصادی، در صورت موفقیت می تواند به نفع ایران تمام گردد. چین تا قبل از جنگ اقتصادی، حدود ۶۰۰ هزار تن پلی اتیلن از سوی ایالات متحده وارد می کرده و قرار بود که تا سال ۲۰۲۰ به رقم ۲ میلیون تن افزایش یابد. اما با وضعیت کنونی، قطعا ایالات متحده این بازار را بدست نخواهد گرفت و نقش کشورهای منطقه نظیر ایران به شکل ویژه ای نمایان خواهد شد. در سال ۲۰۱۷، ایران حدود ۲ میلیون تن پلی اتیلن به چین صادر کرده است که سهم حدود ۱۷ درصدی از واردات کل این کشور را در بر گرفته است و قطعا در کوتاه مدت و میان مدت جایگزینی برای آن نیست. (حداقل تا سال ۲۰۲۲)
در کنار پلی اتیلن، در سال ۲۰۱۷ حدود ۲.۵ میلیون تن متانول به کشور چین صادر شده است و با توجه به قیمت رقابتی خاورمیانه و ظرفیت صادراتی کشور، این محصول نیز از شرایط مشابهی با پلی اتیلن به سر می برد.
