پلیمرها راهی برای تبدیل ریال به دلار توسط واسطه ها و دلالان

به گزارش صنایع پلاستیک، در حالی بازار جهانی پلیمرها تحت تاثیر ویروس کرونا و افت تقاضا در چین قرار گرفته است که بازار پلیمر ایران در جهتی کاملا عکس بازار جهانی و بدون ترس از کرونا با تیکه بر رشد قیمت دلار همچنان پیش می رود. در واقع در ایران،  پلیمرها راهی برای تبدیل ریال به دلار توسط واسطه ها و دلالان شده اند که همین موضوع سبب ایجاد تقاضای کاذب گردیده و قیمت پلیمرها را به شدت بالا برده است.

به گزارش “پتروتحلیل”، یکی از راههای تبدیل نقدینگی “تومان” به ارز در چند سال اخیر خرید پلیمر در بورس کالا و قاچاق بخش عمده این کالاها به مرور زمان از مرزهای افغانستان و عراق و تبدیل به دلار بوده که به نظر می رسد این موضوع نیازمند نظارت و کنترل بیشتری است.

این در حالی است که میزان مصرف صنایع پایین دست در بازار ایران کاملا مشخص است و با رصد حجم عرضه های پتروشیمی ها در بورس و خرید در زمانهایی که نرخ دلار افزایش می یابد؛ واقعیت تلخی عیان می شود و آن تبدیل “تومان” به ارز پس از خرید از بورس کالا و قاچاق پلیمر به کشورهای افغانستان و عراق است.

مسیری که در سالهای گذشته همواره در زمان رشد قیمت دلار توسط دلالان با حمایت افرادی که عرضه ها را به بازار داخل هدایت می کنند، شکل گرفته و برخلاف بازارهای آسیایی به روال خود ادامه داده است.

این مسیر قاچاق، تبدیل تومان به دلار و سرمایه گذاری در خارج از کشور همواره در زمان نوسانات رو به بالای دلار در ایران توسط گروه های خاص تقویت شده است.

بازار پلیمرهای ایرانی را دلالان هدایت می کنند

در هفته گذشته هم بازار پلی اتیلن ایران پس از شروع کرونا در چین، افت قیمت های پلیمر و کاهش حجم تولیدکنندگان در چین، با آغاز روندی مثبت در بازار ارز ایران رفتاری عجیب در پیش گرفت و آن افزایش روزانه و شیب رو به بالای قیمت پلیمرها است.

از سویی دیگر اکثر تحلیل گران در روزهای اخیر از پیش بینی بازار پلیمر ایران عاجز شده و ابراز نگرانی می کنند.

با افزایش روزانه قیمت دلار و عقب نشینی تولیدکنندگان صنایع پایین دست، واسطه های بازار پتروشیمی پررنگ شده و به میدان آمده اند تا تومان های خود را به دلار تبدیل کنند. این گروه به خوبی می دانند که افزایش نرخ دلار و کاهش ورود دلار به ایران متاثر از کاهش صادرات و ورود ایران به لیست سیاه FTAT می تواند همچنان به رشد قیمت دلار کمک کند.

با این حال نگاهی به بازار پتروشیمی ایران رفتار عجیب فعالان این حوزه را در روزهای اخیر نشان می دهد.

با وجود انتشار اخبار سیاه درباره کرونا، بسته شدن اکثر مرزهای زمینی با همسایگان ایران، و با وجود افت قیمت پلی اتیلن ها در چین و ترکیه حتی تا مرز ٧۴۵ دلار برای پلی اتیلن های سنگین تزریقی چین شاهد رشد قیمت پلی اتیلن ها در بازار ایران هستیم.

پلی اتیلن های سبک خطی که پیش تر در بازار ایران در مرز حدودا ١٢ هزار تومانی قرار داشتند به رقم ١۶ هزار تومان برای گرید ٢٠٩ پتروشیمی امیرکبیر در این هفته رسیدند. پلی اتیلن های سبک هم از مرز ١٢ هزار تومان به ١۶ هزار و ٢١ هزار تومان برای گرید ٠٠٧۵ و ٠٢٠ پتروشیمی بندرامام در بازار تهران رسیدند.

پلی اتیلن های سنگین و تزریقی هم مرز ١١ هزار تومان را شکسته و با افزایش به ١٣ هزار تا ١۴ هزارتومان در هر کیلو رسیدند.

پلی پروپیلن ها هم به مرز ١٨ تا ١٩ هزارتومان رسیده اند و پلی اتیلن های ترفتالات بطری هم با رکورد شکنی یک روزه از مرز ١٣ هزار تومان به ١٧ هزار و ۵٠٠ تومان رسیده اند.

به نظر می رسد کاهش تقاضا متاثر از کرونا بر بازار پلیمر ایران هیچ گونه تاثیری نداشته است، بازار داخلی ایران همواره متاثر از نوسانات دلار و پیش روی قیمت دلار در بازار ارز با هجوم دلالان مواجه است. قیمت پایه محصولات پتروشیمی ابتدای هفته با دلار ١٢ هزار و٩۵۵ تومان تعیین شد، مبنایی که هفته قبل از آن ١٢ هزار و ٧۴۵ تومان بود و در این هفته پس از اعلام نرخ ها دلار نیمایی دوباره رشد کرد و در صرافی بانک ملی ١۵ هزار و ۶٠٠ تومان نرخ گذاری شد و اکثر خریداران در بازار پتروشیمی از پیش روی نرخ دلار در هفته های آتی مطمئن و جواز رقابت های بیشتر را در بورس کالا صادر کرد.

صنایع پایین دست، آب می روند!

این موضوعات نشان می دهد بازار پلی اتیلن ها در ایران وابستگی به نرخ دلار دارد، به طوری که نرخ های جهانی محصولات و وضعیت قاره آسیا و همچنین بحران های داخلی مانند کرونا نمی تواند از تغییرات آن جلوگیری کند.

از سوی دیگر دلالان مسیری یافته اند برای قاچاق محصولات پلیمری و تبدیل تومان به دلار و سرمایه گذاری در کشورهای دیگر که می تواند به مرور زمان سبب دگرگونی بازار پتروشیمی در ایران شود.

همچنین بزرگترین معضل بازار پلی اتیلن ها در ایران ورود دلالان به این حوزه است، با رشد دلار و افزایش قیمتهای محصولات پتروشیمی اکثر تولیدکنندگان به حاشیه رانده می شوند و تنها دلالان هستند که قادر به خرید و ذخیره محصولات و فروش آنها در زمان مناسب با حاشیه سود بالا هستند، پس انتظار تقویت صنایع پایین دست در زمان نوسانات قیمتی دلار و همچنین بدون داشتن قراردادهای بلندمدت بین تولیدکنندگان مواد اولیه و صنایع پایین دست، تنها رویایی بیش نیست! این چرخه تنها به فربه شدن دلالان بازار پتروشیمی و کوچک شدن صنایع پایین دست ختم می شود.

در واقع همچنان ضعف و کمبود نقدینگی در میان تولیدکنندگان، خاصه تولیدکنندگان خرد و متوسط، باعث می شود تا دلالان و واسطه ها در بورس کالای ایران و تالار محصولات پتروشیمی، رقابت ها را تشدید کنند و به این صورت تولیدکنندگان صنایع پایین دستی و از جمله صنعت پلاستیک، قادر به رقابت نبوده و به این ترتیب محموله پلیمرها به صورت انحصاری در اختیار دلالان و واسطه ها قرار می گیرد.

اگر همین حالا تدبیری اندیشیده نشود، در سال آتی به علت افزایش افسارگسیخته قیمت مواد اولیه، اگر تولیدکنندگان باشند که قادر به خرید مواد اولیه باشند، قیمت محصولات و مصنوعات نهایی آنها به شدت افزایش می یابد. همین موضوع سبب می شود که خریداران نهایی کالاها، اولویت های دیگر را در صدر لیست خود قرار دهند و تولیدات پلیمری – مگر آنها که کاربرنهایی راهی جز خرید آنها ندارد – عملا به فروش نخواهند رفت و این مساله صنعت پلاستیک کشور را با بحران های شدیدتری دست به گریبان خواهد کرد. به عبارت ساده، ادامه این روند به معنای تعطیلی کارگاهها و کارخانجات در سال آتی و بیکاری بخش عمده ای از کارگران خواهد بود.

همه این ها در شرایطی رخ می دهد که میزان تولید و عرضه در بازار داخل به دلایل گوناگون می بایست در سال جاری افزایش می یافت و تا حدی هم افزایش یافته است. اما افزایش عرضه، به علت اینکه پلیمرها به یک کالای سرمایه ای بدل شده اند، باعث کاهش قیمت نشده است و واسطه ها و دلالان به بازار و بورس هجوم آورده و ریال خود را به پلیمر بدل می کنند. اگر بتوانند بعدها این پلیمر را قاچاق کنند که هیچ، عملا توانسته اند ریال خود را به دلار تبدیل کنند و از سرمایه شان حفاظت کنند. اگر هم نتوانند، با سودهای آنچنانی در بازار آزاد، مواد اولیه پلیمری را خواهند فروخت و سودهای کذایی خواهند کرد!!! این اتفاقات به واقع فجیع در حالی رخ می دهد که همین حالا دهها پرونده فساد در پتروشیمی، در جریان بحران سال ۹۷ در جریانست اما هننوز GAP ها و شکاف های موجود در سامانه بهین یاب، که عامل اصلی ورود دلالان به عرضه خرید و فروش مواد پلیمریست، بسته نشده اند و امکان سواستفاده از این سامانه ادامه دارد.

بخشی از این از پتروتحلیل گرفته شده و پس از افزودن مطالبی به آن  منتشر شده است.