به گزارش گروه تحلیل بازار صنایع پلاستیک، ماههاست که صنعت پی وی سی کشور با مشکلات اساسی رو به روست. ابتدا صنعت پی وی سی نرم{که قدیمی اصطلاحا به آن دمبه ای هم می گویند.}، در سال گذشته با عرضه های ناکافی و با رقابت های عجیب و غریب در بورس کالا برای دی اتیل هگزانول مواجه شد و در پی آن قیمت روغن DOP تا سی هزارتومان هم بالا رفت و همین موضوع سبب شد تا بسیاری از واحدهای تولیدی یا به کلی ورشکست شده یا صدمات جبران ناپذیری ببینند. حالا هم که مدتی است بازار پی وی سی با سفته بازی عده ای سودجو مواجه است، که عرصه را برای صنعتگران این حوزه از صنایع پلیمری به شدت تنگ کرده است اما امروز در بورس کالا و تالار محصولات پتروشیمی، اتفاقاتی افتاد که ما از آن به بدعتی خطرناک یاد می کنیم. رقابت هشتاد درصدی بر سر محموله های پی وی سی !! بله بدعتی خطرناک که اگر پذیرفته شود، آنگاه عواقب تلخ آن بلافاصله گریبان صنعت پی وی سی کشور را خواهد گرفت! اصولا چرا این معاملات تایید می شوند، که بخواهند باطل شوند؟ مگر این بازارها ناظر ندارند! خب اگر اینطور بود، که در گذشته هم پتروشیمی ها، همینطور با صنایع پایین دستی معامله می کردند، اگر قرارست که چنین معاملاتی پذرفته شوند، اصولا فلسفه وجودی بورس کالا چیست؟ که البته این خود بحثی ریشه ای است که مجال این سخن نیست. به هر روی، حالا که معاملاتی انجام شده، و این مهم رخ داده، ابطال معاملات پی وی سی؛ یگانه راه جلوگیری از بدعتی خطرناک! است و الا باید منتظر فجایعی بس بزرگتر بود.. !
نامه نگاری با مسوولان وزارت صمت، معاون اول ریاست جمهوری و … هم تا به حال دردی را دوا نکرده است و دفتر توسعه صنایع پایین دستی و بورس کالای ایران به عنوان دو سازمانی که مستقیما با این مساله، یعنی گرانی عجیب و غریب پی وی سی به ویژه در گرید سوسپانسیون ۶۵، و عواقب آن بر صنایع کشور درگیر هستند، تا به این لحظه چاره ای نیاندیشید.
از این هفته تعدادی از کدهای معاملاتی که گرید مصرفی شان را تفکیک نکردند، با کاهش ده درصدی سهمیه رو به رو شدند و برخی دیگر هم به علت عدم صدور فاکتورهای الکترونیکی در قالب طرح افق، و در سامانه جامع تجارت کلا لغو سهمیه شدند. نتیجه این بود که انتظار می رفت در این هفته نیمه تعطیل، با وجود تقاضای کمتر ناشی از موارد فوق، رقابت ها نسبت به هفته گذشته افتی نسبی داشته باشد. اما متاسفانه چنین نشد و امروز ارقامی به عنوان درصد رقابت در برابر نام گریدهای پی وی سی نشست که ما را مجبور کرد تا قلم برداشته و این مطلب را بنگاریم.
امروز پی وی سی S 65 پتروشیمی غدیر ۷۸ درصد رقابت نسبت به قیمت پایه را تجربه کرد!!! رقابت های ۷۱ درصدی، ۵۱ درصدی، ۴۹ درصدی و … هم البته رخ داد. خیلی ساده است، فهم این نکته که یک صنعتگر با وجود رقابت به این شدت اصلا امکان ندارد که بتواند کالایی تولید کند که حاشیه سود منفی یا همان ضرر نداشته باشد!! به بیان بهتر، با وجود جهش ۵.۷ درصدی قیمت پایه پلیمرها به صورت گروهی و از جمله پی وی سی، در هفته جاری انتظار کاهش رقابت وجود داشت نه افزایش افسار گسیخته آنها!! بدون تردید، کسانی که در این اعداد دست به رقابت می زنند، مواد اولیه را برای تولید نمی خواهند، بلکه می خواهند هر طور که شده همه محموله ها را به انبارهای خود ببرند،تا در آینده بتوانند به عنوان صاحب انحصاری محموله های مثلا S 65 با هر قیمتی که دلشان می خواهد، این مواد را به تولیدکننده درمانده از همه جا وامانده، بفروشند. اگر فروختن فعل درستی برای این عمل باشد!!! حال آنکه تولیدکننده بی بنیه، با وجود سقوط قیمت جهانی قیمت پی وی سی در یک دوره به علت کاهش تقاضای جهانی ناشی از پاندمی کرونا، با قیمت های پایه هم توان خرید مواد را ندارد، چه برسد با قیمتی ۷۵ درصد بیشتر از قیمت پایه !!! اگر هزینه کارگر، بیمه، مالیات و … را به سایر هزینه های تولید بیافزایید، به هیچ عنوان تولیدکنندگان خرد و متوسط، نمی توانند با چنین ارقام رقابتی برای مواد اولیه شان، در بازار محصولاتی که از پی وی سی تهیه می شوند باقی بمانند!! این حقیقت برای تولیدکنندگان کلان هم صدق می کند، آنها نیز نمی توانند در این بازار باقی بمانند، شاید کمی دیرتر از میدان بازی خارج شوند، اما به علت عدم فروش محصول نهایی به خاطر عدم توان خریدار برای خریدن آن، خروج بازیگران بزرگ نیز قطعی است، مگر رانت هایی خاص مانند پروژه های دولتی داشته باشند که حتما به آنها برسد و به این ترتیب به سختی از این مهلکه جان به در خواهند برد.
مشکل و درد اینجاست که این مسائل و مطالب را، بهتر از ما کسانی می دانند که در تمام این مدت موظف بودند تا به خواسته صنعتگران واقعی جلوی این رقابت های بی رویه را بگیرند. فعالیت های مختصری از سوی تشکل ها صورت گرفته است که ناکام مانده است. اما به راستی اگر قرار باشد، رقابت های این هفته تایید شود و ابطال نگردد! همان اتفاقی در رقابت ۱۵۰ درصدی دی اتیل هگزانول شازند در بهار گذشته رخ داد، رخ خواهد داد یعنی حرکت سایر بخش های باقی مانده از صنعت پی وی سی به سوی ورشکستگی به دلیل عدم توان تامین مواد اولیه تولید!! در سالی که بناست جهش تولید باشد!
برای هفته آتی هم سناریوی از پیش نوشته شده کاملا روشن است. عرضه ها قطره چکانی می شود، وقتی عرضه کم باشد و تقاضا ثابت و یا حتا به صورت محدود در حال کاهش، با افزایش رقابت و در نتیجه قیمت مواجه خواهیم بود. در این میان پتروشیمی های تولیدکننده پی وی سی برنده ماجرا هستند و دلالان و سفته بازانی که با نقدینگی بالا، رقابت های آنچنانی عامدانه تولید می کنند تا دست تولیدکننده واقعی، به مواد اولیه در بورس کالا نرسد، و سپس در بازار آزاد، گوش آنها را خواهند برید!
بنا به اطلاعاتی که تا این لحظه از بورس کالای ایران به ما رسیده است، در اقدامی درست گویا معاملات پی وی سی امروز چهارشنبه هفتم خردادماه ۱۳۹۹ ابطال شده است. این البته به معنای پایان ماجرا نیست و باید کمیته تخصصی پتروشیمی، و سایر متولیان امر برای حل مشکل صنعت پی وی سی و مواد اولیه مورد نیاز آن فکری بکنند! صرفا ابطال معاملات، صورت مساله را پاک نخواهد کرد! هر چند بعد از ناکارآمدی ناظر، یک گام مثب محسوب می شود.
